Της Ελευθερίας Κούρταλη
Ο Γενικός Δείκτης του Χρηματιστηρίου Αθηνών φλερτάρει πλέον με τα προ-πανδημίας επίπεδα και τις 900 μονάδες που άφησε στις 21 Φεβρουαρίου του 2020 όταν και ξέσπασε το διεθνές και βίαιο sell-off, τις οποίες δεν ξαναείδε, ούτε ενδοσυνεδριακά, εδώ και 14 περίπου μήνες. Ωστόσο οι μετοχές που επιβίωσαν ουσιαστικά της πανδημίας και σημειώνουν μάλιστα κέρδη αυτό το διάστημα είναι αρκετές, σχεδόν οι μισές του ταμπλό της Λεωφόρου Αθηνών, κάτι που δείχνει ότι το Χ.Α. έχει τις άμυνες αλλά και τις δυνάμεις να στοχεύσει σημαντικά υψηλότερα και εκεί που στόχευε πριν εμφανιστεί η COVID-19, δηλαδή το επίπεδο των 1.000 μονάδων, και μάλιστα εντός του τρέχοντος τριμήνου.
Ο Μάρτιος αλλά και το ξεκίνημα του Απριλίου θύμισαν τις καλές μέρες του Χρηματιστηρίου Αθηνών, το 2019, όταν τα διεθνή χαρτοφυλάκια πόνταραν στην ισχυρή ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας μετά τις εκλογές και ανέμεναν μάλιστα ότι η Ελλάδα θα σημειώσει τους ισχυρότερους ρυθμούς στην ευρωζώνη στο έτος που ακολουθούσε. Στο σύνολο του έτους το Χ.Α. σημείωσε τα υψηλότερα κέρδη διεθνώς (50%), ενώ ο ελληνικός τραπεζικός κλάδος εντυπωσίασε με το +100% που κατέγραψε.
Ωστόσο η πανδημία σταμάτησε βίαια αυτές τις προσδοκίες, προσγειώνοντας απότομα τον Γενικό Δείκτη στα τέλη του Φεβρουαρίου του 2020, με τις ανησυχίες για τον τουρισμό που για τους ξένους επενδυτές αποτελεί την… κορωνίδα της ελληνικής οικονομίας, να είναι αυτές που οδήγησαν στην επιτάχυνση των ρευστοποιήσεων τότε και στην κατάρρευση του Χ.Α. έως τις 484 μονάδες που ήταν τα χαμηλά της πανδημίας και σημειώθηκαν στα μέσα Μαρτίου του 2020.
Τώρα έναν χρόνο και κάτι μετά το ξέσπασμα της COVID-19, η αγορά έχει βρει τα πατήματά της και μπορεί να επιχειρήσει, εφόσον οι συνθήκες το επιτρέψουν, την υπέρβαση των 1.000 μονάδων, όπως σημειώνουν παράγοντες της αγοράς.
Από τα τέλη του Φεβρουαρίου, είναι ξεκάθαρο πως κάτι έχει αλλάξει ριζικά στην αγορά. Η κινητικότητα των επενδυτών έχει αυξηθεί, με τη συναλλακτική δραστηριότητα να ανεβάζει ρυθμούς. Όπως σχολιάζει η Beta Securities, ο Μάρτιος ήταν ο καλύτερος μήνας σε μέσες ημερήσιες συναλλαγές (99,6 εκατ. ευρώ) από τον Μάιο του 2019 (110 εκατ. ευρώ) και γύρισε θετικό το πρόσημο του Γενικού Δείκτη από την αρχή του έτους.
Ξεχωρίζουν οι ελληνικές μετοχές
Τα παραπάνω είναι αποτέλεσμα τόσο των εταιρικών συμφωνιών που έχουν ενισχυθεί, των εκδόσεων ομολόγων των εισηγμένων και των οικονομικών αποτελεσμάτων δ’ τριμήνου του 2020 τα οποία έδειξαν ανθεκτικότητα σε πολλές περιπτώσεις, όσο και της επιστροφής του στοιχήματος της ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας. Η Citi μάλιστα σημείωσε σε έκθεσή της ότι η μερισματική απόδοση των ελληνικών μετοχών διαμορφώνεται στο υψηλότερο επίπεδο διεθνώς και στο 6,8%%, ενώ τα κέρδη ανά μετοχή των ελληνικών εισηγμένων που παρακολουθεί αναμένεται να αυξηθούν κατά 57,2% φέτος, έπειτα από πτώση 14,8% το 2020, σημειώνοντας την ισχυρότερη ανάκαμψη στην Ευρώπη μετά το 63,5% των γαλλικών μετοχών και το 57,7% των ιταλικών.
