Η Τουρκία ως Κράτος Χρηματοδότης της Τρομοκρατίας (SSM): Τα στοιχεία και η πιθανότητα δράσης από τις ΗΠΑ

Η Τουρκία λειτουργεί ως κρατικός χορηγός της τρομοκρατίας (SST), τροφοδοτώντας τον ισλαμικό εξτρεμισμό στην εγχώρια αγορά. Είναι πλέον αποδεδειγμένο ότι έχει αναπτύξει τζιχαντιστές μισθοφόρους στη Συρία, τη Λιβύη και το Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Εκτός αυτού υπάρχουν οι αναφορές για προσέλκυση κατά το παρελθόν, μουσουλμάνων από την Κίνα, να πολεμήσουν στη Συρία.

Υπάρχουν οι αναφορές για εμπλοκή στις επαναστάσεις και τους εμφυλίους πολέμους στην Αφρική.

Τον τελευταίο καιρό υπάρχουν και οι κινήσεις της Τουρκίας στην κεντρική Ασία με την σκιώδη SADAT να συνάπτει προσφάτως συμφωνία με το Πακιστάν για συνεργασία με την πολεμική του αεροπορία.

Η καταχώριση της Τουρκίας ως SST πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη. Ο ορισμός του SST απαιτεί υποχρεωτικές κυρώσεις από τις ΗΠΑ, οι οποίες θα προκαλούσαν βαθύ πλήγμα στις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας. Πριν από μια καταχώριση SST, οι δυτικές χώρες μπορούν να επιβάλουν κυρώσεις στην Τουρκία και τους Τούρκους αξιωματούχους ασφαλείας για την υποστήριξη της τρομοκρατίας, παρέχοντας παράλληλα σημεία αναφοράς καλής συμπεριφοράς, ώστε η Τουρκία να μπορεί να αποκαταστήσει καλές σχέσεις με τη Δύση.

Συρία

Η συμπαιγνία της Τουρκίας με τρομοκρατικές οργανώσεις μπορεί να αποδοθεί στην ίδρυση της τουρκικής Χεζμπολάχ τη δεκαετία του 1990, η οποία δολοφόνησε Κουρδούς πολιτικούς που θεωρούν φίλα προσκείμενοι προς το ΡΚΚ.

Η υποστήριξη των τζιχαντιστών εντατικοποιήθηκε τον Αύγουστο του 2013 όταν ο Μπασάρ αλ-Άσαντ χρησιμοποίησε χημικά όπλα για να χτυπήσει το προάστιο της Γκούτα στη Δαμασκό. Βολές πυροβολικού με αέριο σάριν και αέριο μουστάρδας σκότωσε περίπου 1729 άτομα, συμπεριλαμβανομένων 400 παιδιών.

Ο Ερντογάν ήταν εξοργισμένος με τη δολοφονία Σουνιτών πολιτών και ανέλαβε να ανταποδώσει. Ο Εθνικός Οργανισμός Πληροφοριών της Τουρκίας (MIT) δημιούργησε τον λεγόμενο “αυτοκινητόδρομο τζιχαντιστών” που επέτρεψε σε 40.000 ξένους μαχητές από ογδόντα χώρες να διέλθουν μέσω της Τουρκίας καθ’ οδόν προς τη Ράκκα στη Συρία. Η MIT παρείχε όπλα, χρήματα και υλικοτεχνική βοήθεια. Ξένοι μαχητές τραυματίες από το πεδίο της μάχης της Συρίας εμφανίστηκαν σε τουρκικά νοσοκομεία όπου έλαβαν περίθαλψη έκτακτης ανάγκης – χωρίς κόστος και φυσικά χωρίς κανείς να θέσει καμία ερώτηση.

Το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του Ερντογάν (AKP) υιοθέτησε μια ισλαμιστική ιδεολογία. Τον Ιούλιο του 2014, ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης Μπουλέντ Αρίντς μίλησε για την ηθική διαφθορά. “Η γυναίκα… δεν θα γελάσει δημοσίως. Δεν θα είναι θελκτική στον τρόπο που θα συμπεριφέρεται και θα προστατεύσει την αγνότητά της”.

Η συμπαιγνία της Τουρκίας με τους ισλαμιστές ήταν γνωστή στις υπηρεσίες πληροφοριών σε όλο τον κόσμο. Ο τότε Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν επιβεβαίωσε κατά τη διάρκεια ομιλίας του στο Πανεπιστήμιο Harvard, στις 2 Οκτωβρίου, 2014: “Ο πρόεδρος Ερντογάν μου είπε, είναι παλιός φίλος, είχες δίκιο, αφήνουμε πάρα πολλούς ανθρώπους να περνούν…”.

