Η συμφωνία της Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε. για το Πακέτο Στήριξης προς τις χώρες- μέλη της, είναι από μόνη της μια σημαντική είδηση.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες συμφώνησαν σε ένα Πακέτο ύψους 1,8 τρισ. Ευρώ. 750 δις. από το Ταμείο Ανάκαμψης και 1,05 τρις. από το Πολυετές Δημοσιονομικό πλαίσιο της περιόδου 2021-2027. Το οικονομικό μέγεθος είναι πρωτοφανές. Είναι όμως θετική η συμφωνία καθεαυτό για την Ελλάδα; Και αν ναι, ποια είναι τα κέρδη μας από αυτή;
Κατά πρώτον, μιλώντας τεχνικά, η χώρα μας δεν έχει κερδίσει κάτι ακόμα, υπό την έννοια ότι η Κυβέρνηση δεν αντιμετωπίζει την Σύνοδο Κορυφής και τις αποφάσεις των Υψηλότερων Οργάνων της Ε.Ε. ως όχημα για πανηγυρισμούς και δημιουργία εντυπώσεων.
Αντίθετα, είναι μια στιγμή Ιστορικής ευθύνης, καθώς δημιουργείται η προοπτική αντιμετώπισης της Κρίσης που μαστίζει την χώρα μας και ενίσχυσης του παραγωγικού της μοντέλου.
Πώς αναλύονται τα 72 δις. ευρώ
Η Ελλάδα προβλέπεται να λάβει 31,5 δισ. ευρώ, με αναλογία 6 προς 4 μεταξύ Επιχορηγήσεων (19 δις. ευρώ) και Δανείων (12,5 δισ. ευρώ).
Σε αυτά προστίθενται 40,5 δισ. ευρώ από το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, το οποίο περιλαμβάνει τρεις δράσεις από την Προγραμματική Περίοδο 2021-2027:
το μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ) ύψους 19,2 δις. ευρώ,
την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) ύψους 16.2 δισ. ευρώ και,
μια σειρά από χρηματοοικονομικά εργαλεία ύψους περίπου 5 δισ. ευρώ.
Κριτική
Η Αξιωματική Αντιπολίτευση υποδέχτηκε με προβληματισμό τη Συμφωνία. Η κριτική της εστιάζεται σε τρεις άξονες.
Πρώτον, στο κομμάτι του δανεισμού το οποίο αναγνώστηκε ως «νέο μνημόνιο».
Δεύτερον, στην μείωση σε Ειδικά Προγράμματα όπως το Πρόγραμμα Υγείας.
Τρίτον, στην μετακύλιση της εποπτείας από το Eurogroup και το EuroWorkingGroup, σε μια Επιτροπή αποτελούμενη από όλες τις χώρες- μέλη με δυνατότητα άσκησης βέτο.
Ας τα δούμε αναλυτικά:
Αναφορικά με το κομμάτι του δανεισμού, θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα δάνεια δεν θα τα συνάπτει αυτοτελώς η κάθε χώρα, αλλά θα τα λάβει συγκεντρωτικά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αξιοποιώντας την άριστη πιστοληπτική της ικανότητα από τους Οίκους Αξιολόγησης (σ.σ. “ΑΑΑ” όταν για παράδειγμα η Ελλάδα βρίσκεται στο ΒΒ-, 3 και 4 σκαλοπάτια κάτω από την επενδυτική βαθμίδα). Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι η χώρα μας θα έχει πρόσβαση σε φθηνό δανεισμό με συμφέροντες όρους που μόνη της δεν θα μπορούσε να επιτύχει.
Αναφορικά με τις θρυλούμενες εκπτώσεις στον τομέα της Υγείας, το Πρόγραμμα EU4Health ύψους 9,4 δισ. ευρώ είναι μάλλον επαρκές πειστήριο για τις προθέσεις της Ε.Ε. αναφορικά με την αντιμετώπιση της Υγειονομικής Κρίσης.
Για το τρίτο ζήτημα, θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι συμφωνίες στις Συνόδους Κορυφής καταλήγουν σε σχετικά περίπλοκους αλλά λειτουργικούς συμβιβασμούς. Στην συγκεκριμένη περίπτωση, η δυνατότητα άσκησης βέτο είναι απολύτως ανακριβής.
Συνολικά λοιπόν, μπορούμε να εκτιμήσουμε ότι η Συμφωνία δημιουργεί μια σημαντική προοπτική τόσο για την χώρα μας, όσο και την Ε.Ε.
Για την χώρα μας.
Προσφέρει ουσιαστικά ένα ακόμα ΕΣΠΑ, με πιο ευέλικτους μάλιστα όρους & διαδικασίες και αναδρομική επιλεξιμότητα από τις αρχές του 2020.
Δίνει την δυνατότητα για χαμηλότοκο δανεισμό με εγγυητή της ίδια την Ε.Ε.
Αυξάνει τους πόρους του «βασικού» ΕΣΠΑ από την Πολιτική Συνοχής κατά 1,4 δισ. ευρώ σε σχέση με την προηγούμενη Προγραμματική Περίοδο.
Για την Ε.Ε.
Η αμοιβαιοποίηση του χρέους, η έκδοση χρεογράφων από την Κομισιόν με εγγύηση τον Ευρωπαϊκό Προϋπολογισμό, η μεταφορά σημαντικών πόρων προς τις πιο αδύναμες Οικονομίες του Νότου και οι υπόλοιπες επιμέρους αποφάσεις, καταδεικνύουν την προσπάθεια αντιμετώπισης της Κρίσης και την επίτευξη του μακροπρόθεσμου στόχου της Σύγκλισης των Ευρωπαϊκών Οικονομιών.
Ακόμα μεγαλύτερη σημασία όμως έχει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση φαίνεται να θυμήθηκε, έστω και τώρα, έστω και στις δραματικές αυτές στιγμές, τις ρίζες της, τις αξίες της, τον λόγο για τον οποίο δημιουργήθηκε.
– – – –
ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ Κ. ΣΤΑΥΡΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ
Οικονομολόγος
Μέλος της Συνέλευσης των Αντιπροσώπων
του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδας
