Νέο μέτωπο στη διαμάχη των Ηνωμένων Πολιτειών για την αναπαραγωγική ιατρική ανοίγει η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου της Αλαμπάμα ότι τα κατεψυγμένα έμβρυα θεωρούνται παιδιά και ότι μπορεί να επιρριφθούν ευθύνες για την καταστροφή τους.
Όπως αναφέρει το BBC, το μεγαλύτερο νοσοκομείο της Αλαμπάμα διέκοψε τις υπηρεσίες εξωσωματικής γονιμοποίησης (IVF) μετά την απόφαση, εξαιτίας φόβων ότι θα μπορούσε να του ασκηθεί ποινική δίωξη. Το σύστημα υγείας του Πανεπιστημίου της πολιτείας στο Μπέρμιγχαμ ανακοίνωσε ότι θα συνεχίσει την ανάκτηση ωαρίων από τις ωοθήκες γυναικών. Ωστόσο, είπε ότι θα σταματήσει το επόμενο βήμα στη διαδικασία εξωσωματικής γονιμοποίησης, κατά την οποία τα ωάρια γονιμοποιούνται με σπέρμα πριν εμφυτευτούν στη μήτρα.
«Λυπούμαστε που αυτό θα επηρεάσει την προσπάθεια των ασθενών μας να αποκτήσουν μωρό μέσω εξωσωματικής γονιμοποίησης», ανέφερε το νοσοκομείο σε ανακοινωθέν του. «Αλλά πρέπει να αξιολογήσουμε το ενδεχόμενο οι ασθενείς μας και οι γιατροί μας να διωχθούν ποινικά ή να αντιμετωπίσουν τιμωρητικές αποζημιώσεις για την τήρηση των προτύπων περίθαλψης για θεραπείες εξωσωματικής γονιμοποίησης».
Ιατρικοί εμπειρογνώμονες και ομάδες υπεράσπισης της αναπαραγωγής προειδοποίησαν ότι η απόφαση θα μπορούσε να έχει αρνητικές συνέπειες για τις θεραπείες γονιμότητας στην Αλαμπάμα και πέρα από αυτήν. Συντηρητικές ομάδες χαιρέτησαν την απόφαση, υποστηρίζοντας ότι ακόμη και το πιο μικροσκοπικό έμβρυο αξίζει νομική προστασία.
Γιατί προέκυψε η αγωγή και τι αποφάσισε το δικαστήριο;
Η υπόθεση προέρχεται από μια αγωγή για «άδικο θάνατο» από τρία ζευγάρια των οποίων τα έμβρυα χάθηκαν σε κλινική γονιμότητας το 2020.Ένας ασθενής είχε περιπλανηθεί στο μέρος όπου ήταν αποθηκευμένα τα έμβρυα και τα έριξε κατά λάθος. Ως αποτέλεσμα, τα έμβρυα καταστράφηκαν.
Τα ζευγάρια επιχείρησαν να μηνύσουν το Κέντρο Αναπαραγωγικής Ιατρικής και το Mobile Infirmary Association με βάση τον νόμο της πολιτείας «Wrongful Death of a Minor Act». καλύπτει τα έμβρυα, αλλά δεν καλύπτει συγκεκριμένα τα έμβρυα που προέρχονται από εξωσωματική γονιμοποίηση.
Ένα κατώτερο δικαστήριο είχε αποφασίσει ότι τα έμβρυα δεν πληρούν τις προϋποθέσεις ως άτομο ή παιδί και ότι μια δίκη για άδικο θάνατο δεν μπορούσε να προχωρήσει. Αλλά στην απόφασή του, το Ανώτατο Δικαστήριο της Αλαμπάμα τάχθηκε στο πλευρό των ζευγαριών και αποφάσισε ότι τα κατεψυγμένα έμβρυα θεωρούνται «παιδιά».
Ο νόμος για τον παράνομο θάνατο ίσχυε για «όλα τα αγέννητα παιδιά, ανεξάρτητα από την προέλευσή τους», ανέφερε η απόφαση. Συμφωνώντας με την άποψη της πλειοψηφίας, ο ανώτατος δικαστής Τομ Πάρκερ έγραψε: «Ακόμη και πριν από τη γέννηση, όλα τα ανθρώπινα όντα έχουν την εικόνα του Θεού και η ζωή τους δεν μπορεί να καταστραφεί χωρίς να εξαφανιστεί η δόξα Του».