Ο τουρισμός ήταν αυτός που ουσιαστικά “διέλυσε” τις προοπτικές για το Χ.Α. πέρσι, και αυτός είναι που οδηγεί τώρα την ανάκαμψή του, με αποτέλεσμα να σημειώνει παγκόσμια ρεκόρ. Όπως σημείωσε και η Deutsche Bank, το Χ.Α. σημείωσε τις υψηλότερες αποδόσεις διεθνώς τον μήνα Μάρτιο (στο 9,2%), με τον γερμανικό DAX να ακολουθεί πολύ κοντά, ενώ ο FTSE MIB της Ιταλίας ήρθε τρίτος διεθνώς με κέρδη κοντά στο 8%.
Το ξεκίνημα του Απριλίου έδειξε πως το Χ.Α. έχει διάθεση αλλά και άμυνες για να συνεχίσει το ανοδικό μομέντουμ. Και το πιο σημαντικό, βρίσκεται στο ραντάρ των επενδυτών. Το γεγονός ότι το β’ τρίμηνο αναμένεται ευρέως και το ξεκίνημα της ανάκαμψης της οικονομίας η οποία θα κορυφωθεί στο γ’ τρίμηνο, μία κίνηση προς τις 1.000 μονάδες για τον Γενικό Δείκτη το συγκεκριμένο διάστημα (+13% περίπου από τα τρέχοντα επίπεδα των 880 μονάδων) – ένα επίπεδο που έχει να δει από τον Δεκέμβριο του 2014, αποτελεί ένα πιθανό σενάριο αρκεί να το επιτρέψουν το οικονομικό και το επιδημιολογικό μέτωπο.
Οι κλάδοι που κάνουν τη διαφορά
Η αγορά ουσιαστικά έχει γυρίσει στα προ πανδημίας επίπεδα με αρκετούς τίτλους να τα έχουν περάσει κατά πολύ, όπως σχολιάζει ο Ηλίας Ζαχαράκης της Fast Finance. Οι κλάδοι που πρωτοστατούν και ουσιαστικά κάνουν τη διαφορά και ήδη έχουν καλύτερα αποτελέσματα, αλλά παράλληλα περιμένουν μπροστά τους σημαντικά νέα έργα που θα τους προσδώσουν περαιτέρω ανάπτυξη, είναι αυτοί της ενέργειας, των κατασκευών και της βιομηχανίας, της πληροφορικής και του real estate. Τα μάτια του επενδυτικού κοινού έχουν επικεντρωθεί στους παραπάνω κλάδους όπως είναι λογικό, κάτι που φαίνεται ότι θα συνεχιστεί για μεγάλο διάστημα. Άλλωστε η εικόνα των εν λόγω κλάδων έχει δείξει ήδη το τι προσδοκά.
Μέρα με την ημέρα το Χρηματιστήριο προσελκύει και πάλι νέους επενδυτές. Τα επιτόκια πλέον στο μηδέν, το ρίσκο χώρας πολύ χαμηλά, με το χρήμα να ψάχνει διέξοδο στο επιχειρείν, στο real estate, αλλά και στο Χρηματιστήριο. Μία αγορά και μία οικονομία η οποία είναι σε αγρανάπαυση τα τελευταία πολλά χρόνια είναι λογικό να είναι πολύ πιο ελκυστική σε σχέση με άλλες χώρες που είναι σε άλλη φάση. Όσο ο Γενικός Δείκτης κλείνει πάνω από τις 866 μονάδες η τάση παραμένει επιθετική, τονίζει ο κ. Ζαχαράκης. Το επίπεδο των 890-902 μονάδων είναι επόμενη αντίσταση και στόχος, ενώ στη μεγάλη εικόνα, ανεξαρτήτως μίας διόρθωσης, η αγορά έχει ανοίξει τον δρόμο για τις 1.000 μονάδες.
