Οταν ο “τυπικός” μεταβολικός/διαβητικός ασθενής χρήζει μείωσης ή διακοπής της αντι-υπερτασικής του αγωγής γιατί “του πέφτει η πίεση” δεν είναι απαραίτητα μια καλή είδηση. Δεν σημαίνει απαραίτητα πως υφέθηκε ένα πρόβλημα, μα θα πρέπει να αποκλειστεί το ενδεχόμενο πως προστέθηκε ένα άλλο, που μάλιστα αποτελεί κακό μαντάτο για τον γλυκαιμικό έλεγχο και τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.
Η Διαβητική Νευροπάθεια του Αυτονόμου Νευρικού Συστήματος (Παρασυμπαθητικού και Συμπαθητικού) είναι η πιο συχνή διαταραχή του συστήματος αυτού. Μπορεί να παρακολουθεί την πορεία εξέλιξης της σωματικής περιφερικής νευροπάθειας του Διαβήτη ή και όχι: τότε μάλιστα γίνεται πιο επικίνδυνη καθότι μη απαραίτητα εμφανής στον ασθενή και τον θεράποντα ιατρό του. Τα καρδιαγγειακά συμπτώματα της προσβολής του αυτονόμου νευρικού συστήματος είναι τα πλέον σοβαρά ως προς τις επιπτώσεις τους, αποτελώντας απευθείας απειλή για τη ζωή του ασθενούς, αλλά όχι και τα μοναδικά. Εν συντομία, αυτά είναι: Ταχυκαρδία εν ηρεμία, δυσανεξία στην σωματική καταπόνηση, ορθοστατική υπόταση, απουσία άλγους στην ισχαιμία του μυοκαρδίου, διαταραχές κινητικότητας του γαστρεντερικού (δυσκινησία οισοφάγου, γαστροπάρεση, δυσκοιλιότητα και/ή διάρροιες), νευρογενή ουροδόχο κύστη, στυτική δυσλειτουργία κ.ά.
Λόγω της πιθανής εμφάνισης της δυσαυτονομίας ανεξαρτήτως της χρονικής διάρκειας του Σακχαρώδους Διαβήτη και της σημαντικής αύξησης της απειλής για την ζωή του ασθενούς, ο σχετικός έλεγχος θα πρέπει να γίνεται ήδη μετά το πρώτο έτος από την διάγνωση του τύπου Ι (επωνομαζόμενου και ως νεανικού) ή άμεσα άμα τη διαγνώσει του τύπου ΙΙ, και σε τακτά ακόλουθα περιοδικά διαστήματα ή επί της εμφάνισης κλινικών συμπτωμάτων για τα οποία ο θεράπων ιατρός θα πρέπει να αναζητά στοιχεία κατά την λήψη του ιστορικού.
Η επικινδυνότητα της προσβολής του καρδιαγγειακού ελέγχου από το Αυτόνομο Νευρικό Σύστημα καθιστά ως απόλυτη προτεραιότητα την εξέταση της λειτουργικότητας αυτού του συστήματος σε σχέση με τα υπόλοιπα προαναφερθέντα. Αυτή επιτυγχάνεται με ειδικές δοκιμασίες μέτρησης του καρδιακού ρυθμού και της αρτηριακής πίεσης (δοκιμασία βαθείας αναπνοής, δοκιμασία Valsalva, δοκιμασία ορθοστάτισης) για την αξιολόγηση του Παρασυμπαθητικού και του Συμπαθητικού Συστήματος αντίστοιχα.
Θεραπευτικά, φαίνεται πως τον σημαντικότερο ρόλο παίζει η αυστηρή τήρηση του γλυκαιμικού ελέγχου με σωστή ρύθμιση της αγωγής για το βασικό νόσημα μαζί με διατροφικές συμβουλές και την άσκηση τόσο για την αναχαίτιση της νευροπάθειας προτού προκληθούν μόνιμες νευρικές βλάβες όσο και για την αναστολή της εξέλιξής της. Επιπροσθέτως, ο φαρμακευτικός έλεγχος του καρδιακού ρυθμού με επιλεκτικούς β-αδρενεργικούς ανταγωνιστές μπορεί να ωφελήσει τον ασθενή.
Αν θα πρέπει να κρατήσουμε ένα μήνυμα από την σύντομη αυτή εισαγωγή είναι πως ο Σακχαρώδης Διαβήτης μπορεί να βλάψει με περισσότερους τρόπους απ’ όσους συνήθως νομίζουμε, και πως όντας το ταχύτερα αυξανόμενο νόσημα στις αναπτυγμένες χώρες, χρειάζεται να τον πάρουμε από την αρχή και για πάντα πολύ σοβαρά.
Γράφει ο ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΠΟΥΛΟΣ*
* Ο Γεράσιμος Γραμματικόπουλος είναι νευρολόγος στο Neuron Πρότυπο Νευρολογικό Κέντρο.
