(Φωτο)-Γεμάτα λεωφορεία με την απειλή του κορονοϊού – Εικόνα ανησυχητική μετά την άρση της καραντίνας

Είναι περασμένες εννιά και το σκοτάδι έχει πέσει για τα καλά σε ένα από τα τελευταία βράδια του περασμένου Μαΐου, λίγες ημέρες μετά την άρση της καραντίνας. Βρίσκομαι στη στάση των λεωφορείων έξω από τον σταθμό του τρένου στην Αττική, επί της Λιοσίων, περιμένοντας μία από τις γραμμές –το Α10 ή το Β10– που θα με πάνε στο πατρικό μου σπίτι, στο Μενίδι.

Κάμποσα λεπτά πέρασαν και η φωτεινή επιγραφή του Α10 φάνηκε στο βάθος του δρόμου. Φόρεσα τη μάσκα μου και περίμενα να σταματήσει μπροστά μου. Καθώς μιλάμε για μία γραμμή που καλύπτει πολλά χιλιόμετρα και εξυπηρετεί χιλιάδες επιβάτες καθημερινά, το Α10 είναι πάντα αυτό το κλασικό αρθρωτό όχημα, συχνά «γερασμένο» και βρώμικο μετά από χρόνια δρομολογίων στους δρόμους της μητροπολιτικής Αθήνας. Ωστόσο, αν έχεις φάει τα μέσα με το κουτάλι, έχεις μάθει να «συζείς» με αυτά τα λεωφορεία, αφού άλλωστε οι περισσότεροι επιβάτες τους περνάμε μία και μιάμιση ώρα για να φτάσουμε στον προορισμό μας. Προσωπικά, από την πόρτα του πατρικού μέχρι την πόρτα του γραφείου χρειάζομαι μία ώρα και 20 λεπτά, χωρίς να βάζω και πολλές αναμονές.Το πρόβλημα των γεμάτων λεωφορείων

Το πρόβλημά μου όμως εκείνο το βράδυ δεν ήταν ούτε ότι το λεωφορείο ήταν παλιό, ούτε ότι ήταν βρώμικο. Αυτά τα έχω αποδεχτεί χρόνια και άλλωστε τα λεωφορεία κυκλοφορούν στην Αθήνα, όχι και την καθαρότερη πρωτεύουσα του κόσμου.

Αντίθετα, υπήρχε κάτι πιο πιεστικό: καθώς «κατάπινε» τα χιλιόμετρα στη Λιοσίων και μετά στη λεωφόρο Δημοκρατίας, το Α10 γέμισε με κόσμο. Και όταν λέω γέμισε, εννοώ ότι οι επιβάτες ήταν μία ανάσα ο ένας δίπλα από τον άλλον, χωρίς να μπορούν να διατηρήσουν έστω και μία «οσμή» απόστασης. Ο αριθμός τους ξεπερνούσε κατά πολύ το 50% της χωρητικότητας του λεωφορείου, που μετά την καραντίνα καθορίστηκε ως ανώτατο όριο πληρότητας των οχημάτων για τη διατήρηση αποστάσεων. Το ποσοστό αναθεωρήθηκεΣτο 65% αυξάνεται η μέγιστη πληρότητα στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς | Athens Transport στο 65% από τις 14 Ιουνίου, ωστόσο όπως προκύπτει από τις φωτογραφίες μας παρακάτω, και αυτό το όριο έχει παραβιαστεί πολλές φορές. Δείτε και μόνοι σας:

Το Α10 κάνει το δρομολόγιο από το Σταθμό Λαρίσης προς το Μενίδι. 27/05/2020.

Μία τέτοια εικόνα μου φάνηκε ανησυχητική. Μόλις λίγες ημέρες μετά την άρση της καραντίνας, οι επιβαίνοντες στο λεωφορείο ουσιαστικά στερήθηκαν της δυνατότητας να προστατεύσουν τους εαυτούς τους και τους συνεπιβάτες τους. Σε όλον τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, οι Αρχές ζήτησαν από τους πολίτες να αναπροσαρμόσουν την καθημερινότητά τους και να εφαρμόσουν μέτρα αυτοπροστασίας, επικαλούμενες συχνά την ατομική ευθύνη, για τον περιορισμό διάδοσης της πανδημίας. Και πράγματι, η ατομική ευθύνη αποτελεί ένα σημαντικό μέρος της προσπάθειας. Ωστόσο, στην περίπτωση του πακτωμένου με επιβάτες λεωφορείου, οι πολίτες δεν μπορούσαν να εφαρμόσουν τίποτα από αυτά που επιβάλλουν οι κανόνες προστασίας και η ατομική ευθύνη.

