Μάχη σε 4 μέτωπα για να “κλειδώσει” το Ταμείο Ανάκαμψης – τι θα κρίνει το πότε θα έρθουν τα χρήματα στην Αθήνα

Tέσσερα ανοιχτά μέτωπα σε σχέση με την ενεργοποίηση του νέου πακέτου ευρωπαϊκών κονδυλίων που θα πρέπει να τεθούν σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου μαίνονται ανά την EE. Tο πακέτο περιλαμβάνει το νέο εργαλείο των 750 δισεκατομμυρίων ευρώ (από το οποίο διεκδικεί ως 32 δισ. ευρώ η Ελλάδα), αλλά και τον νέο πολυετή προϋπολογισμό της ΕΕ  (από τον οποίο  χρηματοδοτείται το νέο ΕΣΠΑ των επιπλέον 20 δισ. ευρώ).

Σύμφωνα με την ανάλυση που έγινε σε  διαδικτυακό σεμινάριο που οργάνωσε το γραφείο του Ευρωκοινοβουλίου στην Αθήνα, το μεγαλύτερο ανοιχτό μέτωπο είναι το κράτος δικαίου (με τις Πολωνία και Ουγγαρία να είναι οι χώρες που αποκλίνουν). Ωστόσο οι δύο εκπρόσωποι του ΕΚ, η ευρωβουλευτής Margarida Marques, μέλος της διαπραγματευτικής ομάδας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2021-2027, και η Eulalia Rubio, Senior Research Fellow στο Jacques Delors Institute, πρόσθεσαν στο “λογαριασμό” και άλλα 3 μέτωπα:

* Την ανάγκη αύξησης των κονδυλίων του νέου πολυετούς προϋπολογισμού 2021-2027 (καθώς με τον συμβιβασμό που επιτεύχθηκε τον Ιούλιο σύμφωνα με το Ευρωκοινοβούλιο δεν μπορούν να προωθηθούν επαρκώς όλες οι ευρωπαϊκές πολιτικές, ειδικά μετά το τέλος του σχεδίου ανάκαμψης το 2026),

*Τη διασφάλιση νέων πηγών ιδίων πόρων

*Το αναγκαίο τροχάδην που πρέπει να κάνουν οι θεσμοί ούτως ώστε να ενεργοποιηθεί μία πολύπλοκη διαδικασία έγκρισης των νομικών κειμένων ανά την ΕΕ καθώς και των εθνικών σχεδίων του νέου Ταμείου Ανάπτυξης.

Το τελευταίο εργαλείο είναι αυτό που αφορά πιο πολύ στην Ελλάδα. Και τούτο δεδομένου ότι αυτή την περίοδο (όπως αναφέρεται και στο προσχέδιο προϋπολογισμού που κοινοποιήθηκε χθες με τη μορφή που απαιτεί το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, επιχειρείται να οριστικοποιηθεί το πρώτο σχέδιο ανάκαμψης των 32 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με το πιο καλό χρονοδιάγραμμα, δηλαδή αυτό της ομαλής ολοκλήρωσης των πάντων μέχρι το τέλος του έτους, το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας αναμένεται να υποβληθεί στα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα κατά το πρώτο τρίμηνο του 2021 και να εγκριθεί το 2ο τρίμηνο, κατά τη διάρκεια του οποίου θα πραγματοποιηθεί (πιθανόν) και η πρώτη εκταμίευση. “Πιθανώς το 2021 να υπάρξει μια άλλη εκταμίευση, δεδομένου ότι αυτές είναι εξαμηνιαίες” αναφέρεται στον Προϋπολογισμό.

Προς το παρόν οι κοινοτικοί κανονισμοί είναι στη φάση των διαβουλεύσεων με την πρόταση κανονισμού να έχει ανακοινωθεί εκ μέρους του Συμβουλίου μία εβδομάδα πριν, μετά από τον συμβιβασμό που επιτεύχθηκε στο τελευταίο Ecofin.

Η εθνική πλευρά ολοκληρώνει τη σύνταξη του εθνικού σχεδίου, η οποία ακόμα έχει πολλά στάδια μέχρι την ολοκλήρωσή της. Πρέπει να διασφαλιστεί πως θα  επιλέγουν έργα που θα μπορούν να ολοκληρωθούν επιτυχώς εντός του πολύ στενού χρονικού πλαισίου, εκπληρώνοντας παράλληλα τα ορόσημα – απαιτούμενα με τα οποία θα συνδέονται.

Ο αναπληρωτής ΥΠΟΙΚ Θοδωρής Σκυλακάκης επισήμανε κατ’ επανάληψη τις δυσκολίες στους όρους. Κάνει ειδική μνεία στην πολύ δύσκολη δυνατότητα αναθεώρησης που θα συνεπάγεται εξονυχιστική εισήγηση της Κομισιόν και απόφαση του Συμβουλίου, κάτι που “δεν θα είναι καθόλου εύκολο” αλλά και την ανάγκη επίτευξης μίας σειράς από στόχους και ορόσημα.

