Τον Ιανουάριο αναμένεται να ληφθεί η απόφαση για την επιστροφή της 1ης δόσης των κερδών που έχουν εξασφαλίσει οι κεντρικές τράπεζες των χωρών μελών της Ευρωζώνης αλλά και η ίδια η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα από τις τοποθετήσεις σε ελληνικά ομόλογα. Για να προχωρήσει όμως η διαδικασία επιστροφής των 600 εκατ. ευρώ από τα λεγόμενα ANFAs και SMPs, θα πρέπει η Ελλάδα να επιδείξει σημαντική πρόοδο στο κομμάτι των «μεταρρυθμίσεων».
Αυτό που περιμένουν οι δανειστές –οι εκπρόσωποι του κουαρτέτου είναι πολύ πιθανό να βρεθούν εκ νέου στην Αθήνα για διαβουλεύσεις με την έναρξη της νέας χρονιάς- δεν είναι αόριστο. Πρέπει να «κλείσουν» 16 συγκεκριμένες εκκρεμότητες οι οποίες περιγράφονται αναλυτικά στο κείμενο της 1ης μεταμνημονιακής αξιολόγησης το οποίο δόθηκε χθες στη δημοσιότητα.
Κάποια από τα 16 «προαπαιτούμενα» θεωρούνται σχετικά εύκολο να υλοποιηθούν όπως για παράδειγμα η διασφάλιση της παραγωγής πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ κάτι που ουσιαστικά επιτυγχάνεται με τον προϋπολογισμό. Υπάρχουν όμως και άλλα «μέτωπα» όπως είναι αυτό των κόκκινων δανείων ή της ανακοίνωσης του πλαισίου αποχώρησης του ΤΧΣ από το μετοχικό κεφάλαιο των τραπεζών που δημιουργεί πολλά ζητήματα και σε πολιτικό επίπεδο.
Επίσης, το θέμα της μείωσης των ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα, αναμένεται να επηρεάσει τελικώς και το τελικό ποσό του έκτακτου κοινωνικού μερίσματος που θα διανεμηθεί φέτος και το οποίο θα είναι αισθητά μειωμένο σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό παρά τις προσδοκίες που έχουν καλλιεργηθεί.
Αναλυτικά, τα 16 θέματα προς ολοκλήρωση όπως περιγράφονται στο κείμενο της μεταμνημονιακής έκθεσης, έχουν ως εξής:
1. Η δέσμευση: Δημοσιονομικός στόχος
H Ελλάδα να τηρήσει πλήρως τη δέσμευση ο προϋπολογισμός να επιτυγχάνει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα, κάτι που σέβεται τους στόχους βασικών μεταρρυθμίσεων που εφαρμόστηκαν στο πρόγραμμα του ESM.
Τι έχει γίνει:
Οι ελληνικές αρχές σχεδιάζουν να υιοθετήσουν ένα πακέτο μέτρων στον προϋπολογισμό του 2019 που προβλέπεται να εξασφαλίσουν την επίτευξη του στόχου.
2. Η δέσμευση: ΑΑΔΕ
Στελέχωση της αρχής με μόνιμο προσωπικό ώστε να φτάσει τα 12.000 άτομα.
Τι έχει γίνει:
Στα τέλη Οκτωβρίου 2019 το προσωπικό ήταν 11.633, ενώ εξελίσσεται διαγωνισμός του ΑΣΕΠ για την κάλυψη 548 μόνιμων θέσεων. Αυτός είναι σε διαδικασία ολοκλήρωσης και η λίστα των επιτυχόντων αναμένεται να δημοσιευτεί το Νοέμβριο.
3. Η Δέσμευση: Διαχείριση δημόσιων οικονομικών
Να αποφευχθεί η συσσώρευση νέων ληξιπρόθεσμων οφειλών.
Τι έχει γίνει:
Ο όγκος των καθαρών ληξιπρόθεσμων οφειλών τον Αύγουστο του 2018 ήταν 3,2 δισ. ευρώ. Αυτό θα είναι το όριο για την πρώτη αξιολόγηση σε ότι αφορά τη μη δημιουργία νέων ληξιπρόθεσμων οφειλών στην δεύτερη έκθεση μεταμνημονιακής εποπτείας.
4. Η δέσμευση: Πρωτοβάθμια περίθαλψη
Εξασφάλιση της εγκατάστασης του συστήματος πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης, και ειδικότερα άνοιγμα τουλάχιστον 120 κέντρων πρωτοβάθμιας περίθαλψης έως τα τέλη του 2018.
Τι έχει γίνει:
Με βάση τις τελευταίες εκθέσεις περίπου 90 μονάδες έχουν ανοίξει στην επικράτεια, με διαφορετικά επίπεδα στελέχωσης.
5. Η δέσμευση: Υγεία –Κεντρικές δημόσιες συμβάσεις
Το ΕΚΑΠΥ θα είναι έτοιμο ως τα τέλη του 2018 με στόχο να επιτευχθεί ποσοστό κεντρικών δημοσίων συμβάσεων που θα αντιστοιχεί στο 30% των συνολικών εξόδων των νοσοκομείων ως τα μέσα του 2020.