Συνωστισμός σε λεωφορειακή γραμμή της Αθήνας. 2/7/2020.

Χάρη στο ότι χρησιμοποιώ καθημερινά τα μέσα μεταφοράς, άρχισα να παρατηρώ και να συγκεντρώνω φωτογραφίες από δρομολόγια γεμάτα κόσμο, οι οποίες με οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι εκείνο το βράδυ δεν ήταν μία εξαίρεση, αλλά μία εικόνα που επαναλαμβανόταν, τουλάχιστον στις γραμμές που χρησιμοποιούσα εδώ. Ωστόσο, μετά από συζητήσεις με φίλους άρχισαν κι αυτοί να μου λένε ότι παρατηρούσαν φαινόμενα συνωστισμού, στέλνοντάς μου αντίστοιχες φωτογραφίες, τόσο από λεωφορεία, όσο και από μέσα σταθερής τροχιάς. Για παράδειγμα, η παρακάτω φωτογραφία είναι από τη λεωφορειακή γραμμή Α2, που κάνει το δρομολόγιο Ακαδημία-Βούλα.

Επιβάτες συνωστισμένοι στο Α2.
Πώς ο συνωστισμός έγινε σοβαρό πρόβλημα

Κάπως έτσι ξεκίνησα να ψάχνω τι συμβαίνει με τα δρομολόγια των λεωφορείων και των τρόλεϊ στην Αθήνα και πώς, τέλος πάντων, μπορεί να βελτιωθεί η κατάσταση.

Σύμφωνα με τις οδηγίεςΣυνοπτικές οδηγίες για το επιβατικό κοινό σε Μέσα Μαζικής Μεταφοράς | ΕΟΔΥ του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), οι επιβάτες πρέπει να κρατούν «τη μεγαλύτερη δυνατή απόσταση από τους συνεπιβάτες» τους, δηλαδή «τουλάχιστον 2 μέτρα», τόσο κατά τη διάρκεια αναμονής τους στη στάση, όσο και «κατά την διάρκεια του ταξιδιού όσο είναι εφικτό», καθώς και «τουλάχιστον μία και κατά το δυνατόν περισσότερες κενές θέσεις απόσταση μεταξύ επιβατών». Ακόμη, ο ΕΟΔΥ αναφέρει τη χρήση μάσκας ως υποχρεωτική, ενώ συστήνει στον κόσμο να αποφεύγει να χρησιμοποιεί τα μέσα μεταφοράς τις ώρες 07.00-10.00 π.μ. και 14.00-17.00 μ.μ., εάν κατά τις ώρες αυτές δεν πηγαίνουν ή αποχωρούν από την εργασία τους. Ο οργανισμός σημειώνειΕρωτήσεις/Απαντήσεις για Μέσα Μαζικής Μεταφοράς (μετρό, λεωφορεία, τρόλεϊ, προαστιακός, αστικός σιδηρόδρομος) | ΕΟΔΥ ταυτόχρονα ότι «ο συνωστισμός πολλών επιβατών στα ΜΜΜ μπορεί να συντελέσει στη διασπορά του ιού», ενώ μάλιστα «οι εργαζόμενοι των ΜΜΜ έχουν αυξημένο κίνδυνο να μολυνθούν με τον νέο κορονοϊό».

Με λίγα λόγια, ο ΕΟΔΥ λέει: κρατάτε αποστάσεις, φοράτε μάσκα, παίρνετε τα μέσα σε ώρες μη αιχμής, γιατί ο συνωστισμός είναι επικίνδυνος. Όπως προκύπτει από τις φωτογραφίες του κειμένου, και έλλειψη διατήρησης αποστάσεων παρατηρείται, και η χρήση μάσκας συχνά παραλείπεται από τους οδηγούς, και συνωστισμός σε ώρες μη αιχμής υπάρχει, με αποτέλεσμα μάλιστα κάποιοι επιβάτες να κάθονται στα καθίσματα που πρέπει να μένουν κενά.