Ποιες οι επιπτώσεις για τους υπογόνιμους ασθενείς στην Αλαμπάμα;
Η απόφαση δεν απαγορεύει ούτε περιορίζει την εξωσωματική γονιμοποίηση και μάλιστα τα ζευγάρια που άσκησαν την υπόθεση επεδίωκαν στην πράξη τη διαδικασία. Ωστόσο, η απόφαση μπορεί να προκαλέσει σύγχυση σχετικά με το εάν ορισμένες πτυχές της εξωσωματικής γονιμοποίησης είναι νόμιμες σύμφωνα με τη νομοθεσία της Αλαμπάμα, λένε οι ειδικοί.
Εάν ένα έμβρυο θεωρείται άτομο, θα μπορούσε να εγείρει ερωτήματα σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο επιτρέπεται στις κλινικές να το χρησιμοποιούν και να το αποθηκεύουν. Η Eλίζαμπεθ Σμιθ, διευθύντρια κρατικής πολιτικής στο Κέντρο για τα Αναπαραγωγικά Δικαιώματα, είπε στο BBC σε δήλωση: «Δεν χρησιμοποιούνται όλα τα έμβρυα [IVF], ούτε μπορούν να χρησιμοποιηθούν.
«Η θέσπιση νομοθεσίας που απονέμει νομική προσωπικότητα σε έμβρυα θα μπορούσε να έχει καταστροφικές συνέπειες για τη χρήση της εξωσωματικής γονιμοποίησης – μια επιστήμη στην οποία βασίζονται πολλοί άνθρωποι για να οικοδομήσουν τις οικογένειές τους». Η ασάφεια σχετικά με τη νομοθεσία θα μπορούσε επίσης να επεκταθεί στους ίδιους τους ασθενείς, οι οποίοι μπορεί να ανησυχούν για το εάν η διαδικασία παραμένει διαθέσιμη ή νόμιμη.
Ο Ιατρικός Σύλλογος της Πολιτείας της Αλαμπάμα ανέφερε σε δήλωση: «Η σημασία αυτής της απόφασης επηρεάζει όλους τους κατοίκους της Αλαμπάμα και πιθανότατα θα οδηγήσει σε λιγότερα μωρά -παιδιά, εγγόνια, ανίψια, ανίψια και ξαδέρφια– καθώς οι επιλογές γονιμότητας περιορίζονται για όσους θέλουν να κάνω οικογένεια».
Πώς συνδέεται η υπόθεση με τη συζήτηση για τις αμβλώσεις στις ΗΠΑ;
Όταν το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ απέρριψε ένα εθνικό δικαίωμα στην άμβλωση το 2022, άνοιξε την πόρτα στις πολιτείες να θεσπίσουν τους δικούς τους νόμους για το θέμα. Μετά την απόφαση, οι πολιτείες που ελέγχονται από τους Δημοκρατικούς έχουν επεκτείνει την πρόσβαση ενώ οι πολιτείες που ελέγχονται από τους Ρεπουμπλικάνους την έχουν περιορίσει.
Η Αλαμπάμα είχε ήδη επιβάλλει μια πλήρη απαγόρευση των αμβλώσεων, σε όλα τα στάδια της εγκυμοσύνης. Ο Λευκός Οίκος χαρακτήρισε την απόφαση της Αλαμπάμα «ακριβώς το είδος του χάους που περιμέναμε όταν το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ ανέτρεψε την απόφαση Roe vs Wade (προηγούμενη απόφαση ορόσημο του Ανωτάτου Δικαστηρίου για την ελευθερία μιας εγκύου στην άμβλωση) και άνοιξε το δρόμο στους πολιτικούς να υπαγορεύσουν μερικές από τις πιο προσωπικές αποφάσεις που μπορούν να πάρουν οι οικογένειες».
Οι πολέμιοι των αμβλώσεων παρακολουθούν επίσης στενά αυτήν την απόφαση. Το ζήτημα του πότε ένα έμβρυο θεωρείται νομικά άτομο αποτελεί παράγοντα πολλών κρατικών περιορισμών για τις αμβλώσεις. Η Alliance Defending Freedom, μια συντηρητική χριστιανική νομική ομάδα, περιέγραψε την απόφαση της Αλαμπάμα ως «τεράστια νίκη για τη ζωή».