Από την πλευρά του ο Δημήτρης Τζάνας, διευθυντής επενδύσεων της Κύκλος Χρηματιστηριακή, επισημαίνει ότι οι εξαιρετικές επιδόσεις που σημειώθηκαν τον προηγούμενο μήνα, επιβεβαίωσαν ότι ο ρόλος των προσδοκιών είναι καθοριστικής σημασίας για τη διαμόρφωση της συμπεριφοράς των επενδυτών. Στην Ελλάδα, τονίζει, το σκηνικό για την αναπτυξιακή προοπτική είναι αρκετά ευοίωνο: στα επόμενα 5-6 χρόνια θα κινητοποιηθούν πόροι 57,4 δισ. ευρώ (ευρωπαϊκά κονδύλια πλέον δανειακών πόρων) σύμφωνα με τον κυβερνητικό σχεδιασμό. Αν και μπορούν να διατυπωθούν αρκετές επιφυλάξεις για την εφικτότητα του εγχειρήματος, τόσο οι επενδυτικοί οίκοι (Bank of America, Moody’s κ.ά.) όσο και η επενδυτική κοινότητα θεωρούν ότι το εγχείρημα είναι δυνατό να πραγματοποιηθεί. Με τα δεδομένα αυτά, η πορεία του Γενικού Δείκτη συνεχίζει την ανοδική της κίνηση και σύντομα θα αναμετρηθεί με την περιοχή των 890-895 μονάδων, η υπέρβαση της οποίας θα απαιτήσει αυξημένα συναλλακτικά δεδομένα και πιθανόν περισσότερο χρόνο, στον βαθμό που δεν υπάρξουν εξωγενείς διαταραχές στο περιβάλλον, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό ικανές να διαταράξουν την επενδυτική ψυχολογία κατά τον Απρίλιο.
Οι survivors του Χ.Α.
Τα survivor stories του Χ.Α. τους τελευταίους 14 μήνες είναι πολλά, με 11 τίτλους μάλιστα να σημειώνουν τριψήφιες αποδόσεις σήμερα σε σχέση με το επίπεδο που βρισκόντουσαν πριν αρχίσει η μεγάλη κατρακύλα του Γενικού Δείκτη μετά τις 20 Φεβρουαρίου του 2020. Πρωταθλήτρια των αποδόσεων είναι η μετοχή της Βιοτέρ καθώς έχει εκτοξευθεί κατά 638%, ενώ με εντυπωσιακά κέρδη +289% ακολουθεί η Τρία Άλφα. Η Performance Technologies έρχεται τρίτη με κέρδη 163% και ακολουθούν η Κρέκα με 152%, η Μπήτρος με κέρδη 149%, η Ίλυδα με άνοδο 138%, τα Πλαστικά Θράκης που καταγράφουν άνοδο 134%, η ΔΕΗ η οποία βρίσκεται στο +125%, η Παΐρης στο +120% και την ενδεκάδα ολοκληρώνει η Δομική Κρήτης στο +102%.
Αξίζει να σημειωθεί πως το ριμπάουντ των συγκεκριμένων μετοχών –και πολλών άλλων τίτλων– από τα χαμηλά της πανδημίας είναι σαφέστατα πιο ισχυρό, και σε κάποιες περιπτώσεις διπλάσιο, τριπλάσιο ή και… πενταπλάσιο σε σχέση με τα κέρδη που σημειώνουν το διάστημα μεταξύ 20/2/2020 και σήμερα. Για παράδειγμα, από τα χαμηλά της πανδημίας και τα 1,55 ευρώ που βρέθηκε η μετοχή της ΔΕΗ στις 16 Μαρτίου του 2020, έχει σημειώσει εκρηκτική ανάκαμψη της τάξης του 532%, ενώ η Πλαστικά Θράκης, από τα 1,3 ευρώ στα χαμηλά της 27ης Μαρτίου 2020, σήμερα έχει ανακάμψει κατά 254%.
Εντυπωσιακά διψήφια κέρδη σε σχέση με τα προ πανδημίας επίπεδα, όπως φαίνεται και στον πίνακα που παρουσιάζουμε, εμφανίζει μία αρκετά μεγάλη λίστα μετοχών μεταξύ των οποίων η Pasal που σημειώνει άνοδο 97%, η Ideal η οποία βρίσκεται στο +88%, η Epsilon Net στο +88% επίσης, η Cenergy στο +79,5%, Σίδμα στο +78%, η Vidavo στο +76%, η Προοδευτική στο +68%, η ΕΛΒΕ στο +67%, η Intracom Holdings στο +65% και πολλές άλλες.