Στιγμιότυπο από δρομολόγιο λεωφορείου στις 18/6/2020.

Σύμφωνα με την ενημέρωση που έκανε ο ΟΑΣΑ προς το inside story, κατά τη διάρκεια της καραντίνας κυκλοφορούσαν στην Αθήνα περίπου 550 λεωφορεία και τρόλεϊ. Για να καταλάβουμε πόσο μικρός είναι αυτός ο αριθμός, αρκεί να σκεφτούμε ότι κατά το χειμερινό πρόγραμμα κυκλοφορούν περίπου 1.100 οχήματα. Ωστόσο, αυτό δεν ήταν πρόβλημα κατά την καθολική απαγόρευση κυκλοφορίας, γιατί η επιβατική κίνηση ήταν σε ιστορικά χαμηλά εκείνη την περίοδο και άρα δεν υπήρχε συνωστισμός. Σύμφωνα με τα στοιχεία της MoovitMoovit Public Transit Index | Moovit, που προκύπτουν από τη χρήση της εν λόγω εφαρμογής, από τα τέλη Μαρτίου η μείωση στη χρήση των μέσων μεταφοράς ήταν 80% σε σύγκριση με την κίνηση τον περασμένο Ιανουάριο και παρέμεινε σταθερά σε αυτό το ποσοστό μέχρι και την άρση της καραντίνας στις αρχές Μαΐου. Άρα μέχρι τότε, δεν υπήρχε κανένα πρόβλημα με συνωστισμό στα λεωφορεία.

Ωστόσο, η επιβατική κίνηση άρχισε να αποκαθίσταται σταδιακά. Συγκεκριμένα, στις 15 Μαΐου η κίνηση στα μέσα μεταφοράς εκτιμάται, με βάση τα στοιχεία της Moovit, ότι ήταν κατά 64,6% μικρότερη από εκείνη του Ιανουαρίου, με το αντίστοιχο ποσοστό να φτάνει στο 48% στις 31 Μαΐου, στο 38,5% στις 15 Ιουνίου, στο 32,8% στις 30 Ιουνίου και στο 28,4% στις 15 Ιουλίου. Εδώ βέβαια πρέπει να λάβουμε υπόψιν ότι έτσι κι αλλιώς η επιβατική κίνηση το καλοκαίρι είναι μειωμένη σε σχέση με τους χειμερινούς μήνες.

Στιγμιότυπο από δρομολόγιο στις 2/6/2020.
Ίδια δρομολόγια με το 2019

Στα τέλη Απριλίου ο υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Γιάννης Κεφαλογιάννης, ανακοίνωσεΟμιλία του Υφυπουργού Υποδομών και Μεταφορών Γιάννη Κεφαλογιάννη στο πλαίσιο της σταδιακής άρσης των περιοριστικών μέτρων που έχουν ληφθεί λόγω του κορονοϊού | υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών την «αύξηση της συχνότητας των δρομολογίων στο μέγιστο δυνατό βαθμό από την πρώτη κιόλας μέρα εφαρμογής του πλαισίου σταδιακής άρσης των περιορισμών», σημειώνοντας ότι «από 550 οχήματα που κυκλοφορούν σήμερα, θα ανέλθουν το επόμενο διάστημα στα 1.000».

Ακόμη, ανακοίνωση του αρμόδιου υπουργείου λίγο πριν την άρση της καραντίνας ανέφερε ότι «η πύκνωση στο μέτρο του δυνατού των οχημάτων κατά τις ώρες αιχμής, θα συνοδεύεται από ταυτόχρονη μείωση των συχνοτήτων διέλευσης στα ενδιάμεσα διαστήματα. Ειδικότερα, από τις 10 το πρωί έως τις 2 το μεσημέρι και από τις 6 το απόγευμα έως τα μεσάνυχτα». Το αξιοσημείωτο εδώ είναι ότι ο ΕΟΔΥ συστήνει να χρησιμοποιούμε τα μέσα μεταφοράς σε ώρες μη αιχμής, την ώρα που το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών μειώνει τα οχήματα αυτές τις ώρες, για να ενισχύσει τα δρομολόγια στις ώρες αιχμής. Από το ρεπορτάζ μας πολλά από τα γεμάτα δρομολόγια εντοπίστηκαν ακριβώς τις ώρες μη αιχμής.