«Ανεξάρτητα από τις συνθήκες, η ανθρώπινη ζωή είναι πολύτιμη από τη στιγμή της σύλληψης», δήλωσε η εκπρόσωπος Ντενίζ Μπερκ σε δήλωση στο BBC. «Είμαστε ευγνώμονες που το Δικαστήριο διαπίστωσε σωστά ότι ο νόμος της Αλαμπάμα αναγνωρίζει αυτή τη θεμελιώδη αλήθεια». Άλλοι ακτιβιστές κατά των αμβλώσεων είπαν ότι η εξωσωματική γονιμοποίηση δεν ήταν τόσο ξεκάθαρα ένα ηθικό ζήτημα στα μάτια τους, σε σύγκριση με τον τερματισμό μιας εγκυμοσύνης.
Ο Έρικ Τζόνστον, ένας δικηγόρος που βοήθησε στη σύνταξη του συνταγματικού κειμένου της Αλαμπάμα για τις αμβλώσεις το 2018, είπε στο BBC: «Σε γενικές γραμμές, η κοινότητα υπέρ της ζωής θα έλεγε ότι τα γονιμοποιημένα ωάρια χρειάζονται προστασία». Ωστόσο, παραδέχτηκε ότι υπήρχαν ζευγάρια με απόψεις κατά των αμβλώσεων που είχαν κάνει εξωσωματική γονιμοποίηση για να κάνουν παιδιά και ότι δεν θα τα καταδίκαζε ποτέ. «Είναι ένα δίλημμα και το δίλημμα είναι κάτι στο οποίο δεν έχεις ικανοποιητική απάντηση», πρόσθεσε.
Τι θα μπορούσε να συμβεί σε άλλες πολιτείες;
Οι πολιτείες των ΗΠΑ τείνουν συχνά να αναπαράγουν η μία τη νομοθεσία της άλλης και οι ΗΠΑ έχουν δει αυτό το μοτίβο να επαναλαμβάνεται με τις αμβλώσεις. Συχνά παίρνουν γραμμή η μία από την άλλη σχετικά με το ποιοι νόμοι ή πολιτικές έχουν περάσει με επιτυχία νομοθετικά σώματα ή αντέθηκαν σε νομικές προκλήσεις.
Αν και η απόφαση της Αλαμπάμα ισχύει μόνο εντός της πολιτείας, οι ειδικοί εκτιμούν ότι άλλες πολιτείες θα μπορούσαν να δουν ανάλογες νομοθετικές απόπειρες ή αγωγές που στοχεύουν στην προώθηση της ιδέας ότι τα κατεψυγμένα έμβρυα πρέπει να θεωρούνται νόμιμα παιδιά ή άνθρωποι.
Αλλά διευκρίνισαν ότι φαινόταν απίθανο αυτή η συγκεκριμένη υπόθεση να καταλήξει στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, όπως και το ζήτημα της άμβλωσης, επειδή η απόφαση της Αλαμπάμα προήλθε από πολιτειακό δικαστήριο και αφορά μια ερμηνεία του κρατικού, όχι ομοσπονδιακού, νόμου. Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου Νοσημάτων, 97.128 μωρά γεννήθηκαν στις ΗΠΑ ως αποτέλεσμα θεραπειών εξωσωματικής γονιμοποίησης το 2021.
Ποιες οι πολιτικές επιπτώσεις της απόφασης στις ΗΠΑ;
Το δικαίωμα στην άμβλωση είναι ένα ζήτημα νίκης για τους Δημοκρατικούς από τότε που το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ ανέτρεψε το Roe vs Wade, που εγγυούνταν το συνταγματικό δικαίωμα στην άμβλωση μέχρι το σημείο της βιωσιμότητας του εμβρύου, περίπου 23 με 25 εβδομάδες.
Μετά την απόφαση της Αλαμπάμα, οι υποψήφιοι των Δημοκρατικών θα μπορούσαν να διεκδικήσουν μια πλατφόρμα προστασίας της πρόσβασης σε θεραπεία γονιμότητας σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι Ρεπουμπλικάνοι πολιτικοί, εν τω μεταξύ, συχνά τάσσονται στο πλευρό των θρησκευόμενων συντηρητικών που θέλουν την απαγόρευση ή τον περιορισμό των αμβλώσεων στις ΗΠΑ.
Η υποψήφια των Ρεπουμπλικάνων για το χρίσμα των προεδρικών εκλογών Νίκι Χέιλι, η μόνη σημαντική διεκδικήτρια που παραμένει στην κούρσα εναντίον του Ντόναλντ Τραμπ για την υποψηφιότητα του κόμματος, ενέκρινε την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Αλαμπάμα την Πέμπτη.«Τα έμβρυα για μένα είναι μωρά», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Πηγή: bbc.com
