Στο επόμενο σύντομο χρονικό διάστημα επανόδου στην κανονικότητα, μετά από το γενικευμένο lock-down, αναμένεται να ξεκινήσουν τη λειτουργία τους τα εμπορικά κέντρα, πολυκαταστήματα και τα λογής, λογής «εκπτωτικά χωριά».
Λίγο πριν την εκδήλωση της πανδημίας είδαμε την κυβέρνηση να «φλερτάρει» με τα πολυκαταστήματα, αφού με σχεδόν αστείες προφάσεις, επέτρεψε σε κάποια να ανοίγουν και Κυριακές, πράγμα ενάντια στα μέχρι σήμερα εργασιακά μας δεδομένα.
Η μικρομεσαία λοιπόν επιχείρηση συντρίβεται, από την έλλειψη προστασίας και από τον αθέμιτο ανταγωνισμό. Με την καθημερινή λειτουργία και το διευρυμένο ωράριο, οι αλυσίδες, προχωρούν με ελαστικές συμβάσεις προσωπικού, για την πλήρωση των κενών και έτσι εύκολα φτάνουν να δουλεύουν 7/7 μέρες την εβδομάδα, με ωράρια 12 ωρών την ημέρα. Ήδη βλέπουμε την κινητικότητα στις μορφές εργασίας, την ελαστικότητα των ωραρίων, συμπεριλαμβανομένης της Κυριακάτικης αργίας, τους «δανεικούς» εργαζόμενους, αλλά και τις επικείμενες αλλαγές στην προστασία της εργασίας. Τα πειράματα ξεκινάνε και πιθανότατα να αντιμετωπίσουμε αλυσιδωτά, προσαρμογές αφού η επέκταση θα φέρει ωράρια π.χ σε τουριστικές περιοχές έως τις 12:00π.μ. και στη συνέχεια ίσως ακολουθήσει ο τραπεζικός, ο δημόσιος υπάλληλος κ.ο.κ., με αποτέλεσμα οι μελλοντικές γενιές (τα παιδιά μας) να έρθουν αντιμέτωπα ξανά σε συνθήκες εργασιακού μεσαίωνα.
Η μικρομεσαία επιχείρηση προφανώς δεν μπορεί να ακολουθήσει και αντιτάσσεται σε αυτή την «κρεατομηχανή», όπου ο ιδιοκτήτης και εργαζόμενος συνθλίβεται από την αδυναμία επιλογών.
Σα να μην φτάνουν τα παραπάνω, η μικρομεσαία επιχείρηση, έχει να ανταγωνιστεί την «πολυδιαφημιζόμενη» «ισοπέδωση τιμών», αφού μπορεί μεν φαινομενικά οι μεγάλες πωλήσεις να βοηθούν σε χαμηλότερες τιμές, ωστόσο ο καταναλωτής πολλές φορές πέφτει στην παγίδα, συγκρίνοντας ανόμοια προϊόντα. Η σύγκριση τιμών επιβάλλεται να γίνεται σε πανομοιότυπα προϊόντα, αφού π.χ. μια πιο αραιή πλέξη οδηγεί σε άλλο κοστολόγιο. Επίσης η μικρομεσαία επιχείρηση δεν συμμετέχει σε παιχνίδι τριγωνικών πωλήσεων όπου κάποιοι καρπώνονται ΦΠΑ, ούτε έδρες σε φορολογικούς παραδείσους έχει. Φυσικά τονίζεται ότι λόγω μεγεθών των επιχειρήσεων υπάρχουν και διαφορετικές δυνατότητες σε πρόσβαση κεφαλαίων και χρηματοδοτήσεις με αποτέλεσμα μέρος των πελατών να στρέφεται σε αυτές.