Μετά από μακρά αναμονή κόσμος περιμένει το Α10 στον σταθμό Λαρίσης. 23/7/2020.

Το inside story ζήτησε από τον ΟΑΣΑ στοιχεία για να διαπιστώσει εάν υπήρξε ή όχι αύξηση των δρομολογίων. Συγκεκριμένα, ζητήσαμε να μας στείλει το πρόγραμμα των δρομολογίων για μία σειρά από γραμμές λεωφορείων και τρόλεϊ το ίδιο χρονικό διάστημα για το 2019 και το 2020, ώστε να συγκρίνουμε την πυκνότητα των δρομολογίων πριν και μετά το ξέσπασμα της πανδημίας.

Από τα σχετικά στοιχεία προκύπτει ότι τα δρομολόγια όντως δεν έχουν αυξηθεί. Συγκεκριμένα ο ΟΑΣΑ μας απέστειλε δεδομένα με δύο πολύ σημαντικούς δείκτες: πρώτον, τον αριθμό των ημερήσιων δρομολογίων (ανά κατεύθυνση «αφετηρία-τέρμα», «τέρμα-αφετηρία» και συνολικά οι δύο κατευθύνσεις) και, δεύτερον, τη συχνότητα των δρομολογίων, πρακτικά δηλαδή το κάθε πότε περνάει το λεωφορείο ή το τρόλεϊ της γραμμής. Όπως φαίνεται και από τον παρακάτω πίνακα, η σύγκριση μεταξύ του θερινού προγράμματος του 2019 και του αντίστοιχου προγράμματος του 2020 μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ουσιαστικά ότι δεν υπάρχει καμία τροποποίηση στα δρομολόγια σημαντικών γραμμών που συνδέουν την Αθήνα με τα προάστια.

Αριθμός και συχνότητα δρομολογίων για το θερινό πρόγραμμα των λεωφορείων το 2019 και το 2020
Λεωφορειακή Γραμμή Δρομολόγια 2019 (αθροιστικά οι δύο κατευθύνσεις Δρομολόγια 2020 (αθροιστικά οι δύο κατευθύνσεις) Συχνότητα δρομολογίων 2019 Συχνότητα δρομολογίων 2020
Α5 (ΑΚΑΔΗΜΙΑ – ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ – ΑΝΘΟΥΣΑ) 124 124 10-15 10-15
Α7 (ΣΤΟΥΡΝΑΡΗ – ΚΗΦΙΣΙΑ) 126 126 15 15
Α10 (ΣΤΑΘΜΟΣ ΛΑΡΙΣΗΣ – ΑΧΑΡΝΑΙ)* 87 87 10 10
Β10 (ΣΤΑΘΜΟΣ ΛΑΡΙΣΗΣ – ΑΧΑΡΝΑΙ)* 84 84 10 10
Β9 (ΧΑΛΚΟΚΟΝΔΥΛΗ – ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ – Ν. ΚΗΦΙΣΙΑ) 118 118 15 15
040 (ΠΕΙΡΑΙΑΣ – ΣΥΝΤΑΓΜΑ) 165 165 10 10
049 (ΠΕΙΡΑΙΑΣ – ΟΜΟΝΟΙΑ) 123 123 15 15
550 (ΠΑΛΑΙΟ ΦΑΛΗΡΟ – ΚΗΦΙΣΙΑ) 125 125 15 15
608 (ΓΑΛΑΤΣΙ – ΑΚΑΔΗΜΙΑ – ΝΕΚΡ. ΖΩΓΡΑΦΟΥ 198 198 9 9

Σημείωση: Οι γραμμές Α10 και Β10 μπορούν να αθροιστούν και σε μία διαδρομή (άρα 171 δρομολόγια και για τις δύο κατευθύνσεις), καθώς τα δρομολόγιά τους ουσιαστικά ταυτίζονται, με μία μικρή παρέκκλιση στο Μενίδι.

