Στις 9 το βράδυ της 8ης Σεπτεμβρίου, μέλη μη κυβερνητικών οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στο κέντρο υποδοχής και ταυτοποίησης της Μόριας, ύστερα από συνεννόηση με τον διοικητή της δομής και τον επικεφαλής της αστυνομικής φρουράς, ανέλαβαν να εντοπίσουν στη «ζώνη 8» του καταυλισμού 35 ασθενείς με κορωνοϊό και 80 συγγενείς τους προκειμένου να τους μεταφέρουν για καραντίνα σε περιφραγμένο χώρο (πρώην Κάβα «Σάντο»), 300 μέτρα από το ΚΥΤ. Οι κινήσεις των μελών της ΜΚΟ έγιναν αντιληπτές από Αφγανούς, που επίσης βρίσκονταν στη ζώνη 8 του καταυλισμού. Περίπου 200 περικύκλωσαν τους εθελοντές και απαίτησαν την αποχώρησή τους, ενώ γρήγορα η ένταση κλιμακώθηκε, με τους αλλοδαπούς να πετούν πέτρες στους εθελοντές τραυματίζοντάς τους και υποχρεώνοντάς τους σε φυγή.
Μία ώρα αργότερα και ενώ στο σημείο είχαν σπεύσει αστυνομικοί με εντολή να εξομαλύνουν την κατάσταση, η ένταση γενικεύτηκε. Αφγανοί από τη ζώνη 9 του καταυλισμού κατέστρεψαν περιοχή καραντίνας που διαχειριζόταν η ΜΚΟ «Refugees for Refugees» και «απελευθέρωσαν» 81 ασθενείς που ήταν σε καραντίνα. Στις 11 μ.μ. οι εξεγερμένοι Αφγανοί από τις ζώνες 8 και 9, συνολικά 500 άτομα, ενώθηκαν και κινήθηκαν προς τον χώρο καραντίνας εξωτερικά του ΚΥΤ (πρώην κτίριο της Κάβας «Σάντο»), όπου δύο ώρες νωρίτερα είχε γίνει προσπάθεια να μεταφερθούν οι 35 νέοι ασθενείς με COVID- 19. Αναψαν φωτιές περιμετρικά του κτιρίου όπως και στον ελαιώνα ακριβώς δίπλα, οι οποίες λόγω του ισχυρού αέρα εξαπλώθηκαν.
Ετσι ξεκίνησαν τη νύχτα της 8ης Σεπτεμβρίου, τα γεγονότα που οδήγησαν στην ολοσχερή καταστροφή της δομής στη Μόρια. Από επίσημα έγγραφα και υπηρεσιακές αναφορές που τέθηκαν υπόψη της «Κ» προκύπτει ότι λίγο πριν από τα μεσάνυχτα εκείνης της νύχτας Αφγανοί έστησαν αυτοσχέδια οδοφράγματα έξω από τη βόρεια πύλη του καταυλισμού με φλεγόμενους κάδους απορριμμάτων και χημικές τουαλέτες. Λίγο αργότερα, Αφγανοί από τις πτέρυγες ανηλίκων επιτέθηκαν στους αστυνομικούς και βανδάλισαν τα γραφεία της υπηρεσίας Πρώτης Υποδοχής, ενώ στην πορεία της νύχτας 200 αλλοδαποί κατέστρεψαν τις εγκαταστάσεις της υπηρεσίας Ασύλου και της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ, που βρίσκονταν εντός του ΚΥΤ. Λόγω της φωτιάς δόθηκε εντολή πλήρους εκκένωσης του ΚΥΤ, με τους τρόφιμους της δομής να κινούνται κατά μήκος της οδού Θερμής – Παναγιούδας, μέχρι τη θέση «Ταμπακαριά», όπου η αστυνομία έστησε μπλόκο προκειμένου να μην επιτρέψει στους αλλοδαπούς να φτάσουν στην πόλη της Μυτιλήνης.
