Του Γιώργου Γεωργίου
Αισιόδοξοι για τη διατήρηση της δυναμικής της ελληνικής ναυτιλίας εμφανίστηκαν τρεις ισχυρές προσωπικότητες του εφοπλισμού, θέτοντας, παράλληλα, το πλαίσιο των προκλήσεων που θα αντιμετωπίσει ο κλάδος τα επόμενα χρόνια.
Πάνος Λασκαρίδης (CEO, Lavinia Corporation & Laskaridis Shipping Company), Θανάσης Μαρτίνος (Managing Director, Eastern Mediterranean Maritime) και Αντώνης Παπαδημητρίου (Πρόεδρος Ιδρύματος Ωνάση) μίλησαν για το παρόν και το μέλλον της εγχώριας ναυτιλίας στη σημερινή πρώτη ημέρα του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών.
Η “πεντάδα” προκλήσεων
Ο κ. Λασκαρίδης περιέγραψε τις πέντε προκλήσεις του μέλλοντος. Αυτές είναι:
1. Κλιματική αλλαγή
2. Διατήρηση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής ναυτιλίας, η οποία υστερεί συγκριτικά με μεγάλα ναυτιλιακά κέντρα στην Ασία. Μάλιστα, όπως είπε, μόλις 1 στα 3 νέα πλοία του ευρωπαϊκού στόλου νηολογούνται σε σημαία της Ευρώπης.
3. Διάσταση μεταξύ περιφερειακών και διεθνών περιβαλλοντικών ρυθμίσεων.
4. Κοινωνική ατζέντα. Στήριξη του δυναμικού της ναυτιλίας.
5. Απλοποίηση του τεράστιου όγκου εγγράφων για τη μεταφορά των φορτίων. Χαρακτηριστικά έκανε λόγο για “γραφειοκρατικό κυκεώνα”.
“Πυρά” στην ΕΕ
Αναλύοντας περαιτέρω τα επιχειρήματά του, ο κ. Λασκαρίδης άσκησε δριμεία κριτική στις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. “Η πραγματικότητα είναι ότι η Ευρώπη δεν έχει μία κοινή στρατηγική και εμπορική πολιτική και δεν αντιλαμβάνεται τη δυναμική της ευρωπαϊκής Ναυτιλίας, η οποία σήμερα ελέγχει ένα σημαντικό μερίδιο του παγκόσμιου στόλου” είπε αρχικά.
Μάλιστα, ο ίδιος διακρίνει και μία “επιθετικότητα” κατά της ναυτιλιακής βιομηχανίας, με ευθύνη, όπως είπε, του Ευρωκοινοβουλίου και των Πρασίνων. Ο εν λόγω κομματικός σχηματισμός, συνέχισε, “εκφράζει ακραίες θέσεις και η πρόεδρος της επιτροπής είναι δεσμευμένη με γραμμάτια έναντι αυτών που την εξέλεξαν” τόνισε σε σκληρό τόνο.
Σε αυτό το πλαίσιο, ανέδειξε ιδιαίτερα την προωθούμενη επέκταση του Συστήματος Εμπορίας Ρύπων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EU ETS) στη ναυτιλία, κάνοντας λόγο για “φορομπηχτικό κανονισμό”. Αυτές οι περιφερειακές πρωτοβουλίες είναι ανάθεμα για τη ναυτιλία και ελλοχεύουν ευρύτερους κινδύνους για τους πλοιοκτήτες, είπε ο κ. Λασκαρίδης, τονίζοντας χαρακτηριστικά ότι “θα καταλήξουμε σε μία κόλαση”. Ιδιαίτερα επικριτικός απέναντι στις Βρυξέλλες ήταν και ο Υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Γιάννης Πλακιωτάκης.
“Δεν είναι οι ιδιοκτήτες των πλοίων υπεύθυνοι για τους ρύπους, οι μεταφορείς κανονίζουν τους προορισμούς των φορτίων και τις ταχύτητες” σχολίασε, σχετικά με το κόστος και τις ευθύνες των εκπομπών, συμπληρώνοντας πως αυτή η λογική αποκτά “ευτυχώς δυναμική και ελπίζουμε να αποδώσει”.
“Πρέπει να συνεισφέρουν οι πάντες στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής” είπε, επαναλαμβάνοντας την πρόταση της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών για τη μείωση των ρύπων.
“Πράσινοι” προβληματισμοί
Στη συζήτηση για το “πράσινο” μέλλον του ναυτιλιακού κλάδου, ο κ. Παπαδημητρίου επεσήμανε “πάμε – σε ορίζοντα 20-30 ετών – στον ηλεκτρισμό και το πράσινο υδρογόνο”. “Το υδρογόνο για να είναι “καλό” πρέπει να είναι πράσινο, να παράγεται, δηλαδή, με ηλεκτρισμό κάτι που απαιτεί σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, για παράδειγμα, στη Βόρεια Αφρική ή τη Μεσόγειο και υποθαλάσσιους αγωγούς για μεταφορά στη Βόρεια Ευρώπη” εξήγησε.
Αυτή, όμως, η διαδικασία, είπε, προβληματίζει τη ναυτιλία, καθώς τα πλοία ξηρού φορτίου και συγκεκριμένα τα μισά panamaxes και το ⅓ των supramaxes μεταφέρουν άνθρακα, όπερ σημαίνει ότι θα μείνουν χωρίς δουλειά.