Στοιχεία για την ίδια περίοδο από το 2019 και το 2020 ζητήσαμε και για σημαντικές γραμμές τρόλεϊ, κάποιες από τις οποίες μάλιστα εξυπηρετούν, όπως και τα παραπάνω λεωφορεία, περιοχές στις οποίες δεν φτάνουν τα μέσα σταθερής τροχιάς. Πρόκειται για το 10 (Τζιτζιφιές-Χαλάνδρι), το 11 (Άνω Πατήσια-Ν. Παγκράτι-Ν. Ελβετία) και το 12 (Ζάππειο-Περιστέρι). Για τις παραπάνω διαδρομές ο ΟΑΣΑ μας απέστειλε τη συχνότητα και τον αριθμό των βαρδιών για τον Μάιο του 2019 και τον Ιούλιο του 2020, δηλαδή όχι για την ίδια ακριβώς χρονική στιγμή των δύο ετών. Άρα στη σύγκριση μεταξύ των δύο προγραμμάτων θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι το πρόγραμμα του Μαΐου 2019 είναι χειμερινό, ενώ εκείνο του Ιουλίου 2020 είναι θερινό. Έχοντας στο μυαλό μας αυτή τη διαφορά, βλέπουμε ότι το πρόγραμμα του φετινού Ιουλίου είναι πιο αραιό από εκείνο του περσινού Μαΐου.

Βάρδιες καθημερινών ημερών και συχνότητα δρομολογίων για γραμμές τρόλεϊ τον Μάιο του 2019 και τον Ιούλιο του 2020
Γραμμή Τρόλεϊ Βάρδιες Μαΐου 2019 Βάρδιες Ιουλίου 2020 Συχνότητα δρομολογίων Μαΐου 2019 Συχνότητα δρομολογίων Ιουλίου 2019
10 (ΤΖΙΤΖΙΦΙΕΣ – ΧΑΛΑΝΔΡΙ) 26 18 10-15 15-20
11 (ΑΝΩ ΠΑΤΗΣΙΑ – Ν. ΠΑΚΓΡΑΤΙ – Ν. ΕΛΒΕΤΙΑ) 25 18 10-15 15
12 (ΖΑΠΠΕΙΟ – ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ) 21 14 11 15

Σχετικά με τη συχνότητα των δρομολογίων, ο Δημήτρης Αποστολίδης, Διευθυντής Συγκοινωνιακού Έργου του ΟΑΣΑ, είπε στο inside story: «Προσπαθούμε να αυξήσουμε τα δρομολόγια με τα διαθέσιμα μέσα που έχουμε, ώστε να καλύπτεται η ζήτηση και τα λεωφορεία να μην παρουσιάζουν πληρότητα μεγαλύτερη του 65%. Ό,τι έχουμε διαθέσιμο σε οχήματα, το βγάζουμε στον δρόμο. Η μεγάλη εικόνα είναι ότι το φετινό πρόγραμμα δρομολογίων είναι περίπου το ίδιο με το περσινό και αυτό που μας βοηθάει για την αποφυγή συνωστισμού είναι ότι αρκετοί επιβάτες επιλέγουν να μετακινηθούν με ΙΧ. Ωστόσο, υπάρχουν ανάγκες για προσλήψεις οδηγών και αγορά οχημάτων, αφού μόνο έτσι θα μπορέσουμε να πυκνώσουμε τα δρομολόγια. Ανάγκες υπήρχαν πριν το ξέσπασμα της πανδημίας, πόσο μάλλον τώρα που πρέπει να διατηρούνται όσο το δυνατόν μεγαλύτερες αποστάσεις. Αυτό, ωστόσο, είναι αρμοδιότητα της πολιτείας, στην οποία έχουν φτάσει από το παρελθόν αιτήματα του ΟΑΣΑ για περισσότερα οχήματα και οδηγούς».

Βέβαια από το ρεπορτάζ μας προκύπτει ότι υπάρχουν και άλλες αστοχίες στην εφαρμογή των μέτρων προστασίας στα μέσα μεταφοράς. Συγκεκριμένα, σε αρκετές περιπτώσεις εντοπίζονται οδηγοί που δεν φορούν τη μάσκα προστασίας στη βάρδια τους. «Έχουμε περίπου 3.000 οδηγούς και προσπαθούμε να ελέγξουμε την εφαρμογή του συγκεκριμένου μέτρου», σχολίασε στο inside story ο κ. Αποστολίδης. «Είναι λυπηρό μία μικρή μειοψηφία να χαλάει την εικόνα μίας συλλογικής προσπάθειας. Οι περισσότεροι οδηγοί φορούν τη μάσκα, όμως το μέτρο αφορά όλους και θα πρέπει να το εφαρμόζουν και για δικό τους καλό».

