Η αυξανόμενη ένταση στη Μεσόγειο και η όξυνση στις ελληνο-τουρκικές σχέσεις πρέπει να ερμηνευθούν ως δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Συχνά κάνουμε το λάθος στον ελληνικό δημόσιο διάλογο να παραγνωρίζουμε τη μεγάλη εικόνα. Ποια είναι στη σημερινή συγκυρία η μεγάλη εικόνα;
– Για να απαντήσει σ’ ένα άξονα που θεωρεί εχθρικό, αυτόν που δημιούργησαν η Αίγυπτος, η Ελλάδα, το Ισραήλ και η Κύπρος, με στόχο την αμυντική, πολιτική και ενεργειακή συνεργασία. Η τετραγωνική αυτή σχέση προκάλεσε στην Τουρκία το αίσθημα της περικύκλωσης και με την αποστολή στρατιωτικών δυνάμεων στην Τρίπολη θέλησε να απαντήσει με μια άλλης μορφής «περικύκλωση».
– Για να απαντήσει επίσης στη συμμαχία Αιγύπτου και Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων που υποστηρίζουν τον Χαφτάρ στη Λιβύη. Ο Ερντογάν έχει πολύ μεγάλη «κόντρα» με τον Αιγύπτιο πρόεδρο, Αλ Σίσσι, επειδή ο τελευταίος ανέτρεψε τον ισλαμιστή πρόεδρο Μόρσι και έβαλε φρένο στα σχέδια του Τούρκου προέδρου για μια συμμαχία ανάμεσα στις δύο μεγαλύτερες χώρες της Μέσης Ανατολής βασισμένη στη θρησκευτική διάσταση.
– Η ισλαμική διάσταση παραγνωρίζεται συχνά στην ελληνική συζήτηση για την Τουρκία. Είναι ωστόσο ένας από τους βασικούς οδηγούς της σκέψης του Τούρκου προέδρου. Ο Ερντογάν δεν είναι απλώς ένας αυταρχικός ηγέτης. Είναι γέννημα-θρέμα του ισλαμικού κινήματος της Τουρκίας. Η πολιτική και θρησκευτική του αφετηρία υπαγορεύουν προτεραιότητες που δεν έχουν να κάνουν μόνο με γεωπολιτικές ισορροπίες. Εχει στενές σχέσεις με το Κίνημα των Αδελφών Μουσουλμάνων, προσέφερε καταφύγιο στην ηγεσία τους μετά την εκδίωξή της από τον Αίγυπτο, συνεργάζεται μαζί τους στη Συρία και τώρα στη Λιβύη.
Αυτή η ισλαμική ατζέντα δεν μπορεί να μη λαμβάνεται υπ’ όψιν από εκείνους που επιχειρούν να αποκρυπτογραφήσουν τις κινήσεις Ερντογάν. Στη Λιβύη η διάσταση αυτή υπαγόρευσε την παρουσία της Τουρκίας για να έχει λόγο στο τι θα γίνει μετά. Αυτό το μετά παρότι τώρα υποστηρίζουν διαφορετικά στρατόπεδα, ο Ερντογάν και ο Πότιν επιδιώκουν να το σχεδιάσουν από κοινού και να πάρει ο καθένας το μερίδιο του στην ανοικοδόμηση, την ενέργεια, την πολιτική επιρροή.