Σημαντικές αλλαγές, που διευκολύνουν σημαντικά τους οδηγούς, πραγματοποιήθηκαν στους ελληνικούς αυτοκινητοδρόμους συνολικού μήκους 2,1 χιλ. χιλιομέτρων, κατά τη φετινή χρονιά.
Ειδικότερα, από τις αρχές του Νοεμβρίου τέθηκε σε ισχύ η διαλειτουργικότητα των διοδίων στους οδικούς άξονες, δηλαδή οι οδηγοί θα μπορούν να χρησιμοποιούν έναν πομποδέκτη για να πληρώσουν το τέλος διέλευσης, ανεξαρτήτως της εταιρείας που διαχειρίζεται τον οδικό άξονα. Ως εκ τούτου, πλέον οι οδηγοί είναι σε θέση, χρησιμοποιώντας έναν μόνο πομποδέκτη, να μεταβούν, για παράδειγμα από το Μαρούσι (Αττική Οδός) έως τον Έβρο (Εγνατία Οδός), καθώς δεν απαιτείται διαφορετικό e-pass κατά τη διέλευση από οδικούς άξονες που διαχειρίζονται οι επτά διαφορετικές εταιρείες (Αττική Οδός, Νέα Οδός, Ολυμπία Οδός, Μορέας, Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου, Γέφυρα Α.Ε., Εγνατία Οδός).
Σε γενικές γραμμές, η διαλειτουργικότητα στηρίζεται στην αυτόματη επικοινωνία μεταξύ των βάσεων δεδομένων με τους συνδρομητές (και τα διαφορετικά είδη συνδρομών) των παρόχων των συσκευών e-pass εταιρειών (π.χ. Αττική Οδός) και των φορέων χρέωσης (π.χ. Εγνατία Οδός).
Εκτός από τα οφέλη για τους οδηγούς, η διαλειτουργικότητα έχει σημαντικά οφέλη σε πολλαπλά επίπεδα και για τις εταιρείες διαχείρισης. Αυτά σχετίζονται με τη μείωση του κόστους λειτουργίας, καθώς σταδιακά αναμένεται να περιοριστεί σημαντικά η είσπραξη διοδίων με μετρητά. Οι ειδικοί υπολογίζουν ότι μέσω του ηλεκτρονικού συστήματος διοδίων, ο αριθμός των οχημάτων ξεπερνάει τα 700 οχήματα ανά λωρίδα κατεύθυνσης και ανά ώρα, ενώ περιορίζεται σε περίπου 300 στο χειροκίνητο σύστημα εξυπηρέτησης.
Όπως ακόμη αναφέρει σε μελέτη της η KPMG, η ηλεκτρονική είσπραξη των διοδίων -που ενθαρρύνεται λόγω της διαλειτουργικότητας- επιτρέπει στις εταιρείες διαχείρισης να εκκαθαρίζουν άμεσα το εισπραττόμενο ποσό, γεγονός που ελαχιστοποιεί το κόστος τόσο των λειτουργιών back office (καταμέτρηση ποσού, διακίνηση κ.λπ.) όσο και ενδεχόμενων περιστατικών κακοδιαχείρισης ή και κλοπής. Εν γένει, η διαλειτουργικότητα επιτρέπει στις εταιρείες διαχείρισης να βελτιώσουν το κόστος είσπραξης διοδίων που είναι σημαντικό όταν μια συναλλαγή γίνεται χειροκίνητα.
Χιλιομετρική χρέωση
Η χρέωση ανά διανυόμενο χιλιόμετρο αποτελεί μία από τις πολυάριθμες εξαγγελίες που ο ΣΥΡΙΖΑ δεν κατάφερε να κάνει πράξη στα τεσσεράμισι χρόνια που είχε την εξουσία. Η αρχή έγινε την περασμένη εβδομάδα από την Ολυμπία Οδό, μέσω του υβριδικού συστήματος που έχει αναπτύξει η εταιρεία διαχείρισης (ETC).
Αφορά την ενίσχυση του υπάρχοντος “ζωνικού” συστήματος με την εγκατάσταση “Ηλεκτρονικών Πυλών” (gantries) σε επιλεγμένες εξόδους του αυτοκινητοδρόμου, έτσι ώστε οι συνδρομητές να χρεώνονται με βάση τη χιλιομετρική απόσταση που διανύουν.
Η ιδέα του στηρίζεται στη λογική της χρεοπίστωσης: Το εξοπλισμένο με πομποδέκτη όχημα διέρχεται από τον μετωπικό σταθμό, πληρώνει όλο το αντίτιμο της ζώνης χρέωσης και στην περίπτωση που βγει από τον αυτοκινητόδρομο, πριν από το τέλος της συγκεκριμένης ζώνης, επιστρέφεται και πιστώνεται αυτόματα στον πομποδέκτη του το ποσό που αντιστοιχεί στην απόσταση που δεν διήνυσε.