Τρεις περιπτώσεις οδηγών που δεν φορούν μάσκα στο λεωφορείο.
Οι απαντήσεις του αρμόδιου υπουργού προς το inside story

Με βάση τα παραπάνω δεδομένα θέσαμε μία σειρά από ερωτήματα προς τον υφυπουργό Υποδομών και Μεταφορών, Γιάννη Κεφαλογιάννη. Οι ερωτήσεις αφορούν αφενός το ζήτημα εάν η ηγεσία του υπουργείου θεωρεί ότι υπάρχει πρόβλημα συνωστισμού, αφετέρου αν έχουν ληφθεί μέτρα για την αντιμετώπισή του. Συγκεκριμένα οι απαντήσεις ήταν οι παρακάτω:

  • Σχετικά με φαινόμενα συνωστισμού άνω του αρχικά 50% και αργότερα 65% ορίου πληρότητας στα λεωφορεία και τα τρόλεϊ: Υπάρχουν, πράγματι, περιπτώσεις όπου παρατηρείται συγχρωτισμός ή ελλιπής συμμόρφωση στις οδηγίες και για την αντιμετώπιση αυτών των φαινομένων χρησιμοποιούμε όλα τα εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας. Στόχος, από την πρώτη στιγμή, ήταν η έγκαιρη πληροφόρηση των επιβατών προκειμένου να αποφύγουμε τον συγχρωτισμό στα λεωφορεία και στα τρόλεϊ, με δεδομένο ότι ο αριθμός των οχημάτων είναι πεπερασμένος, υπάρχει δηλαδή ένα πλαφόν διαθέσιμων λεωφορείων. Για τον λόγο αυτό λάβαμε από την αρχή συγκεκριμένα μέτρα. Ενδεικτικά, δημιουργήσαμε τον θεσμό του βοηθού επιβάτη με σκοπό να ενημερωθεί το επιβατικό κοινό. Αλλάξαμε την ώρα προσέλευσης των εργαζομένων στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα για να αποφύγουμε τη μαζική προσέλευση κατά τις ώρες αιχμής. Καθιερώθηκε ως υποχρεωτική η χρήση μάσκας σε επιβάτες και προσωπικό. Προβλέφθηκαν κυρώσεις σε όσους δεν συμμορφώνονται με τα μέτρα του ΕΟΔΥ. Πραγματοποιούνται απολυμάνσεις στους χώρους και τα οχήματα των μέσων μεταφοράς. Τοποθετήθηκαν προστατευτικά στη θέση του οδηγού και σημάνσεις στις θέσεις των επιβατών.

Ο υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Γιάννης Κεφαλογιάννης

Η πλειονότητα των πολιτών ανταποκρίθηκε θετικά στην τήρηση των μέτρων ατομικής υγιεινής, αν σκεφτεί κανείς ότι από την περίοδο της καραντίνας που υπήρχε έξαρση του ιού, αλλά και μετά την άρση των περιορισμών, καταγράφηκαν μόλις δύο κρούσματα στους χώρους των μέσων. Αμέσως τηρήθηκαν τα υγειονομικά πρωτόκολλα ώστε να μην υπάρχει εξάπλωση του κορονοϊού. Καλό είναι να γνωρίζουμε ότι η τήρηση των μέτρων ατομικής υγιεινής στις αστικές συγκοινωνίες είναι από τη φύση του ένα δύσκολο εγχείρημα και εξαρτάται από την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συμμόρφωση των πολιτών σε αυτή τη νέα, δύσκολη πραγματικότητα.