Οι τράπεζες
Σε ό,τι αφορά τις τράπεζες, προς το παρόν μόνο η μετοχή της Eurobank έχει καταφέρει να κινείται υψηλότερα από τα προ πανδημίας επίπεδα, σημειώνοντας κέρδη κοντά στο 2%, ενώ σχεδόν 10% απώλειες σημειώνει η Εθνική Τράπεζα σε σχέση με τις 20/2/2020, σχεδόν 40% χαμηλότερα κινείται η Alpha Bank και αρκετά πιο πίσω, λόγω και των ισχυρών πιέσεων που δέχτηκε εν όψει της ΑΜΚ, βρίσκεται η Τράπεζα Πειραιώς η οποία σήμερα διαπραγματεύεται 88% χαμηλότερα από ό,τι πριν ξεσπάσει η COVID-19, σημειώνοντας τις μεγαλύτερες απώλειες σε σχέση με όλο το ταμπλό του Χ.Α.
Η πορεία των τραπεζικών μετοχών θεωρείται εξαιρετικά κρίσιμη για τους προοπτικές του Χ.Α αυτό το διάστημα, τη στιγμή που πάντως τα μηνύματα από τους διεθνείς οίκους είναι ενθαρρυντικά.
Η DBRS τόνισε πως, παρά το δύσκολο 2020, οι ελληνικές τράπεζες κατάφεραν να γυρίσουν σελίδα, έστρωσαν το έδαφος για τον περαιτέρω μετασχηματισμό και στοχεύουν στην περαιτέρω μείωση του κινδύνου στους ισολογισμούς τους, Όπως επισημαίνει, οι ελληνικές τράπεζες μείωσαν το απόθεμα NPEs κατά 50% σε ετήσια σε pro-forma βάση στα τέλη του 2020 και έχουν ανακοινώσει περαιτέρω σχέδια διάθεσης κόκκινων δανείων ύψους περίπου 20 δισ. ευρώ με στόχο την επίτευξη μονοψήφιου δείκτη NPE στους επόμενους 12-18 μήνες, ενώ η επέκταση του σχεδίου Ηρακλής θα στηρίξει αυτές τις προσπάθειες. Η αποκατάσταση της πρόσβασης στις αγορές με την έκδοση τίτλων Tier 2 και οι κεφαλαιακές ενέργειες που ελήφθησαν για τον περιορισμό του αντίκτυπου των πωλήσεων NPEs, έχουν στηρίξει τις κεφαλαιακές βάσεις των ελληνικών τραπεζών, ενώ τα “μαξιλάρια” κεφαλαίου σε σχέση με τις εποπτικές απαιτήσεις παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ισχυρά.
Επίσης, η Moody’s πριν από λίγες μέρες αναβάθμισε τις προοπτικές του κλάδου σε θετικές, δίνοντας μία σημαντική ψήφο εμπιστοσύνης για την πρόοδο που έχει σημειωθεί στο μέτωπο της μείωσης των κόκκινων δανείων καθώς και για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας από το σοκ της πανδημίας. Τα κυβερνητικά μέτρα στήριξης, τόνισε, μαζί με τη συνεχιζόμενη μείωση των NPEs μέσω τιτλοποιήσεων, θα βελτιώσουν την ποιότητα των δανείων και θα μειώσουν τις χρεώσεις προβλέψεων για ζημιές από δάνεια. Αναμένει ότι τα κεφάλαια για το σύνολο του κλάδου θα σημειώσουν μέτρια επιδείνωση, αλλά θα παραμείνουν πάνω από τις εποπτικές απαιτήσεις και προβλέπει ότι οι συνθήκες χρηματοδότησης και ρευστότητας θα παραμείνουν σε γενικές γραμμές σταθερές, με τις συστημικές τράπεζες να προχωρούν σε νέες “εξόδους” στις αγορές, ενώ οι καταθέσεις θα συνεχίσουν να αυξάνονται το 2021-2022, παρέχοντας μια φτηνή και σταθερή πηγή χρηματοδότησης.
Η Citi, σχολιάζοντας την αναβάθμιση της Moody’s, επεσήμανε πως η κίνησή της οφείλεται στην ανάκαμψη που αναμένεται για την ελληνική οικονομία καθώς και τις μεγάλες τιτλοποιήσεις NPEs στις οποίες προχωρούν οι τράπεζες. Όπως φαίνεται, τόνισε η αμερικανική τράπεζα, η Moody’s αφήνει πίσω τις αδυναμίες του περασμένου έτους και τώρα θα επικεντρώνεται στην ανάκαμψη και τη μείωση των προβλέψεων.