Το υβριδικό σύστημα χρησιμοποιεί αισθητήρες, κάμερες και συστήματα ενδοεπικοινωνίας εγκατεστημένα στους κόμβους εισόδου και εξόδου του αυτοκινητοδρόμου. Βασίζεται στη δημιουργία “Ηλεκτρονικών Πυλών” με τη χωροθέτηση διατάξεων προβόλων (δηλαδή μεταλλικού φορέα) και των απαραίτητων τεχνικών κτιρίων Η/Μ επί των υφιστάμενων σταθμών διοδίων. Ειδικότερα, για τη λειτουργία του συστήματος εγκαταστάθηκε τεχνολογικός εξοπλισμός (αισθητήρες, κάμερες και κεραίες τεχνολογίας DSRC) σε 13 ανισόπεδους κόμβους της Ολυμπίας Οδού (ανισόπεδος Κόμβος Νέας Περάμου, Πάχης, Αγ. Θεοδώρων, Λουτρακίου, Επιδαύρου, Ζευγολατιού, Κιάτου, Δερβενίου, Ακράτας, Καλαβρύτων, Σελιανίτικων, Δρεπάνου και Ημικόμβος Μεγάρων).
Το υβριδικό σύστημα απευθύνεται στους κατόχους πομποδέκτη της Ολυμπίας Οδού και λειτουργεί αποκλειστικά με τη χρήση πομποδέκτη. Οι οδηγοί που επιλέγουν να πληρώνουν με μετρητά ή κάρτα, αναγκαστικά συνεχίζουν να χρεώνονται με το υφιστάμενο “ζωνικό σύστημα”. Το υβριδικό σύστημα συνδυάζει εξάλλου κλειστό σύστημα χρέωσης με μπάρες (διατηρώντας το προηγούμενο σύστημα), με σύστημα ανοιχτής κυκλοφορίας Free-flow για να δίνει επιστροφές.
Το 5G
Η επόμενη μεγάλη αλλαγή αφορά την ανάπτυξη δικτύου πέμπτης γενιάς στους αυτοκινητοδρόμους. Όπως ανέφερε, πρόσφατα, η επικεφαλής της Deutsche Telekom για την Ευρώπη, Dominique Leroy, πρόθεση της Cosmote είναι να καλύψει με 5G αυτοκινητοδρόμους της χώρας, μέχρι το τέλος του 2023, ως απαραίτητη προϋπόθεση για την υλοποίηση του έργου “Συνδεδεμένοι αυτοκινητόδρομοι”. “Οι ‘διάδρομοι 5G’ (5G Corridors), που περιλαμβάνονται στη ‘Βίβλο Ψηφιακού Μετασχηματισμού’, θα επιτρέπουν την αυτοματοποιημένη κίνηση φορτηγών από και προς λιμάνια και αεροδρόμια, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη της οικονομίας”, όπως σημείωσε.
Η δράση της Βίβλου Ψηφιακού Μετασχηματισμού προβλέπει κάλυψη 5G σε όλους τους αυτοκινητοδρόμους της χώρας οι οποίοι ανήκουν στο core δίκτυο των λεγόμενων Trans-European Transport Networks (TEN-T), με στόχο τη δημιουργία της κατάλληλης υποδομής που θα εξυπηρετήσει τη Συνδεδεμένη και Αυτοματοποιημένη Κινητικότητα (CAM). Στη δράση περιλαμβάνεται όλο το κύριο οδικό δίκτυο που συνδέει τις βασικές υποδομές (λιμάνια, αεροδρόμια κλπ) με τις βασικές πύλες εξόδου από τη χώρα. Σε σχετική μελέτη της Ευρωπαϊκής επιτροπής, εκτιμάται ότι το 2025 το ετήσιο όφελος από την εισαγωγή των δικτύων 5G στις μεταφορές θα ανέλθει στα 8,3 δισ. ευρώ για την ΕΕ, ενώ για τη χώρα το όφελος από την υλοποίηση των 5G δικτύων στις μεταφορές θα συνεισφέρει σωρευτικά μέχρι το 2030, μπορεί να εισφέρει έσοδα ύψους 2.3 δισ. ευρώ, εφόσον η σταδιακή ανάπτυξη του δικτύου ξεκινήσει το 2021. Η δράση εκτιμάται, μεταξύ άλλων, ότι θα επιταχύνει τις ιδιωτικές επενδύσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα θα βελτιώσει σημαντικά την παραγωγικότητα του κλάδου, θα μειώσει δραστικά τα ατυχήματα, ενώ παράλληλα θα περιορίσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