  • Σχετικά με τα δρομολόγια των λεωφορείων που παρέμειναν τα ίδια το καλοκαίρι του 2019 και του 2020: Ας συμφωνήσουμε σε κάτι. Κανένα ευρωπαϊκό σύστημα μεταφοράς δεν έχει τη δυνατότητα σε προσωπικό και οχήματα που να τα χρησιμοποιήσει με τέτοιο τρόπο ώστε να τηρείται εκ των πραγμάτων η ιδανική φυσική απόσταση μεταξύ των επιβατών. Επιπλέον, η κρίση του κορονοϊού έδρασε ως μεγεθυντικός φακός στα διαχρονικά προβλήματα των αστικών συγκοινωνιών τα οποία επιδεινώθηκαν από την αποεπένδυση και την κακοδιαχείριση τα προηγούμενα πέντε χρόνια. Είμαστε υποχρεωμένοι να κινηθούμε με πολύ συγκεκριμένο αριθμό λεωφορείων. Όπου χρειάστηκαν παρεμβάσεις από τον ΟΑΣΑ με έκτακτα δρομολόγια έχουν γίνει και συνεχίζουν να γίνονται.
  • Σχετικά με τα φαινόμενα συνωστισμού και την αύξηση των ενεργών οχημάτων από 550 σε 1.000: Τα 1.000 οχήματα είναι ο μέγιστος επιχειρησιακός αριθμός που μπορεί να αξιοποιηθεί από τον ΟΑΣΑ, ανεξαρτήτως πανδημίας. Το γεγονός ότι εμφανίζονται φαινόμενα συγχρωτισμού σχετίζεται με τη σταδιακή άρση των μέτρων της καραντίνας που οδήγησε νομοτελειακά και στην αύξηση της επιβατικής κίνησης. Αν ο στόχος είναι να διατηρηθεί το ποσοστό πληρότητας μέσω της αύξησης της προσφοράς, αυτό θα σημαίνει ότι ο ΟΑΣΑ θα έπρεπε να προμηθευτεί αμέσως περίπου 300 με 500 λεωφορεία. Καμία χώρα δεν προέβη σε τέτοια ενέργεια. Αντίθετα, όλοι έδωσαν βαρύτητα στη συμμόρφωση με τις οδηγίες των ειδικών και στη χρήση εναλλακτικών μέσων μεταφοράς όπου αυτό ήταν δυνατόν (αυτοκίνητο, μοτοσυκλέτα, ταξί, ποδήλατο κ.α.).
  • Σχετικά με το μέτρο της μείωσης των δρομολογίων σε ώρες μη αιχμής με φόντο την πύκνωσή τους τις ώρες αιχμής: Η κυβέρνηση έλαβε το παραπάνω μέτρο στο πλαίσιο μιας πολύ συγκεκριμένης στρατηγικής, η οποία συνοψίζεται στην εξής φράση: «Χρησιμοποιούμε τα ΜΜΜ για λόγους απόλυτης ανάγκης, όπως είναι η μετάβαση στον χώρο εργασίας ή μια περίσταση ανάγκης, όπως για παράδειγμα μια επίσκεψη στον γιατρό. Για οποιονδήποτε άλλο λόγο, η σύσταση είναι να αξιοποιούνται εναλλακτικοί τρόποι μεταφοράς. Η λογική της πύκνωσης των δρομολογίων σε κάποιες ώρες είχε να κάνει κυρίως με την εξυπηρέτηση των εργαζομένων, προκειμένου να μπορέσουν να μεταβούν στους χώρους εργασίας τους. Για όσο βρισκόμαστε εν μέσω πανδημίας, η στάση αυτή παραμένει σε ισχύ. Ειδικά μάλιστα κατά τη θερινή περίοδο που ευνοεί, λόγω καιρού, τη χρήση μέσων μικροκινητικότητας.
  • Σχετικά με την προοπτική αγοράς νέων οχημάτων και πρόσληψης νέων οδηγών: Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, τους τελευταίους 8 μήνες, μετά την απόρριψη από την Αρχή Προδικαστικών Προσφυγών του διαγωνισμού που είχε κηρύξει η προηγούμενη κυβέρνηση, προχωρά τη διαδικασία εκπόνησης τεχνικών προδιαγραφών, οικονομικοτεχνικής και συγκοινωνιακής μελέτης, καθώς και των τευχών προκήρυξης του διαγωνισμού για την προμήθεια νέων λεωφορείων. Τη διαδικασία συντονίζει ο γενικός γραμματέας κ. Νίκος Σταθόπουλος. Θεωρούμε πως η ένταξη αυτών των λεωφορείων θα αναβαθμίσει σημαντικά τις παραπάνω υπηρεσίες δημόσιας μεταφοράς σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.

