Το 2022 αναμένεται η μελέτη βιωσιμότητας του αγωγού. Διακριτική απόσταση διατηρεί ακόμη η Ιταλία. Υψηλό το κόστος κατασκευής. Τροχοπέδη η συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης για την ΑΟΖ.
Αν και η κατασκευή του EastMed έχει σημαντική οικονομική, διπλωματική, γεωπολιτική και πολιτική σημασία, κανείς δεν αμφισβητεί ότι πρόκειται για ένα δύσκολο έργο. Όπως αναφέρουν Έλληνες και ξένοι αναλυτές, το πρότζεκτ δεν είναι ακόμη ώριμο ούτε χρηματοδοτικά, αλλά ούτε σε πολιτικό και διπλωματικό επίπεδο.
Παρότι ο υπουργός Περιβάλλοντος, κ. Κωστή Χατζηδάκη, ανάφερε την Παρασκευή σε δηλώσεις του ότι στο έργο του EastMed πιθανότατα θα ενταχθεί και η Αίγυπτος, σημείο – κλειδί αποτελεί η στάση της Ιταλίας. Κι αυτό διότι η συμφωνία που υπεγράφη την Πέμπτη μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ θα επικυρωθεί μόνον με την επίσημη υπογραφή της ιταλικής πλευράς. Η πρόσφατη επιστολή του υπουργού Οικονομικής Ανάπτυξης της Ιταλίας στην οποία αναφέρεται ότι η Ιταλία συνεχίζει να στηρίζει τον αγωγό «στα πλαίσια των Ευρωπαϊκών Σχεδίων Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI)» δεν αρκεί, καθώς η Ρώμη φαίνεται ότι κρατά αποστάσεις από το έργο, με δεδομένες και τις ισχυρές εμπορικές σχέσεις που διατηρεί με την Τουρκία.
Το επόμενο βήμα για τον αγωγό, που σχεδιάζεται να μεταφέρει αέριο από τα κοιτάσματα της Νοτιοανατολικής Μεσογείου στην Ευρώπη, πάντως, θα γίνει μετά το 2022, οπότε θα ολοκληρωθεί η μελέτη βιωσιμότητας, της οποίας το κόστος προσδιορίζεται στα 70 εκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων τα μισά θα προέλθουν από ευρωπαϊκά κονδύλια.
Τρίτο «αγκάθι» αποτελεί η ίδια η Τουρκία. Όπως σχολιάζει και ο αναλυτής του Reuters, η συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης σχετικά με τα θαλάσσια σύνορα στη Μεσόγειο ενδέχεται να δημιουργήσει προβλήματα στον East Med, ο οποίος θα περάσει από τις σχεδιασμένες ΑΟΖ Τουρκίας και Λιβύης.
Τέταρτο εμπόδιο μπορεί να θεωρηθεί το κόστος κατασκευής του, ύψους 6 δισ. ευρώ, για έναν αγωγό ο οποίος θα καλύψει περίπου το 10% των αναγκών της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε φυσικό αέριο.
Σε κάθε περίπτωση, το έργο στηρίζεται από την ΕΕ αλλά και την Ουάσινγκτον. Με ανάρτησή του στο twitter ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα κ. Τζέφρι Πάιατ, αναπαρήγαγε tweet του Ισραηλινού πρωθυπουργού κ. Μπενιαμίν Νετανιάχου, επισημαίνοντας την πολιτική και διπλωματική σημασία της συμφωνίας. Άλλωστε, πλέον υφίσταται και η EastMed Act που είναι πλέον νόμος των ΗΠΑ, αφορά στη σχέση Ασφάλειας και Ενέργειας στην Ανατολική Μεσόγειο και αποτελεί μια «ομπρέλα» προστασίας και για τη μεταφορά αερίου από τα κοιτάσματα της ανατολικής Μεσογείου, μέσω της Ελλάδας προς την Ευρώπη.
Οι προβλέψεις και οι προοπτικές της συμφωνίας
Η διακρατική συμφωνία που υπεγράφη την Πέμπτη προβλέπει τη λήψη μέτρων προστασίας του αγωγού από τις συμβαλλόμενες χώρες, ενώ αναφέρεται ακόμη στο φορολογικό, ρυθμιστικό και αδειοδοτικό πλαίσιο, στην ένταξη και νέων κρατών σε αυτήν, στην προοπτική μεταφοράς πρόσθετων ποσοτήτων φυσικού αερίου από υφιστάμενα ή και νέα κοιτάσματα τα οποία θα ανακαλυφθούν στο μέλλον.
Σήμερα στην αιγυπτιακή ΑΟΖ έχουν ανακαλυφθεί τα κοιτάσματα φυσικού αερίου Al Noor από την ΕΝΙ (90 τρισ. κυβ. πόδια), Ζορ από την ΕΝΙ (30 τρισ κ.π.), Σαλαμάτ από τη BP (5 τρισ κ.π.), Ατολλ-1 από τη BP (5 τρισ κ.π.). Στην ισραηλινή ΑΟΖ είχαν βρεθεί από τη Noble τα κοιτάσματα Karish και Tannin (3,5 τρισ κ.π.), Λεβιάθαν (21,4 τρισ κ.π.), Ταμάρ (8 τρισ κ.π.) και Νταλίτ (0,8 τρισ κ.π.). Στην κυπριακή ΑΟΖ βρέθηκε το «Καλυψώ», από την ΕΝΙ (7 τρισ κ.π.), το «Γλαύκος», από την κοινοπραξία ExxonMobil-Qatar (7-8 τρισ κ.π.) και το κοίτασμα «Αφροδίτη» από τη Noble (4,5 τρις. κ.π.).
Τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου, με εξαίρεση εκείνα της Αιγύπτου, εκτιμάται ότι επαρκούν για την κάλυψη της εσωτερικής ζήτησης του Ισραήλ, της Κύπρου και της Ιορδανίας επιτρέποντας την εξαγωγή περίπου 25 Bcm/έτος.
Είναι αξιοσημείωτο ότι πριν την υπογραφή της διακρατικής συμφωνίας, έπεσαν και οι υπογραφές μεταξύ ΔΕΠΑ και Energean σε ένα προσύμφωνο που δηλώνει την πρόθεση για πώληση και αγορά 2 δισ. κυβικών μέτρων φυσικού αερίου τον χρόνο, από τα κοιτάσματα της Energean στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη του Ισραήλ, όπου η Energean ήδη επενδύει 1,7 δισ. δολάρια για την ανάπτυξη των κοιτασμάτων Karish και Tanin, μέσω του FPSO «Energean Power».
Το έργο EastMed αναγνωρίζεται, από το 2013, ως Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI), βάσει του κανονισμού της ΕΕ 347/2013 και στον πλέον πρόσφατο κατάλογο που δημοσιεύθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 31 Οκτωβρίου 2019 συμπεριλαμβάνεται στην ίδια ομάδα έργων με τον υποθαλάσσιο αγωγό Poseidon. Η αναγνώριση των έργων του Αγωγού EastMed και Ποσειδών ως PCI είναι εξαιρετικής σημασίας, καθώς παρέχει πρόσβαση σε συνχρηματοδοτικά προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη διεξαγωγή μελετών αλλά και μελλοντικά για έργα κατασκευής.
Τα τεχνικά χαρακτηριστικά του East Med
Μήκος: 1.872 χλμ., εκ των οποίων 1.335 χλμ. υποθαλάσσιο τμήμα και 537 χλμ. χερσαίο ξεκινώντας από τα κοιτάσματα φυσικού αερίου στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο μέχρι το σημείο διασύνδεσης με τον αγωγό ΠΟΣΕΙΔΩΝ.
Αρχική Δυναμικότητα: 10 ΔΚΜ φ.α. ετησίως.
Επέκταση Δυναμικότητας: έως 20 ΔΚΜ φ.α. ετησίως.
Προϋπολογισμός (για την αρχική δυναμικότητα): 5,2 δισ. ευρώ.
Ο αγωγός EastMed έχει σχεδιαζόμενη δυναμικότητα 10 ΔΚΜ φ.α. ετησίως. Το έργο αποτελείται από τα παρακάτω επιμέρους τμήματα:
-165χλμ, υποθαλάσσιου αγωγού από την Λεκάνη της Λεβαντίνης μέχρι την Κύπρο.
-732χλμ υποθαλάσσιου αγωγού από την Κύπρο έως την Κρήτη.
-421χλμ. Υποθαλάσσιου αγωγού από την Κρήτη μέχρι την Πελοπόννησο.
-292 χλμ για τη διάσχιση της Πελοπόννησο μέχρι τα παράλια του Πατραϊκού κόλπου
-17 χλμ. υποθαλάσσιου αγωγού για τη διάσχιση του Πατραϊκού κόλπου.
-245 χλμ για τη διάσχιση της Δυτικής Ελλάδας μέχρι το Φλωροβούνι Θεσπρωτίας.
Στο Φλωροβούνι προβλέπεται η διασύνδεσή του με τον υποθαλάσσιο αγωγού φ.α. Ελλάδας – Ιταλίας ΠΟΣΕΙΔΩΝ, μήκους 210 χλμ περίπου. Το κόστος κατασκευής του υποθαλάσσιου αγωγού ΠΟΣΕΙΔΩΝ ανέρχεται σε 0.9 δισ. ευρώ.
Από το καλοκαίρι του 2014, την ανάπτυξη του αγωγού EastMed έχει αναλάβει και διεκπεραιώνει η ελληνική εταιρεία «Υποθαλάσσιος Αγωγός Φυσικού Αερίου Ελλάδος – Ιταλίας ΠΟΣΕΙΔΩΝ Α.Ε.», στην οποία συμμετέχουν ισοµερώς η ΔΕΠΑ και η Ιταλική EDISON.
Το κόστος του αγωγού EastMed μέχρι την Ιταλία έχει υπολογισθεί σε περίπου 6 δισ. Ωστόσο, με τη συνεχή τεχνολογική εξέλιξη, η δυναμικότητα του αγωγού ενδέχεται να αυξηθεί περαιτέρω, μεταφέροντας με οικονομίες κλίμακας ποσότητες πέραν των 10 ΔΚΜ ετησίως του αρχικού σχεδιασμού του, γεγονός το οποίο θα αλλάξει άρδην την οικονομική δυναμική του έργου.
insider