Το Ιντλίμπ στα βορειοδυτικά της Συρίας έγινε κέντρο για την τουρκική συμμετοχή με πολιτοφυλακές της Αλ Κάιντα. Ο Ερντογάν υποστηρίζει τους Σουνίτες μαχητές του Ιντλίμπ – Hayat Tahrir al-Sham, το Μέτωπο Al Nusra, την Ansar al-Din και τη Jaysh al-Sunna – που φιλοδοξούν να ιδρύσουν ένα ισλαμικό εμιράτο στη Συρία υπό τον έλεγχο της Αλ Κάιντα.

Όταν η Τουρκία εισέβαλε στο Αφρίν τον Ιανουάριο του 2018, μια κουρδικής πλειοψηφίας πόλη δυτικά του ποταμού Ευφράτη, 6.000 τουρκικά στρατεύματα και 10.000 τζιχαντιστές υποστηρίχθηκαν από όλμους και αεροπορικές επιδρομές καθώς ο Ερντογάν κλιμάκωσε τη σύγκρουση με τους Κούρδους στη Συρία. Δικαιολόγησε την επίθεση, υποστηρίζοντας ότι οι Σύριοι Κούρδοι μαχητές ήταν ένα τμήμα του ΡΚΚ. Τούρκοι που υποστηρίζονται από τζιχαντιστές αποκεφαλίζουν πολίτες και ακρωτηριάζουν τα σώματα κούρδων γυναικών. Για τον Ερντογάν, η αντιτρομοκρατία σημαίνει να σκοτώνεις Κούρδους.

Η Τουρκία ανέπτυξε μια στρατιωτική φόρμουλα στη Συρία. Η τουρκική αεροπορική δύναμη και το πυροβολικό επιτέθηκαν σε αμάχους προτού οι μισθοφόροι τζιχαντιστές, με την υποστήριξη τουρκικού πυροβολικού, να προχωρήσουν για να καταλάβουν έδαφος και να διενεργήσουν εθνοκάθαρση.

Λιβύη

Έχοντας αποδείξει την επιτυχία τους στη Συρία, οι μισθοφόροι εξήχθησαν σε άλλες ζώνες συγκρούσεων όπου η ικανότητά τους στο πεδίο της μάχης θα μπορούσε να προωθήσει τους στρατηγικούς και ιδεολογικούς στόχους της Τουρκίας. Οι Τουρκικές χερσαίες, αεροπορικές και θαλάσσιες δυνάμεις συντονίστηκαν με τον Συριακό Εθνικό Στρατό (SNA) στη Λιβύη. Η Τουρκία έστειλε 300 μισθοφόρους από το SNA για να υπερασπιστεί την Κυβέρνηση της Εθνικής Συμφωνίας (GNA) τον Δεκέμβριο του 2019. Σε λιγότερο από ένα χρόνο, απεστάλησαν 18.000 Σύροι μαχητές στη Λιβύη. Η δύναμη περιλαμβάνει και 350 παιδιά στρατιώτες.

Η υποστήριξη της Τουρκίας προς τη GNA περιελάμβανε εκπαίδευση και επιχειρησιακή υποστήριξη. Η Τουρκία χρησιμοποίησε μη επανδρωμένα Bajraktar (UAV), καθώς και στοιχεία πληροφοριών μαζί με τον SNA, τα οποία βοήθησαν στη διαμόρφωση του πεδίου της μάχης.

Η ανάπτυξη της Τουρκίας στη Λιβύη πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της Συμφωνίας Ασφάλειας και Στρατιωτικής Συνεργασίας 2019 μεταξύ Τρίπολης και Άγκυρας. Τα τουρκικά στρατεύματα οχύρωσαν την αεροπορική βάση Γουατίγια στα σύνορα της Τυνησίας, καθώς και τις εγκαταστάσεις στη Μισράτα και μια ναυτική βάση στη Χομς. Τα τουρκικά στρατεύματα έμειναν στις θεσεις τους, ενώ οι μισθοφόροι του SNA έκαναν τη βρώμικη δουλειά.

Τον Μάιο του 2021, το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων επιβεβαίωσε την παρουσία 6.630 Σύρων μισθοφόρων στη Λιβύη. Αυτοί οι μαχητές δεν ήθελαν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους. Απαιτούσαν τον επαναπατρισμό σε προορισμούς στην Ευρώπη όπου αντιπροσωπεύουν μια πέμπτη φάλαγγα.