Θα πρέπει να επισημανθεί ότι το Υπουργείο προχώρησε σε μια σημαντική αύξηση του συνόλου του αριθμού των λεωφορείωνΘα γίνει το πολυαναμενόμενο reboot στα λεωφορεία της Θεσσαλονίκης; στη Θεσσαλονίκη, τόσο με την παραχώρηση συγκοινωνιακού έργου στο Υπεραστικό ΚΤΕΛ που ολοκληρώθηκε τον περασμένο Φεβρουάριο όσο και με την ολοκλήρωση, το προσεχές διάστημα, του διαγωνισμού [σ.σ.: για την προμήθεια] των 180 λεωφορείων τα οποία αναμένεται να μπουν στα δρομολόγια το φθινόπωρο. Παράλληλα, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έχει αιτηθεί στο Υπουργείο Εσωτερικών την πρόσληψη ενός σημαντικού αριθμού οδηγών για τα λεωφορεία και τα μέσα σταθερής τροχιάς. Και αναμένουμε τις τελικές του αποφάσεις.

bus_8.jpg

Στιγμιότυπο από δρομολόγιο λεωφορείου στις 23/7/2020.
Αντί επιλόγου

Τα μέσα μεταφοράς καλύπτουν μία κοινωνική ανάγκη που είναι αδύνατον να εξαλειφθεί. Ο κόσμος θα χρησιμοποιήσει τις συγκοινωνίες για να πάει στη δουλειά του, να επισκεφτεί κάποιον συγγενή του, να βγει μία βόλτα. Καμία από τις παραπάνω μετακινήσεις δεν μπορεί να θεωρηθεί πολυτέλεια και αρκετοί επιβάτες δεν έχουν τη δυνατότητα να τις καλύψουν με ένα ιδιωτικό μέσο. Να είμαστε σίγουροι ότι αν μπορούσαν, θα το είχαν κάνει ήδη πριν την πανδημία, για να γλιτώσουν χρόνο και ταλαιπωρία.

Ωστόσο, τώρα δεν μιλάμε μόνο για χρόνο και ταλαιπωρία, μιλάμε για ασφάλεια. Ναι, οι πολίτες πρέπει να εφαρμόζουν τους κανόνες προστασίας. Επαφίεται και σε εμάς η αντιμετώπιση της πανδημίας. Ωστόσο, η πολιτεία οφείλει να διαμορφώσει ένα πλαίσιο, στο οποίο η εφαρμογή των κανόνων προστασίας θα είναι αποτελεσματική και όχι κενό γράμμα. Αρκετοί επιβάτες των μέσων μου είπαν πως όταν ένας πολίτης μπαίνει σε ένα μέσο πακτωμένο με κόσμο, αδυνατεί πρακτικά να προστατέψει τον εαυτό του και τους άλλους, ακόμα κι αν εφαρμόζουν τα μέτρα, που σε μία τέτοια περίπτωση τους φαίνονται ανώφελα.

Ζήτησα από τον κ. Κεφαλογιάννη την εκτίμησή του για την παραπάνω άποψη. «Δεν θα συμφωνήσω με αυτή την προσέγγιση», απάντησε ο ίδιος, για να προσθέσει. «Η ατομική ευθύνη του πολίτη συνίσταται στην τήρηση των μέτρων ατομικής υγιεινής και προστασίας, όπου στην περίπτωση χρήσης των ΜΜΜ έχει να κάνει με την υποχρεωτική χρήση μάσκας. Το γεγονός ότι αργεί το λεωφορείο ή ακόμη και ότι δεν επαρκούν τα οχήματα για την κάλυψη της ανάγκης για 65% πληρότητα, δεν είναι δικαιολογία, για παράδειγμα, για να μπει ο επιβάτης χωρίς τη μάσκα του, ούτε να μην τη φοράει με τον σωστό τρόπο».

Εάν όμως η πολιτεία δεν κάνει αυτό που της αναλογεί, οι πολίτες δικαίως θα πάρουν το μήνυμα πως η επίκληση στην ατομική ευθύνη είναι προσχηματική και γίνεται μόνο όταν αφορά στις δικές τους υποχρεώσεις και όχι εκείνες του κράτους.

 

insidestory.g