Το κοινοβούλιο της Βόρειας Ιρλανδίας διόρισε σήμερα για πρώτη φορά μια Ιρλανδή προερχόμενη από το Σιν Φέιν ως Πρώτη Υπουργό (στην πράξη πρωθυπουργό), ένα ιστορικό ορόσημο σε ένα κράτος που δημιουργήθηκε πριν από έναν αιώνα προκειμένου να διασφαλίσει την κυριαρχία των προσκείμενων στη Βρετανία Ενωτικών.
Ο διορισμός της Μισέλ Ο΄Νιλ, το αποτέλεσμα των εκλογών-ορόσημο του 2022, είναι η πιο πρόσφατη ένδειξη της ανόδου ενός κόμματος του Σιν Φέιν στη βρετανική επαρχία που έχει δηλώσει πως απώτερο όνειρό του είναι μια ενωμένη Ιρλανδία «σε απόσταση αναπνοής».
Ο διορισμός ήρθε καθώς ο αντίπαλος του Σιν Φέιν, το φιλοβρετανικό Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα (DUP) έβαλε επίσημα τέλος στο διετές μποϊκοτάζ της κυβέρνησης διαμοιρασμού της εξουσίας, αφού κατέληξε αυτή την εβδομάδα σε συμφωνία με τη βρετανική κυβέρνηση για τη χαλάρωση εμπορικών τριβών.
«Είναι μια ιστορική μέρα που αντιπροσωπεύει μια νέα αυγή», δήλωσε στην ομιλία της η 47χρονη Ο’Νιλ. «Θα υπηρετήσω όλους ισότιμα και θα είμαι Πρώτη Υπουργός για όλους», πρόσθεσε.
Η Ο’Νιλ και η πρόεδρος του Σιν Φέιν, Μέρι Λου Μακντόναλντ, αντιπροσωπεύουν την αλλαγή προς μια νέα γενιά πολιτικών του Σιν Φέιν που δεν έχουν άμεση εμπλοκή στην πολυετή αιματηρή σύγκρουση της επαρχίας ανάμεσα στους Ιρλανδούς εθνικιστές, που επιδιώκουν την ένωση με την Ιρλανδία και τους φιλοβρετανούς Ενωτικούς που θέλουν να παραμείνει η επαρχία στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Ως πρώην πολιτική πτέρυγα του Ιρλανδικού Δημοκρατικού Στρατού (IRA), το Σιν Φέιν είχε αποκλειστεί επί μακρόν από το πολιτικό κατεστημένο και στις δύο πλευρές των συνόρων. Ωστόσο, τώρα είναι το πιο δημοφιλές κόμμα στη Δημοκρατία της Ιρλανδίας πριν μάλιστα από τις εκλογές που αναμένεται να διεξαχθούν το επόμενο έτος.
Τη θέση του αναπληρωτή Πρώτου Υπουργού, που έχει ίση εξουσία βάσει του συστήματος κυβερνητικού διαμοιρασμού της εξουσίας στη Βόρεια Ιρλανδία αλλά λιγότερο συμβολικό βάρος, αναμένεται να καταλάβει η Έμα Λιτλ-Πέντζλι του DUP.
Ενώ το Σιν Φέιν αναφέρθηκε αυτή την εβδομάδα στην προοπτική της ένωσης, όλοι οι πολιτικοί στη Βόρεια Ιρλανδία τελούν υπό έντονη πίεση να αντιμετωπίσουν καθημερινά θέματα έπειτα από τη διετή διακοπή που συσσώρευσε πίεση στις ήδη πιεζόμενες δημόσιες υπηρεσίες.
Το δημοψήφισμα για την ένωση είναι στη διακριτική ευχέρεια της βρετανικής κυβέρνησης και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν σταθερά σαφή πλειοψηφία υπέρ της παραμονής στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Το διετές κλείσιμο είναι πιθανό να οδηγήσει σε περισσότερες εκκλήσεις για αλλαγή των κανόνων που επιτρέπουν στο μεγαλύτερο κόμμα της μίας ή της άλλης πλευράς να διακόπτει τον διαμοιρασμό της εξουσίας για μακρές περιόδους. Έχει ανασταλεί σχεδόν τόσο συχνά όσο έχει λειτουργήσει αφότου ιδρύθηκε με βάση τη Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής του 1998.
Ο Ιρλανδός και ο Βρετανός πρωθυπουργός έχουν πει πως είναι ανοικτοί στο να εξετάσουν αλλαγές στην πολιτική αρχιτετκτονική από τη στιγμή που η κυβέρνηση της επαρχίας θα αρχίσει να λειτουργεί.