Ναγκόρνο Καραμπάχ

Η Τουρκία αντιμετώπισε την υποστήριξή της στους τζιχαντιστές ως franchise, εξάγοντας μαχητές από τη μια ζώνη μάχης στην άλλη. Στρατιώτες μισθοφόροι στάλθηκαν από τη Λιβύη στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ (“Artsakh” στα Αρμενικά). Μερικοί γνωστοί μισθοφόροι εντάχθηκαν στην επιχείρηση, η οποία ξεκίνησε στις 27 Σεπτεμβρίου 2020.

Ο Sayf Balud, επίσης γνωστός ως  Sayf Abu Bakr, ηγήθηκε της Hamza Division του SNA, το οποίο πολέμησε στο Αφρίν ως μέρος της Επιχείρησης “Κλάδος Ελαίας” καθώς και του εμφυλίου πολέμου της  Λιβύης. Ο Balud και περίπου 500 άντρες του μεταφέρθηκαν στο Αζερμπαϊτζάν για να συμμετάσχουν σε μάχες στο Αρτσάχ. Ο Balud είναι ένας  Σύριος-Τούρκος που εμφανίστηκε για πρώτη φορά σε ένα βίντεο προπαγάνδας του ISIS το 2013. Ήταν υπεύθυνος για πολλαπλά εγκλήματα πολέμου, συμπεριλαμβανομένης της  απαγωγής κούρδων γυναικών  και της βάναυσης καταστολής στο Αφρίν.

Ξεκινώντας το 2015, ο Fehim Isa ηγήθηκε του τμήματος Sultan Murad του SNA. Συμμετείχε στην  Επιχείρηση Ασπίδας του Ευφράτη, στην  Επιχείρηση Κλάδος Ελαίας και στον Εμφύλιο Πόλεμο της  Λιβύης. Ο Isa, επίσης τουρκικής καταγωγής, κατηγορείται για πολλαπλά εγκλήματα πολέμου, όπως ο  βασανισμός  κούρδων στρατιωτών στη Συρία και ο  αδιάκριτος πυροβολισμός  αμάχων.

Ο Abu Amsha ηγείται της Ταξιαρχίας Suleyman Shah, αλλιώς γνωστή ως πολιτοφυλακή al-Amshat. Κέρδισε την εξέχουσα θέση ως μια από τις  πιο βάναυσες φατρίες που  κατέλαβαν το Αφρίν. Κατέσχεσαν περιουσίες, απήγαγαν άτομα για λύτρα, τα οποία απέφεραν περί τα 12 εκατομμύρια δολάρια ανά έτος. Ο Αmsha κατηγορήθηκε για βιασμό και δολοφονία.

Άλλοι ηγέτες μισθοφόροι που υποστηρίζονται από την Τουρκία περιλαμβάνουν τον Ahmed Osman, έναν άλλο  στρατιωτικό ηγέτη  του τμήματος Sultan Murad. Ο Abu Jalal, είναι ηγέτης του τμήματος Hamza και ο Mohammad al-Abdullah ήταν “επικεφαλής του πολιτικού γραφείου της Hamza. Ο Fadlallah al-Haji διευθύνει τον Faylaq al-Sham, σημαντικό τουρκικό γκρούπ που πολέμησε στη Συρία, τη Λιβύη και το Αρτσάχ. Ο Al-Haji και οι άντρες του έχουν  διασυνδέσεις με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα και την Αλ Κάιντα στο Ιντλίμπ.

Εκτός από τις βαριές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εναντίον αμάχων, οι Τούρκοι μισθοφόροι κατέστρεψαν εκκλησίες και πολιτιστικά μνημεία της Αρμενίας, κάτι που αποτελεί επίσης παραβίαση του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου.

Καταχώρηση ως SST

Η βοήθεια της Τουρκίας στους μισθοφόρους τζιχαντιστές την καθιστά κρατικό χορηγό της τρομοκρατίας (SST);

Ο όρος SST εφαρμόζεται από το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ σε χώρες που έχουν “επανειλημμένα υποστηρίξει πράξεις διεθνούς τρομοκρατίας”, σύμφωνα με το άρθρο 1754 (γ) του  Νόμου περί Εθνικής Άμυνας για το Φορολογικό Έτος 2019 , τμήμα 40 της  Τροπολογίας Ελέγχου Εξαγωγής Όπλων και τμήμα 620Α του  νόμου περί εξωτερικής βοήθειας. Επί του παρόντος, η Κούβα, το Ιράν, η Βόρεια Κορέα και η Συρία χαρακτηρίζονται SST. Ο ορισμός απαιτεί μονομερείς κυρώσεις.