Στο επόμενο διάστημα η πόλη μας θα έχει να αντιμετωπίσει ξανά, σε μεγαλύτερο ακόμα βαθμό, άλλη μία προσπάθεια υφαρπαγής χρήματος από την τοπική κοινωνία, από τις πεινασμένες μεγάλες επιχειρήσεις της Αθήνας αλλά και από τα κατά τόπους εκπτωτικά χωριά που ήδη λειτουργούσαν στα περίχωρα της πρωτεύουσας, λεηλατώντας τις τοπικές οικονομίες. Σε αυτό φαίνεται ότι συνέβαλαν και τοπικά τουριστικά γραφεία που αφού διαπίστωναν ότι μπορεί να υπάρξει κοινό, οργάνωναν εκδρομές είτε με πρόφαση τον τουρισμό και ενδιάμεση επίσκεψη στα εκπτωτικά χωριά, είτε απευθείας εξορμήσεις σε αυτά. Δεν είναι τυχαίο ότι μόλις μερικούς μήνες πριν με πρόσχημα ένα «ζωολογικό κήπο» και το αεροδρόμιο σχεδόν φωτογραφικά τα γύρω πολυκαταστήματα και εκπτωτικά χωριά έλαβαν μετά «βαΐων και κλάδων» την πολυπόθητη άδεια παραμονής ανοιχτά τις Κυριακές. Το θέμα βέβαια δεν είναι μόνο τα τουριστικά γραφεία, αλλά το πόσοι Πατρινοί επέλεγαν να γεμίζουν λεωφορεία για «σαφάρι» αγορών, μη σκεπτόμενοι ότι επιτίθενται σε αυτό τον τρόπο στα δικά τους παιδιά.
Αναλογιζόμενοι, ότι σε λίγες μόνο ημέρες, θα επιτραπεί η μετακίνηση από νομό σε νομό, που θα οδηγήσει κυρίως λόγω έλλειψης αντικειμένου (εξαφάνιση ξένων τουριστών και οργανωμένων εκδρομών & σχολικών εκδρομών) τα πρακτορεία, σε επιθετικές διαφημιστικές καμπάνιες προσέλκυσης πελατών με τη επαναλειτουργία των «εναλλακτικών» προορισμών.
Σε αυτή την «αφαίμαξη» πελατών των τοπικών επιχειρήσεων πιθανότατα θα συνεισφέρει και η μόλις ανακοινωθείσα έναρξη της γραμμής του ΟΣΕ από το Αίγιο στην Αθήνα, οδηγώντας τμήμα των πολιτών σε μία εκδρομική διέξοδο.
Αποτελεί πρόκληση η ανακοπή αυτής της «αιμορραγίας», ενώ με την ίδια ακριβώς αιτία, η πόλη αδυνατεί να προσελκύσει επισκέπτες στην τοπική αγορά.
Απαιτείται συνολικό σχέδιο δράσης της τοπικής οικονομίας, όπου και οι δύο βαθμοί τοπικής αυτοδιοίκησης, τα Επιμελητήρια, οι Ομοσπονδίες, οι Επαγγελματικοί και Εμπορικοί σύλλογοι θα συγκλίνουν στην κοινή προσπάθεια ευαισθητοποίησης το καταναλωτικού κοινού, με ευρεία καμπάνια. Επίσης, θα πρέπει να προτείνουν στις τοπικές επιχειρήσεις, τρόπους για να μπορέσουν να προσελκύσουν πελατεία, ως πιο ανταγωνιστικοί μέσα από συνέργειες αλλά και να γίνουν το δυνατόν πιο άμεσοι από την απρόσωπη μορφή μιας πολυεθνικής, η οποία όμως έχει και τη δυνατότητα της διαφήμισης αλλά και της ηλεκτρονικής πώλησης (e-shop).
Είναι ένα στοίχημα το οποίο αν χαθεί, πιθανότατα να οδηγήσει μέσα στο επόμενο διάστημα, δεδομένης και της πραγματικής δυσκολίας της πανδημίας, με τις περιορισμένες ενέργειες στήριξης της κυβέρνησης, σε κλείσιμο αρκετών επιχειρήσεων και σε εκτόξευση της ανεργίας στην πόλη μας.
Στη τη νέα τάξη πραγμάτων που η επιβολή της επίκειται, όλοι, πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε τη θέση μας απέναντι σε όλο το κοινωνικό γίγνεσθαι. Η Ελληνική κοινωνία επιβάλλεται να αντισταθεί και επικεντρωθεί στην επιβίωση της μικρομεσαίας επιχείρησης, με αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και διαβίωσης, άλλως θα γκρεμίσουμε, το δικό μας μέλλον και των παιδιών μας και τα μέχρι σήμερα κεκτημένα της κοινωνίας μας και τα στοιχεία του πολιτισμού μας, που συνθέτουν την ιδιοσυγκρασία μας.
Κωνσταντάτος Ηλίας
Μέλος Συντονιστικού Ώρας Πατρών
Ταμίας Εμπορικού Εισαγωγικού Συλλόγου Πατρών