Παράλληλα ολοκληρώνεται και το τελικό πόρισμα της επιτροπής “Πισσαρίδη” για το Εθνικό σχέδιο Ανάπτυξης της προσεχούς δεκαετίας που ξεκίνησε προ  της Πανδημία και πλέον θα προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα με στόχο να ξεπεράσει το χρονικό ορίζοντα του σχεδίου ανάκαμψης (που τελειώνει στο τέλος του 2026).

Όπως ανέφερε ο Γενικός Διευθυντής ΙΟΒΕ, κ. Νικόλαος Βέττας σε Webinar που διοργάνωσε το Ελληνογαλλικό Εμπορικό & Βιομηχανικό Επιμελητήριο,  η κεντρική αναπτυξιακή κατεύθυνση του σχεδίου της έκθεσης διαρθρώνεται γύρω από 5 βασικούς άξονες: τη συστηματική αύξηση της παραγωγικότητας, τη συστηματική αύξηση της εξωστρέφειας, τη στενότερη διασύνδεση της παραγωγής με την τεχνολογία και την καινοτομία, την Ενίσχυση της κοινωνικής κινητικότητας και αναβάθμιση των ευκαιριών και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και περιβαλλοντική αναβάθμιση των οικοσυστημάτων. Αναφέρθηκε στις κεντρικές κατευθύνσεις αναπτυξιακών παρεμβάσεων που θα πρέπει να γίνουν, όπως στη φορολογία και στη μείωση του βάρους της μισθωτής εργασίας, στο ασφαλιστικό σύστημα δίνοντας κίνητρα για εργασία και αποταμίευση νοικοκυριών, στη χρηματοδότηση και ανάπτυξη της κεφαλαιαγοράς, στη μείωση του χρόνου των δικαστικών αποφάσεων, στη βελτίωση της δημόσιας διακυβέρνησης, αλλά και στην ενθάρρυνση και υποστήριξη της επαγγελματικής κατάρτισης. Έμφαση θα δοθεί στον εκσυγχρονισμό της εκπαιδευτικής δομής του συστήματος σε όλες τις βαθμίδες, στην ανάπτυξη της συστηματικής έρευνας και καινοτομίας κι άμεση διασύνδεση με τη παραγωγή, στην αναδιάρθρωση του συστήματος υγείας, στη πράσινη ανάπτυξη και στις δημόσιες επενδύσεις στις υποδομές  κι αντίστοιχα κινητοποίηση ιδιωτικών επενδύσεων.

Η θέση του Ευρωκοινοβουλίου

Το Eυρωκοινοβούλιο έχει κάνει εδώ και καιρό σαφή τη θέση του.  Δίνοντας με ταχείες διαδικασίες τη θετική γνωμοδότησή του για το σύστημα ίδιων πόρων επιμένει στα αιτήματά του.

Ζητά έναν δεσμευτικό χάρτη για την θέσπιση των εργαλείων που θα διασφαλίζει τους αναγκαίους ίδιους πόρους για τον προϋπολογισμό της ΕΕ, που  να καλύπτουν τουλάχιστον τις δαπάνες που σχετίζονται με το ταμείο ανάκαμψης με βιώσιμο τρόπο, για παράδειγμα, με την επιβολή φόρου σε πολυεθνικές εταιρείες και σε όσους επιδίδονται σε ρυπογόνες διασυνοριακές δραστηριότητες.

Επίσης, θεωρεί πως η συμβιβαστική λύση του Ιουλίου οδήγησε – ως αντιστάθμισμα για τη δημιουργία του Ταμείου Ανάκαμψης – σε περικοπή των κονδυλίων του Πολυετούς Προϋπολογισμού. Διαφωνεί για τα Εμβληματικά Προγράμματα (ζητά την αύξησή τους σε 15),  συναντώντας  την άρνηση της Γερμανικής πλευράς.

Επιμένει επίσης πως ο σχεδιασμός του νέου Ταμείου Ανάκαμψης οδηγεί στη καθυστέρηση στην έλευση των κονδυλίων με μελέτη του (τα πρώτα χρήματα θα έρθουν σε περίπου έναν χρόνο),  κάτι που επιβεβαίνερται από  την υστέρηση στην έλευση των χρημάτων από την πρωτοβουλία SURE που αποφασίσθηκε πολιτικά τον Απρίλιο, αλλά και από τα δάνεια της ΕΤΕπ προς επιχειρήσεις που είναι ακόμη “άφαντα”.

πηγη capital.gr