Σταδιακή επαναφορά χωρίς σκληρή λιτότητα μετά τον δημοσιονομικό εκτροχιασμό του 2021-2024, βάζει σαν στόχο η κυβέρνηση. Με βάση το Πρόγραμμα Σταθερότητος 2022-2026 ούτε το 2022 θα κυνηγάει η χώρα μας το πρωτογενές πλεόνασμα. Παρά την «μαύρη τρύπα» 11,185 δισ. ή 6,2% του ΑΕΠ το 2020, για φέτος η κυβέρηση προβλέπει ακόμα μεγαλύτερο έλλειμμα 7,2% του ΑΕΠ ενώ για το 2022 περιορίζει το πρωτογενές έλλειμμα σε 0,3%. Ούτε το 2023 αλλά ούτε το 2024 θα πιάσει πλεόνασμα 3% όμως (2% του 2023 και 2,9% το 2024).
Όλα αυτά οδηγούν σε δημοσιονομικό χώρο για υλοποίηση πρόσθετων μειώσεων φόρων και εισφορών, τα οποία αποτυπώνονται μάλιστα στο Σχέδιο που εστάλη στις Βρυξέλλες περιλαμβάνει ο πολυετής Προϋπολογισμός.
Αναπτύσσει 3 εναλλακτικά σενάρια για ανάπτυξη από 2,6% έως 4,6% φέτος, υπολογίζει στα 60 δις τα συνολικά επενδυτικά κεφάλαια του Σχεδίου Ανάκαμψης και εκτιμά πως θα υπάρξει μία «ουρά» των μέτρων στήριξης αξίας 2 δισ ευρώ και το 2022. Επίσης προβλέπει μείωση 6% του ΑΕΠ στην ασφαλιστική δαπάνη έως το 2023 και περιλαμβάνει νέες δεσμεύσεις για μείωση στις οφειλές του κράτους προς ιδιώτες.
Το σχέδιο επικυρώνεται από το πόρισμα του Δημοσιονομικού Συμβουλίου, το οποίο ωστόσο καταγράφει και τέσσερις δυνητικούς κινδύνους. Συνδέονται με την Πανδημία, με μία καθυστέρηση στην εκκίνηση του Ταμείου Ανάκαμψης της ΕΕ, με το τραπεζικό τομέα και με τη συνδρομή του ιδιωτικού τομέα στην ανάκαμψη.
Επιστροφή σε πλεονάσματα
Πρωτογενές έλλειμμα 7,2% το 2021 και 0,3% το 2022, αλλά και επιστροφή σε πλεονάσματα 2% το 2023 και 2,9% το 2024, περιλαμβάνει ο Μεσοπρόθεσμος Προϋπολογισμός (Πρόγραμμα Σταθερότητας) που έστειλε χθες η κυβέρνηση στις Βρυξέλλες και δόθηκε σήμερα από την Κομισιόν στη δημοσιότητα.
Το χρέος υπολογίζεται ότι από το 205,6% του ΑΕΠ το 2020 θα διαμορφωθεί σε 204,8% του ΑΕΠ το 2021 και εν συνεχεία υποχωρεί σε επίπεδα κάτω του 200% του ΑΕΠ (189,5% του ΑΕΠ το 2022 και 166,1% το 2024). Τα διαθέσιμα αναφέρεται πως θα υποστηριχθούν από μία ακόμα δόση από το πρόγραμμα SURE αξίας 2,5 δισεκατομμυρίων ευρώ που αναμένεται το δεύτερο τρίμηνο.
Τα μέτρα στήριξης υπολογίζονται ότι φτάνουν 40,7 δις ευρώ, εκ των οποίων τα 23,1 δις ευρώ διατέθηκαν το 2020, τα μέτρα του 2021 φτάνουν στα 15,6 δις ευρώ για ακόμα 2 δις ευρώ μέτρα στήριξης αναμένεται να εφαρμοσθούν το 2022. Τα παραπάνω μέτρα στήριξης περιλαμβάνουν και τις παρεμβάσεις ρευστότητας.
Το καθαρό δημοσιονομικό κόστος αυτών των μέτρων φτάνει στα 27,9 δις ευρώ, συνολικά για την τριετία. Από το ποσό αυτό τα 5,1 δις ευρώ καλύπτονται από το ΠΔΕ (περιλαμβανομένου του ΕΣΠΑ και του React EU αλλά και άλλων δράσεων). Εκτιμάται ότι έως τον Απρίλιο του 2021 1,5 εκατομμύρια εργαζόμενοι και 700.000 εταιρείες και ελεύθεροι επαγγελματίες έχουν στηριχθεί άμεσα από τα μέτρα στήριξης.
Σχέδιο Ανάκαμψης
Ο νέος προϋπολογισμός περιλαμβάνει ανάλυση ανά έτος των εσόδων και των δαπανών για το Σχέδιο Ανάκαμψης. Επισημαίνεται πως το σχέδιο έχει αξία 30,5 δισεκατομμύρια ευρώ με τις επιδοτήσεις να αναμένονται στα 17,8 δισεκατομμύρια ευρώ. Θα κινητοποιηθούν επενδύσεις αξίας 60 δις ευρώ. Επισημαίνεται ότι τα δάνεια των 12,73 δισ. ευρώ θα κινητοποιήσουν, 31,82 δισεκατομμύρια ευρώ επενδυτικών πόρων.
Τα τρία εναλλακτικά σενάρια
Το σχέδιο περιλαμβάνει 3 σενάρια ευαισθησίας κατά τα οποία αντί για 3,6% ρυθμό ανάπτυξης φέτος και 6,2% ανάπτυξη το 2021, η ανάπτυξη μπορεί είτε να είναι μεγαλύτερη κατά 1% λόγω του Σχεδίου Ανάκαμψης (δηλαδή στο 4,6%) είτε χαμηλότερη έως και κατά 1% (κυρίως λόγω της πανδημίας). Στο θετικό σενάριο τα πλεονάσματα θα είναι υψηλότερα κατά 0,5% του ΑΕΠ. Στα 2 αρνητικά σενάρια θα είναι χαμηλότερα έως και κατά 0,5%.
Σε ειδικό κεφάλαιο για τη μακροχρόνια βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών γίνεται ανάλυση βιωσιμότητας του ασφαλιστικού συστήματος. Εκτιμάται ότι η ασφαλιστική δαπάνη θα μειωθεί σημαντικά έως το 2070 (κατά 6,4% του ΑΕΠ), ενώ τα έσοδα θα μείνουν αμετάβλητα.
Σε ξεχωριστό κεφάλαιο για την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Κράτους προς ιδιώτες επισημαίνεται ότι οι καθαρές οφειλές μπορούν να μειωθούν στα 681 εκατομμύρια ευρώ έως τον Ιούνιο του 2021 και να διατηρούνται σε αυτά τα ύψη τα επόμενα χρόνια.
Για να γίνει αυτό εφικτό θα πρέπει οφειλές αξίας 220 εκατομμυρίων να πληρωθούν έως το τέλος του πρώτου εξαμήνου. Επίσης πρεπει εκκρεμείς αιτήσεις συνταξιοδότησης αξίας 461 εκατομμυρίων ευρώ να εκκαθαρισθούν έως το τέλος του 2021.
