Έντονο παρασκήνιο ενόψει Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε. – Σήμερα και αύριο στις Βρυξέλλες

Έμμεση αναφορά στην πιθανότητα επιβολής κυρώσεων στην Aγκυρα και πιθανώς ξεχωριστή παράγραφο για την Κύπρο αναμένεται να περιλαμβάνουν τα συμπεράσματα της έκτακτης Συνόδου Κορυφής που θα διεξαχθεί σήμερα και αύριο στις Βρυξέλλες, με την Τουρκία ως βασικό μέρος της ατζέντας.

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, θα επιχειρηθεί με αυτόν τον τρόπο –με αυστηρή γλώσσα απέναντι στην Aγκυρα για τις συνεχείς παραβιάσεις της κυπριακής ΑΟΖ– να πειστεί η Λευκωσία να μην μπλοκάρει την κοινή γραμμή για τη Λευκορωσία, που θα επιτρέψει την επιβολή κυρώσεων από το επόμενο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων σε λιγότερο από δύο εβδομάδες. Υψηλόβαθμος Ευρωπαίος αξιωματούχος επιβεβαίωσε χθες ότι είναι στόχος του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, να αρθεί στη Σύνοδο το αδιέξοδο σχετικά με τη Λευκορωσία.

Αθήνα και Λευκωσία προσέρχονται στη Σύνοδο χωρίς απόλυτη ταύτιση ως προς την τακτική. Η ελληνική πλευρά τονίζει τον κίνδυνο η επιμονή στη διασύνδεση της υπόθεσης της Λευκορωσίας με τις νέες κυρώσεις εις βάρος Τούρκων αξιωματούχων να κοστίσει, με την προσοχή να μετατίθεται από τις παράνομες ενέργειες της Aγκυρας στην κυπριακή αδιαλλαξία (όπως φαίνεται από την οπτική π.χ. χωρών της Βαλτικής). Η δήλωση του Ν. Αναστασιάδη την Τρίτη ότι οι κυρώσεις κατά της Τουρκίας «δεν είναι αυτοσκοπός», ωστόσο, είναι μία ένδειξη ευελιξίας από την πλευρά της Λευκωσίας.

Ο ίδιος αξιωματούχος της Ε.Ε. σημειώνει ότι δεν θα υπάρξει κάποιος αυτοματοποιημένος μηχανισμός για την επιβολή ποινών στην Τουρκία αν κλιμακώσει εκ νέου την ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο. «Θέλουμε να υπάρξει αποκλιμάκωση και με την Κύπρο και η αποκλιμάκωση να έχει διάρκεια», αναφέρει χαρακτηριστικά. Διπλωματικές πηγές πάντως τονίζουν ότι σε περίπτωση νέων προκλήσεων από την Aγκυρα, δεδομένου του καταλόγου πιθανών μέτρων που παρουσίασε ο Ζοσέπ Μπορέλ στο Gymnnich (άτυπο ΣΕΥ) του Αυγούστου, θα μπορεί με σχετική ταχύτητα να συγκληθεί έκτακτο ΣΕΥ και να ληφθούν αποφάσεις εις βάρος της Τουρκίας. Σχετικά με το ενδεχόμενο διεθνούς διάσκεψης για την Ανατολική Μεσόγειο, η ίδια πηγή μίλησε για πολλά ζητήματα που πρέπει να συμφωνηθούν, τοποθετώντας τη χρονικά στις «αρχές του νέου έτους».

Το προσχέδιο των συμπερασμάτων που θα αφορά την Τουρκία θα παρουσιαστεί στους ηγέτες από τον κ. Μισέλ, έπειτα από σειρά διμερών επαφών που θα έχει. Η πρώτη, με τον Ν. Αναστασιάδη, έλαβε χώρα χθες το βράδυ. Σήμερα, μεταξύ άλλων, θα συναντηθεί με τον Κυρ. Μητσοτάκη (που θα δει πριν από την έναρξη της Συνόδου και την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν), τον πρωθυπουργό της Ισπανίας Π. Σάντσεθ και τον Αυστριακό καγκελάριο Σ. Κουρτς (ο πρόεδρος του Συμβουλίου είναι ούτως ή άλλως σε τακτική επαφή με τους Μέρκελ και Μακρόν).

Η Αυστρία είναι από τις πιο επικριτικές φωνές στην Ε.Ε. απέναντι στην Αγκυρα. Η Ισπανία διατηρεί πολύ πιο στενές σχέσεις, αλλά χθες η υπουργός Εξωτερικών της χώρας, σε επίσκεψή της στη Λευκωσία, εξέφρασε τη στήριξή της στην Κύπρο. «Απορρίπτουμε τις μονομερείς κινήσεις, που δεν βοηθούν στην εξεύρεση μιας μακροχρόνιας λύσης», είπε η Αράντσα Γκονζάλεθ Λάγια, σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Ν. Χριστοδουλίδη. Το προσχέδιο θα παρουσιαστεί πριν από το δείπνο, το οποίο θα είναι αφιερωμένο στη συζήτηση για τις σχέσεις Ε.Ε.-Τουρκίας και για την Ανατ. Μεσόγειο. Μετά το δείπνο, ο κ. Μισέλ προτίθεται να παραχωρήσει συνέντευξη Τύπου.

Γκρίνιες
Η επιλογή της διαδικασίας αυτής των προνομιακών συνομιλητών, αντί της τυπικής (διαβουλεύσεις σε επίπεδο μόνιμων αντιπροσώπων με τη συμμετοχή όλων), σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, έχει προκαλέσει γκρίνιες μεταξύ των κρατών-μελών που δεν συμμετέχουν στις διμερείς. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, συζητήθηκε το ενδεχόμενο να μην υπάρξει καμία αναφορά στην Τουρκία στα συμπεράσματα –το οποίο η Ελλάδα μεταξύ άλλων απέρριψε– αλλά και η πιθανότητα ξεχωριστής δήλωσης Μισέλ για την Τουρκία. Κι αυτή η προσέγγιση απορρίφθηκε, επειδή θεωρήθηκε ότι θα αλλοίωνε το μήνυμα που θα επιθυμούσε να στείλει το Συμβούλιο στην Αγκυρα.