Την ίδια ώρα, αναφερόμενος στην ελληνική περίπτωση, υπογράμμισε ότι η ελληνική πλοιοκτησία διαθέτει σήμερα 5.000 πλοία. “Τα επόμενα 10-20 χρόνια, αυτά τα πλοία θα αντικατασταθούν από νέα. Ένα πλοίο που παραγγέλνεται σήμερα, θα παραδοθεί το 2024. Δεδομένου ότι το 2030 θα τεθούν σε εφαρμογή οι κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το 2035, ένα πλοίο έντεκα ετών θα είναι πιθανότατα τεχνολογικά καθυστερημένο ή μη ανταγωνιστικό” σχολίασε.
Στο θέμα της πρόωσης των καυσίμων, ο κ. Λασκαρίδης τόνισε ότι ο ηλεκτρισμός θα μπορούσε να εφαρμοστεί σε μικρότερα πλοία και αποστάσεις, ενώ μίλησε και για την πυρηνική ενέργεια, χαρακτηρίζοντάς την “άριστη λύση”, η οποία, όμως, δεν μπορεί να συζητηθεί ακόμη σε πολιτικό επίπεδο.
Γιατί κυριαρχούν οι Έλληνες
Ο κ. Μαρτίνος από την πλευρά του στάθηκε στα χαρακτηριστικά για τα οποία κυριαρχεί η ελληνική ναυτιλία.
Πιο συγκεκριμένα, μίλησε για “επιτυχημένο μοντέλο διαχείρισης και οικογενειακής διακυβέρνησης, ευελιξία και προσαρμοστικότητα στις διεθνείς συνθήκες και ταχύτητα στη λήψη των αποφάσεων”.
“Η επιτυχία οφείλεται στην παράδοση. Μάλιστα, σημαντικό γεγονός είναι και ο επαναπατρισμός των Ελλήνων από τα διεθνή κέντρα του Λονδίνου και της Νέας Υόρκης στην Αθήνα και τον Πειραιά” πρόσθεσε.
Ιδιαίτερη μνεία έκανε και στους Έλληνες ναυτικούς. “Τα προηγούμενα 50 χρόνια, ο αριθμός των Ελλήνων ναυτικών είχε συρρικνωθεί. Ωστόσο, λόγω δημοσιονομικής κρίσης και ανεργίας στην ξηρά, αυξάνεται ο αριθμός των παιδιών, τα οποία σπουδάζουν στις Ακαδημίες του Εμπορικού Ναυτικού” ανέφερε.
“Χωρίς διάθεση σοβινισμού, οι Έλληνες ναυτικοί είναι οι καλύτεροι, καθώς είναι εύστροφοι, συνεργάσιμοι και κυρίως ικανοί στη διαχείριση κρίσεων” κατέληξε.
Αισιοδοξία για το μέλλον
Τέλος, οι τρεις ισχυρές προσωπικότητες του εφοπλισμού διατύπωσαν τις εκτιμήσεις τους για το μέλλον της ελληνικής, αλλά και της παγκόσμιας ναυτιλίας.
Συνέχεια στο “επιτυχημένο οικογενειακό μοντέλο, λόγω ικανών διαδόχων” “βλέπει” ο Θανάσης Μαρτίνος, σημειώνοντας, ωστόσο, κάποιους αστερίσκους. Ειδικότερα, όπως είπε, υπάρχει μία τάση των νεότερων γενεών να επιλέγουν ασφαλέστερες επενδύσεις, όπως για παράδειγμα, το real estate, κάτι που αποδεικνύεται από το γεγονός ότι από τις πέντε μεγαλύτερες ελληνικές ναυτιλιακές επιχειρήσεις του 1970, σήμερα συνεχίζουν μόνο οι δύο.
Σε επίπεδο χρηματιστηρίου, ο κ. Μαρτίνος εκτιμά ότι θα μειωθεί ο αριθμός των εισηγμένων εταιρειών, με ανασταλτικό παράγοντα την ανάγκη λήψης γρήγορων αποφάσεων. “Κάποιοι συνάδελφοι έχουν μετανιώσει το “μπλέξιμο” του χρηματιστηρίου” επεσήμανε χαρακτηριστικά.
Συνολικά ο κ. Μαρτίνος θεωρεί ότι η Ελλάδα θα παραμείνει κορυφαίο ναυτιλιακό έθνος, χάρη στα νέα στελέχη και την εξαιρετική πανεπιστημιακή εκπαίδευση. “Ίσως έχουμε λιγότερα διαχειριστικά γραφεία, αλλά θα έχουμε περισσότερα πλοία ανά γραφείο” σημείωσε, συμπληρώνοντας, ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα αναγνωρίσει σε τελική ανάλυση τη σημασία της ελληνικής ναυτιλίας.
“Η ελληνική ναυτιλία δεν είναι εμπόρευμα, αλλά παροχή υπηρεσιών κι αυτό είναι το ανταγωνιστικό μας πλεονέκτημα” υπογράμμισε ο κ. Παπαδημητρίου και συμπλήρωσε: “Έχουμε παρελθόν και θα έχουμε και μέλλον”.
Την εκτίμηση ότι η εγχώρια πλοιοκτησία θα κυριαρχεί και τα επόμενα χρόνια διατύπωσε και ο κ. Λασκαρίδης, αναφέροντας το παράδειγμα της μεγέθυνσης της διαφοράς από τον κινεζικό στόλο, παρά τις ανησυχίες που εκφράστηκαν για το αντίθετο.