Η φωτιά περιορίστηκε το επόμενο πρωί, έχοντας όμως προηγουμένως καταστρέψει το σύνολο σχεδόν των σκηνών και οικισμών, όπου διέμεναν οι αλλοδαποί καθώς επίσης και τις εγκαταστάσεις των υπηρεσιών Πρώτης Υποδοχής και Ασύλου, της ΕΛ.ΑΣ., της Europol και της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ. Μάλιστα, άτομα που με το πρώτο φως της ημέρας επέστρεψαν στο ΚΥΤ, μαζί με αλλοδαπούς που αναζητούσαν προσωπικά αντικείμενα τα οποία ενδεχομένως είχαν διασωθεί, έβαλαν νέες φωτιές με αποτέλεσμα την ολοσχερή καταστροφή της δομής.
Μετά τη λήξη των επεισοδίων συγκροτήθηκε από την ΕΛ.ΑΣ. ειδική ομάδα έρευνας στην οποία συμμετείχαν αστυνομικοί από την Ασφάλεια Μυτιλήνης, την Αντιτρομοκρατική, την Υποδιεύθυνση Κρατικής Ασφάλειας Αττικής για την ταυτοποίηση ατόμων που συμμετείχαν στα γεγονότα. Την έρευνα συνέδραμε η ΕΥΠ, ενώ την επομένη της καταστροφής μετέβη στη Λέσβο και ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, για τον καλύτερο συντονισμό των αστυνομικών επιχειρήσεων. Παρέμενε μάλιστα στο νησί μέχρι προχθές, Παρασκευή.
Στο πλαίσιο της έρευνας, αστυνομικοί συγκέντρωσαν βίντεο που είχαν δημοσιευθεί στα ΜΜΕ και τα social media, ενώ εξέτασαν αλλοδαπούς, αυτόπτες μάρτυρες των επεισοδίων. Η μαρτυρία «κλειδί» που επιτάχυνε τις εξελίξεις ήταν αυτή του 42χρονου εκπροσώπου της κοινότητας των Αφγανών του ΚΥΤ. Είπε στους αστυνομικούς ότι μια ομάδα, τουλάχιστον δεκαπέντε νεαρής ηλικίας Αφγανών, από τη ζώνη 12 του καταυλισμού προχώρησε σε εμπρησμούς και κατονόμασε πέντε από τους ομοεθνείς του, οι οποίοι και συνελήφθησαν. Ο έκτος συλληφθείς αναγνωρίστηκε σε βίντεο διάρκειας 1,5 λεπτού, που αναρτήθηκε το πρωί της 10ης Σεπτεμβρίου σε προφίλ στο Facebook. Σε αυτό, ένας νεαρός άνδρας εμφανίζεται να βάζει φωτιά σε θάμνους χρησιμοποιώντας ένα αναμμένο κομμάτι από χαρτόνι. Τη στιγμή της σύλληψής του μάλιστα, ήταν ντυμένος με τα ίδια ακριβώς ρούχα που φορούσε στο επίμαχο βίντεο από τη νύχτα του εμπρησμού.
Η δικογραφία
Οι τέσσερις από τους συνολικά έξι κατηγορουμένους είναι ηλικίας 19 ετών και συνελήφθησαν στη Λέσβο. Οι άλλοι δύο είναι ηλικίας 17 ετών και εντοπίστηκαν σε δομές φιλοξενίας στην Κατερίνη και τη Θεσσαλονίκη, όπου είχαν μεταφερθεί την επομένη της καταστροφής στη Μόρια μαζί με πάνω από 200 ακόμα ασυνόδευτους ανήλικους. Εις βάρος τους σχηματίστηκε δικογραφία, μεταξύ άλλων, για συγκρότηση εγκληματικής οργάνωσης και εμπρησμό. Οι τέσσερις ενήλικες ήταν προγραμματισμένο να απολογηθούν χθες στον ανακριτή Μυτιλήνης.
Οι ανήλικοι Αφγανοί αντίστοιχα, αναμένεται να δώσουν απολογία στην αρχή της ερχόμενης εβδομάδας. Στις προανακριτικές τους απολογίες πάντως αρνήθηκαν ότι συμμετείχαν στα γεγονότα. Η έρευνα της Ελληνικής Αστυνομίας συνεχίζεται για την ταυτοποίηση και άλλων αλλοδαπών που πήραν μέρος στον εμπρησμό του καταυλισμού της Μόριας, ενώ γίνεται προσπάθεια να βρεθούν τυχόν «ύποπτες» επικοινωνίες των έξι συλληφθέντων, τις ώρες πριν από την εκδήλωση των επεισοδίων στο ΚΥΤ.
