Πότε αλλάζει η ώρα – Πώς θα γυρίσουμε τα ρολόγια μας

Την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου θα πραγματοποιηθεί και φέτος η αλλαγή ώρας για το 2021. Συγκεκριμένα, οι δείκτες των ρολογιών θα γυρίσουν μία ώρα πίσω στις 31 του μήνα.

Η επόμενη αλλαγή φαίνεται πως θα πραγματοποιηθεί κανονικά και τον Μάρτιο του 2022, οπότε και θα περάσουμε ξανά στη θερινή ώρα.

Αλλαγη ωρας: Τι θα γίνει με την κατάργηση της αλλαγής ώρας

Η αλλαγή της ώρας, που είχε υιοθετηθεί αρχικά για λόγους εξοικονόμησης ενέργειας και ισχύει επίσης και σε χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες (στη Γαλλία από το 1976), προκαλεί έντονες αντιδράσεις εδώ και χρόνια.

Οι επικριτές της επικαλούνται επιστημονικές έρευνες που συνδέουν την αλλαγή της ώρας με ασθένειες του καρδιαγγειακού ή ανοσοποιητικού συστήματος, λόγω της διακοπής του βιολογικού κύκλου, και να υποστηρίζουν ότι δεν παρατηρείται πλέον οποιαδήποτε εξοικονόμηση ενέργειας.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχε αποφασίσει την κατάργηση της αλλαγής ώρας μέσα στο 2021, όμως το παραμένει σε στασιμότητα, αφού η πανδημία του κορονοϊού έχει «παγώσει» ορισμένα ζητήματα σε όλο τον πλανήτη.

Σύμφωνα πάντως με την απόφαση που είχε λάβει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η αλλαγή ώρας έπρεπε να σταματήσει την τελευταία Κυριακή του Μαρτίου 2021 για τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αφού νωρίτερα τα κράτη-μέλη θα είχαν αποφασίσει ποια ώρα -θερινή ή χειμερινή- επιθυμούν να διατηρήσουν.

Στην Ελλάδα η αλλαγή ώρας εφαρμόστηκε για πρώτη φορά, δοκιμαστικά, το 1932 και συγκεκριμένα από τις 6 Ιουλίου μέχρι την 1η Σεπτεμβρίου 1932 όπου τα ρολόγια είχαν τεθεί μία ώρα μπροστά.

Τι θα πραγματοποιηθεί φέτος

Μιλώντας στην ιρλανδική ηλεκτρονική έκδοση The Journal, η Ιρλανδή ευρωβουλευτής Ντέιρντρε Κλουν είπε ότι «η πρόταση δεν προχωρά προς το παρόν και έχει φρενάρει».

Η Κλουν υποστηρίζει εδώ και καιρό την κατάργηση των αλλαγών ώρας στην ΕΕ και θέλει οι χώρες να παραμένουν στη θερινή ώρα όλο το χρόνο.

«Εάν οι χώρες επέλεγαν το θερινό ωράριο, θα είχαμε πιο φωτεινά βράδια όλο το χρόνο. Αλλά τον χειμώνα, τα πρωινά θα ήταν πιο σκοτεινά από τα γνωστά σε όλους μας χειμερινά πρωινά».

Φυσικά για μία χώρα όπως η Ελλάδα, δεν είναι και τόσο ευχάριστο. Ωστόσο η ελληνική πλευρά, επιθυμεί την διαμόρφωση κοινής γραμμής σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Πηγές από το υπουργείο Μεταφορών, εκτιμούν ότι στα τέλη Οκτωβρίου θα διεξαχθεί αναλυτική συζήτηση σε επίπεδο αρμοδίων υπουργείων και θα επιδιώξουν όλες οι πλευρές μία συμφωνία.

Η κ. Κλουν υποστήριξε ακόμα ότι «το Κοινοβούλιο συμφώνησε με την πρόταση και την ψηφίσαμε, αλλά τα κράτη μέλη έπρεπε να συμφωνήσουν και υπήρχε διχασμός».

Πότε θα παρθεί η οριστική απόφαση

Την οριστική απόφαση ωστόσο θα λάβει το Συμβούλιο της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έπειτα από ψηφοφορία των κρατών – μελών της ΕΕ.

Αυτό σημαίνει ότι, εάν το 55% των χωρών που εκπροσωπούν τουλάχιστον το 65% του πληθυσμού της ΕΕ θέλουν να καταργηθεί η αλλαγή ώρας – ακόμη και αν οι υπόλοιπες χώρες καταψηφίσουν – όλες οι χώρες πρέπει να συμμορφωθούν.

Αλλαγη ωρας 2021 – Ποτε αλλαζει η ωρα: Η ιστορία της αλλαγής ώρας

Η πρώτη αναφορά που υπάρχει για χρησιμοποίηση της θερινής ώρας ήταν από τον Βενιαμίν Φραγκλίνο (Benjamin Franklin) σε γράμμα του που δημοσιεύθηκε σε γαλλική εφημερίδα. Σε αυτό το γράμμα δεν υπάρχει αναφορά για αλλαγή της ώρας αλλά πρόταση να ξυπνούν οι άνθρωποι μία ώρα νωρίτερα!

