Του Δημήτρη Κατσαγάνη
Οι απορριπτικές αποφάσεις και το κλείσιμο υποθέσεων χωρίς απόφαση αποτελούν το μεγάλο ”αγκάθι” της προκαταβολής σύνταξης, την οποία προβλέπει η τροπολογία του υπουργού Εργασίας, κου Κωστή Χατζηδάκη.
Και αυτό γιατί η σχετική τροπολογία προβλέπει πως ”στους ασφαλισμένους του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ), οι οποίοι υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης λόγω γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου (σ.σ. πλην συντάξεων δημοσίου και διεθνών συντάξεων) χορηγείται προκαταβολή έναντι της συντάξεως που δικαιούνται, από την πρώτη ημέρα του επόμενου μήνα υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης έως το τέλος του μήνα έκδοσης προσωρινής απόφασης συνταξιοδότησης ή, ελλείψει αυτής, έως το τέλος του μήνα έκδοσης οριστικής απόφασης συνταξιοδότησης”.
Με άλλα λόγια, εκ των πραγμάτων, δικαιούχοι της προκαταβολής σύνταξης μπορεί να είναι και εκείνοι οι αιτήσεις συνταξιοδότησης των οποίων τελικά απορριφθούν, λόγω έλλειψης των απαιτούμενων όρων και προϋποθέσεων από πλευράς όσων αιτούνται σύνταξης.
Για τις περιπτώσεις των συνταξιούχων που δεν δικαιούνται σύνταξη, η τροπολογία προβλέπει πως ”σε περίπτωση έκδοσης απορριπτικής απόφασης συνταξιοδότησης, τα ποσά που έχουν καταβληθεί αχρεωστήτως στους ασφαλισμένους, και, σε κάθε περίπτωση, δύνανται να παρακρατούνται από τα ποσά που θα τους καταβληθούν στο μέλλον από τον e-ΕΦΚΑ, εφόσον καταστούν δικαιούχοι συνταξιοδοτικών παροχών”.
Έτσι, όσοι λάβουν προκαταβολή σύνταξης, ενώ δεν δικαιούνται να λάβουν σύνταξη (εφόσον αποδειχθεί κάτι τέτοιο μετά την εκκαθάριση του ”φακέλου” των δικαιολογητικών), θα πρέπει να την επιστρέψουν μέσω παρακράτησης επί της σύνταξης την οποία θα λάβουν μελλοντικά, όταν πληρούν τις σχετικές προϋποθέσεις.
Στοιχεία του συστήματος ”Ηλιος” δείχνουν πως στο διάστημα Ιανουαρίου – Νοεμβρίου 2020 επί συνόλου 144.962 εκκαθαρισμένων αιτήσεων κύριων συντάξεων, οι 20.056 είτε απορρίφτηκαν, είτε έκλεισαν οι υποθέσεις τους χωρίς να ληφθεί οριστική απόφαση. Αυτό σημαίνει πως το 13,8% των αιτήσεων οι οποίες εκκαθαρίστηκαν, για την ώρα, τουλάχιστον, ”πάγωσαν”.
Πιο ανάγλυφα είναι τα αποτελέσματα των εκκαθαρισμένων συντάξεων τον Ιανουάριο του 2021, καθώς -σύμφωνα με πληροφορίες του Capital.gr- από τις 16.252 αιτήσεις οι οποίες εκκαθαρίστηκαν, οι 3.233 (ή το 19,8%) απορρίφθησαν ή έκλεισε η υπόθεσή τους χωρίς να ληφθεί οριστική απόφαση συνταξιοδότησης.
Ωστόσο, από τις 3.233 αιτήσεις οι οποίες απορρίφθηκαν ή έκλεισε η υπόθεσή τους χωρίς απόφαση, μόλις οι 40 αφορούν συνταξιούχους του Δημοσίου, ενώ οι υπόλοιπες 3.193 απορριφθείσες ή ”κλεισμένες” αιτήσεις αφορούν σε συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα (τέως ΙΚΑ, τ. ΟΑΕΕ κ.λπ.).
Οι συντάξεις του ιδιωτικού τομέα, για τις οποίες εκδόθηκε οριστική απόφαση, ανήλθαν σε 11.114, επί συνόλου 14.307 που εκκαθαρίστηκαν.
Αυτό σημαίνει πως το 22,3% (3.193) των συντάξεων του ιδιωτικού τομέα που εκκαθαρίστηκαν, απορρίφθησαν ή έκλεισε η υπόθεσή τους χωρίς απόφαση. Αντίθετα, μόλις το 2% των αιτήσεων του δημόσιου τομέα είχε την ίδια τύχη.
Το χαμηλό ποσοστό, όμως, των απορριφθεισών αιτήσεων συνταξιοδότησης στο δημόσιο δεν έχει καμία σημασία για τη διαδικασία προκαταβολής της σύνταξης, καθώς οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν δικαιούνται προκαταβολή, παρά μόνο προσωρινή.
Έχει, όμως, σημασία το υψηλό ποσοστό (22,3%) των απορριφθεισών αιτήσεων στον ιδιωτικό τομέα, καθώς οι συνταξιούχοι του δικαιούνται στη σχετική παροχή.
Το γεγονός ότι 1 στους 5 όσων διαχρονικά αιτούνται σύνταξη, δεν τη λαμβάνουν προμηνύει -όπως τονίζουν στο Capital.gr αρμόδια στελέχη των ταμείων- πως, επίσης, 1 στους 5 όσων αιτηθούν προκαταβολή σύνταξης, ενδεχομένως να μη δικαιούνται σύνταξη και, έτσι, η παροχή αυτή να καταβληθεί ”αχρεωστήτως”, δηλαδή χωρίς να τη δικαιούνται.
Έτσι, θα πρέπει να την επιστρέψουν με τη μορφή παρακράτησης επί της σύνταξης όταν εκδοθεί η σχετική (θετική) απόφαση.