Τι έχει γίνει:
Ενώ η διοίκηση είναι ακόμα σε καθεστώς προσωρινού διορισμού και το ΕΚΑΠΥ δεν έχει στελεχωθεί πλήρως, έχει καταφέρει να ολοκληρώσει ορισμένους παλιότερους διαγωνισμούς και να εξοικονομήσει πόρους.
6. Η δέσμευση: Χρηματοπιστωτική αγορά- εργαλεία εκκαθάρισης των NPLs
H Ελλάδα να συνεχίσει την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων με στόχο την αποκατάστασης της υγείας του τραπεζικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένης της προσπάθειας εκκαθάρισης των NPLs μέσω της διασφάλισης της αποτελεσματικότητας του σχετικού νομικού πλαισίου (χρεοκοπία εταιρειών και νοικοκυριών, εξωδικαστικός συμβιβασμός, πωλήσεις NPLs, ηλεκτρονικές δημοπρασίες) και της λήψης όλων των απαραίτητων δράσεων.
Τι έχει γίνει:
Ο εξωδικαστικός συμβιβασμός δείχνει μια καθαρή αύξηση τόσο των αιτήσεων, όσο και των επιτυχημένων διαπραγματεύσεων. Έχουν σχεδιαστεί περαιτέρω αναβαθμίσεις της διαδικασίας. Όσον αφορά τις χρεοκοπίες νοικοκυριών, τα στοιχεία δείχνουν μια τάση μείωσης των υποθέσεων που έχουν συσσωρευτεί, καθώς και έναν περιορισμό των εισερχόμενων υποθέσεων.
Συνεχίζονται οι εργασίες για περαιτέρω βελτιώσεις. Η πρόβλεψη της παροχής χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης στους δικαστές αναμένεται να ξεκινήσει το Δεκέμβριο του 2018. Τα σχέδια επέκτασης της προστασίας των πιστωτών μέσω του νόμου περί υπερχρεωμένων νοικοκυριών πρέπει να συζητηθούν περαιτέρω, δεδομένης της ανάγκης να αποτραπεί ένας αρνητικός αντίκτυπος στις προσπάθειες εκκαθάρισης των NPEs.
Οι αρχές παρέδωσαν μια έκθεση για της ηλεκτρονικές δημοπρασίες ως το Σεπτέμβριο του 2018, χωρίς να υπάρχουν ενδείξεις προβλημάτων.
7. H δέσμευση: Χρηματοπιστωτική αγορά – capital controls
Η Ελλάδα να συνεχίσει τη χαλάρωση των capital controls ευθυγραμμιζόμενη με τον οδικό χάρτη που δημοσιεύτηκε το Μάιο του 2017.
Τι έχει γίνει:
Σημειώθηκε μια περαιτέρω χαλάρωση των capital controls στις 1 Οκτωβρίου του 2018, η οποία επιτρέπει απεριόριστες αναλήψεις μετρητών από τραπεζικά ιδρύματα.
8. Η δέσμευση: Δικαιοσύνη
Στο πλαίσιο της εφαρμογής του τριετούς σχεδίου δράσης για τη δικαιοσύνη, η πρώτη φάση της δημιουργίας ενός ηλεκτρονικού συστήματος δικαιοσύνης (e-justice) πρέπει να ολοκληρωθεί ως το τέλος του 2018.
Τι έχει γίνει:
Οι αρχές επιβεβαίωσαν ότι η πρώτη φάση θα ολοκληρωθεί έγκαιρα.
9. Η δέσμευση: Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας
Το ΤΧΣ πρέπει ως το τέλος του 2018 να ετοιμάσει μια στρατηγική εξόδου για την πώληση του ποσοστού του στις συστημικές τράπεζες. Η δικαιοδοσία της Επιτροπής Επιλογής πρέπει να ευθυγραμμιστεί με τη δικαιοδοσία του ΤΧΣ. Η δικαιοδοσία του ΤΧΣ πρέπει να είναι απολύτως σεβαστή και θα συνεχίσει να λειτουργεί με όρους της αγοράς και χωρίς πολιτικές ή άλλες παρεμβάσεις.
Τι έχει γίνει:
Η προετοιμασία της στρατηγικής εξόδου συνεχίζεται. Καμία πρόοδος δεν έχει αναφερθεί όσον αφορά την επέκταση της δικαιοδοσίας της Επιτροπής Επιλογής.
10. Η δέσμευση: Αγορά εργασίας
Προστασία της ανταγωνιστικότητας μέσω μιας ετήσιας επικαιροποίησης του κατώτατου μισθού με βάση τις διατάξεις του νόμου 4172/2013.
Τι έχει γίνει:
Οι αρχές έχουν προχωρήσει τον επόμενο κύκλο αναθεώρησης με στόχο να ολοκληρωθεί τον Φεβρουάριο του 2019. Οι υπόλοιπες διατάξεις θα παραμείνουν αμετάβλητες.