Η πρώτη φορά που προτάθηκε το ζήτημα σοβαρά ήταν από τον Γουίλιαμ Γουίλετ (William Willett) στο άρθρο του «Waste of Daylight» που δημοσιοποιήθηκε το 1907 αλλά τελικά δεν κατάφερε να πείσει την Βρετανική κυβέρνηση. Αν και η ιδέα του τελικά υιοθετήθηκε, ο ίδιος δεν κατάφερε να την δει να πραγματοποιείται, γιατί πέθανε το 1915. Αρχικά εφαρμόστηκε από την γερμανική κυβέρνηση κατά την διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου από 30 Απριλίου ως 1η Οκτωβρίου του 1916.

Λίγο μετά το Ηνωμένο Βασίλειο ακολούθησε εφαρμόζοντας τη θερινή ώρα από 21 Μαΐου ως 1η Οκτωβρίου 1916. Αργότερα, στις 19 Μαρτίου του 1918, το Αμερικανικό Κογκρέσο καθιέρωσε την τυπική χρήση των χρονικών ζωνών και επισημοποίησε την αλλαγή της θερινής ώρας για όλον τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο. Το μέτρο αυτό όμως καταργήθηκε αμέσως, λόγω της δυσαρέσκειας του κόσμου.

Στην Ελλάδα η θερινή ώρα εφαρμόστηκε για πρώτη φορά, δοκιμαστικά, το 1932 και συγκεκριμένα από τις 6 Ιουλίου μέχρι την 1η Σεπτεμβρίου, όταν τα ρολόγια είχαν τεθεί μία ώρα μπροστά. Στη συνέχεια όμως εγκαταλείφθηκε, επειδή στις 28 Ιουλίου 1916 στις 04:00 ώρα, τα ρολόγια στην Ελλάδα είχαν τεθεί 25 λεπτά μπροστά κατά την εισδοχή της ζώνης ώρας που είχε αποφασιστεί παγκοσμίως.

Έτσι η διαφορά σε σχέση με το φως του Ήλιου που καθορίζει και τον πραγματικό χρόνο γινόταν πολύ μεγάλη, κυρίως στα δυτικά τμήματα της χώρας και περισσότερο στη Κέρκυρα. Τα επόμενα χρόνια είχε υιοθετηθεί μια απλή μετατόπιση της ώρας έναρξης λειτουργίας δημόσιων υπηρεσιών και καταστημάτων κατά μισή ώρα, στη χειμερινή περίοδο.

Αλλαγη ωρας 2021

Στη δεκαετία όμως του 1970, μόλις δύο χρόνια μετά την ενεργειακή κρίση που ξέσπασε στην Ευρώπη το 1973, αποφασίστηκε η υιοθέτηση του μέτρου της θερινής ώρας από μεγάλο μέρος των κρατών της, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, με έναρξη το 1975.

Η αλλαγή της ώρας γίνεται σύμφωνα με οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης που υποχρεώνει όλα τα κράτη μέλη να την εφαρμόζουν ως νόμο[3], και πραγματοποιείται την τελευταία Κυριακή του Μαρτίου στις 1 π.μ. ώρα Γκρίνουϊτς (GMT), ενώ τελειώνει την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου του ίδιου έτους στις 1 π.μ. ώρα Γκρίνουϊτς. Επομένως η αλλαγή είναι ταυτόχρονη για όλα τα κράτη μέλη τα οποία έχουν υιοθετήσει το μέτρο.

Η Ισλανδία δεν έχει υιοθετήσει το μέτρο. Λόγω του υψηλού γεωγραφικού πλάτους η ανατολή και η δύση του ηλίου διαφέρουν κατά πολλές ώρες στη διάρκεια του έτους, έτσι η επίδραση της αλλαγής του ρολογιού κατά μία ώρα δε θα είχε συγκριτικά ουσιαστικό αποτέλεσμα.

Η Λευκορωσία σταμάτησε την εναλλαγή ώρας μετά το 2011 και υιοθέτησε μόνιμα τη θερινή ώρα (UTC +3), για να συμβαδίσει με την αλλαγή που είχε κάνει αρχικά η Ρωσία. Τέτοιο μέτρο είχε αποφασίσει και η Ουκρανία τον Σεπτέμβριο του 2011 αλλά η απόφαση ακυρώθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2011.

Χειμερινη ωρα – Θερινη ωρα – Αλλαγη ωρας 2021

Η Ρωσία, όπως όλα τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη ακολουθούσε τις ίδιες ημερομηνίες αλλαγής με αυτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλαζε στις 2 π.μ. ώρα Μόσχας (3 π.μ. θερινή ώρα τον Οκτώβρη). Από τις 27 Απριλίου 2011 και με διάταγμα του Ρώσου προέδρου Ντμίτρι Μεντβέντεφ καθιερώθηκε η θερινή ώρα Μόσχας (+4 UTC) καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Μετά από διαμαρτυρίες των κατοίκων ότι το χειμώνα υπήρχε σκοτάδι κατά τις πρωινές ώρες, ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν αποφάσισε την χρήση μόνιμης χειμερινής ώρας αρχίζοντας από τις 26 Οκτωβρίου 2014.

Η Τουρκία ακολουθoύσε τις αλλαγές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στην ημερομηνία και στην ώρα αλλαγής, ωστόσο τον Σεπτέμβριο 2016 αποφασίστηκε η μόνιμη χρήση της θερινής ώρας όλο τον χρόνο, ενώ το 2015 είχε παραταθεί μέχρι τις 8 Νοεμβρίου 2015, λόγω εκλογών.