Η εγγραφή δεν είναι απλώς τεχνικό ζήτημα. Η απόφαση είναι ιδιαίτερα πολιτικοποιημένη με την καταχώριση που προορίζεται για τους πιο δύσκολους αντιπάλους της Αμερικής. Σήμερα, υπάρχει μια αυξανόμενη συζήτηση για το πόσο κατάλληλη είναι η Τουρκίας για μέλος του ΝΑΤΟ. Εκτός αυτού ο Χάρτης του ΝΑΤΟ δεν προβλέπει την απομάκρυνση μελών που έχουν αλλάξει τακτική. Εάν η Τουρκία υπέβαλε αίτηση σήμερα, δεν θα μπορούσε καν να ληφθεί υπόψη για ένταξη στο ΝΑΤΟ, επειδή είναι ισλαμιστική, αντι-αμερικανική και κατ’ εξακολούθηση καταπατά τα ανθρώπινα δικαιώματα. Το ΝΑΤΟ είναι κάτι περισσότερο από μια συμμαχία ασφαλείας. Είναι ένας συνασπισμός χωρών με κοινές αξίες.

Το αν αξίζει να είναι στο ΝΑΤΟ χρίζει συζήτησης. Η Τουρκία είναι μια σημαντική πηγή πληροφοριών και έγκαιρης προειδοποίησης για εκτοξεύσεις πυραύλων και άλλες κακόβουλες δραστηριότητες από το Ιράν και τη Ρωσία. Εάν οποιαδήποτε άλλη χώρα εκτός ΝΑΤΟ συμπεριφερόταν όπως η Τουρκία, θα δικαιολογούσε τον χαρακτηρισμό ως SST. Δεδομένης της στρατηγικής σημασίας της Τουρκίας, είναι απίθανο η Ουάσιγκτον να ακολουθήσει αυτήν την πορεία.

Πριν από τον ορισμό ως SST, οι ΗΠΑ μπορούν να σηματοδοτήσουν ανησυχία μειώνοντας την εξάρτησή τους από την Τουρκία ως εταίρο ασφαλείας. Θα μπορούσαν να μεταφέρει περιουσιακά στοιχεία από την αεροπορική βάση Ιντζιρλίκ στη νοτιοανατολική Τουρκία σε εγκαταστάσεις στην Κύπρο, τη Ρουμανία ή σε αεροπλανοφόρο στην ανατολική Μεσόγειο. Οι ΗΠΑ θα μπορούσαν επίσης να εξετάσουν το ενδεχόμενο μεταφοράς 50 τακτικών πυρηνικών όπλων από το Ινζτιρλίκ.

Επιπλέον, οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να αναστείλουν τις πωλήσεις όπλων στις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις. Θα μπορούσαν επίσης να περιορίσουν το ταξίδι στις ΗΠΑ, Τούρκων αξιωματούχων, όπως ο διευθυντής της MIT, Χακάν Φιντάν, καθώς και τα μέλη της οικογένειάς τους. Θα μπορούσαν επίσης να παγώσουν τους τραπεζικούς λογαριασμούς ξένων αξιωματούχων που εμπλέκονται στη στήριξη του βίαιου εξτρεμισμού.

Η απειλή του χαρακτηρισμού ως SST μπορεί να αποδειχθεί πιο αποτελεσματική από τον χαρακτηρισμό αυτόν καθαυτό. Οι σύμμαχοι των ΗΠΑ και της Ευρώπης πρέπει να ακολουθήσουν μια ήσυχη, συνεπή διπλωματία. Θα πρέπει να παρέχουν σημεία αναφοράς, δίνοντας στην Τουρκία μια διέξοδο από την ποινή. Κάθε χρόνο, π.χ. θα πρέπει να πιστοποιείται ότι οι Τούρκοι αξιωματούχοι δεν υποστηρίζουν τρομοκρατικές ομάδες.

Οι δυτικές χώρες θέλουν καλές σχέσεις με την Τουρκία, αλλά οι σχέσεις πρέπει να βασίζονται στον σεβασμό της διεθνούς τάξης. Χωρίς να φέρου σε δύσκολη θέση δημοσίως τους Τούρκους, Αμερικανοί αξιωματούχοι μπορούν να καταστήσουν σαφές ότι η Τουρκία πέρασε το όριο και θα πληρώσει ένα τίμημα.

Πέτρος Κράνιας