11. Η δέσμευση: Αδειοδότηση Επενδύσεων
Η Ελλάδα να ολοκληρώσει την μεταρρύθμιση για την αδειοδότηση επενδύσεων, υιοθετώντας τη σχετική νομοθεσία.
Τι έχει γίνει:
Ετοιμάζεται δευτερεύουσα νομοθεσία που αφορά το Άρθρο 78 του νόμου 4549/2018 (διαδικασίες αδειοδότησης για περιβαλλοντικές υπηρεσίες).
12. Η δέσμευση: Ενέργεια
Η ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων στην ενέργεια περιλαμβάνει την αποεπένδυση της ΔΕΗ από λιγνιτικές μονάδες έως το τέλος του 2018.
Τι έχει γίνει:
Μια παράταση του διαγωνισμού δόθηκε αρχικά από την DG Comp ενώ πλέον δόθηκε άλλη μια παράταση, δεδομένο που σημαίνει ότι η πλήρης αποεπένδυση αναμένεται να ολοκληρωθεί το Φεβρουάριο του 2019. Σε ό,τι αφορά την ενδεχόμενη σχέση της ΔΕΗ με πιθανή επενδυτές πρέπει να διασφαλιστεί ότι το deal είναι σύμφωνο με το στόχο για το άνοιγμα της αγοράς ενέργειας.
13. Η δέσμευση: Υπερταμείο
Το στρατηγικό πλάνο του Υπερταμείου θα εφαρμόζεται σε συνεχή βάση.
Τι έχει γίνει:
Το Υπερταμείο ελέγχει τη «συμφωνία» των business plans των θυγατρικών με το στρατηγικό πλάνο και βρίσκεται στη φάση προσδιορισμού των ποιοτικών και ποσοτικών δεικτών απόδοσης για τις θυγατρικές.
14. Η δέσμευση: Υπερταμείο
Η μεταφορά του ΟΑΚΑ στο Υπερταμείο και η αναδιάρθρωση της ΕΤΑΔ θα έχει ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2018.
Τι έχει γίνει:
Η αναδιάρθρωση του ΕΤΑΔ βρίσκεται σε εξέλιξη. Με βάση την τρέχουσα πληροφόρηση η προθεσμία για τη μεταφορά του ΟΑΚΑ το 2018 δεν είναι ρεαλιστική, εν μέρει λόγω της πολυπλοκότητας του εγχειρήματος, αλλά και καθυστερήσεων για τις οποίες δεν ευθύνεται η κυβέρνηση.
15. Η δέσμευση: Διαγωνισμοί
Το πλάνο του ΤΑΙΠΕΔ θα εφαρμόζεται σε συνεχή βάση. Η μεταφορά του Ελευθέριος Βενιζέλος (ΔΑΑ), του Ελληνικού και του ΔΕΣΦΑ θα ολοκληρωθούν έως το τέλος του 2018.
Τι έχει γίνει:
Το κλείσιμο της χρηματοοικονομικής συμφωνίας (financial closing) για το ΔΕΣΦΑ αναμένεται να ολοκληρωθεί το τέλος του 2018, ωστόσο αυτή η προθεσμία αποτελεί πρόκληση για την περίπτωση του ΔΑΑ. Οι αρχές συνεχίζουν τις προσπάθειες για να ολοκληρωθούν οι όροι που θα επιτρέψουν την μεταφορά των μετοχών στον πλειοδότη. Λόγω της πολυπλοκότητας του project αναμένονται καθυστερήσεις στις περιβαλλοντικές εγκρίσεις, αλλά και στη άδεια για το καζίνο. Εφόσον οι αρχές συνεχίσουν τις προσπάθειες η χρηματοοικονομική ολοκλήρωση του deal αναμένεται να ολοκληρωθεί το α΄ τρίμηνο του 2019.
16. Η δέσμευση: Δημόσια Διοίκηση-διορισμοί
Η Ελλάδα θα ολοκληρώσει τις μεταρρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό της διαχείρισης των ανθρωπίνων πόρων στο Δημόσιο τομέα και κυρίως στο διορισμό των Γενικών Γραμματέων και Γενικών Διευθυντών σύμφωνα με το νόμο 4369/2016 έως το τέλος του 2018.
Τι έχει γίνει:
Η διαδικασία για το διορισμό 88 από 90 Γενικών Διευθυντών έχει ολοκληρωθεί έως το τέλος Οκτωβρίου. Ο διορισμός Γενικών Γραμματέων έχει υποστεί σημαντικές καθυστερήσεις καθώς δεν έχει ολοκληρωθεί ούτε ένας διορισμός (για συνολικά 69 θέσεις). Οι αρχές έχουν δεσμευθεί να επαναπροκηρύξουν όλους τους διαγωνισμούς για τις θέσεις (συνολικά 22) όπως συμφωνήθηκε στην τελική αναθεώρηση του προγράμματος του ESM. H δημιουργία ενός δεύτερου πίνακα επιλογής θα διευκολύνει την διαδικασία επιλογής για την έγκαιρη ολοκλήρωση των διορισμών όλων των Γενικών Γραμματέων.
