Κοντά μία δεκαετία μετά την αρχική συμφωνία, η υπόθεση με τα Επιπλέον Υλικά για την προμήθεια και επισκευή υποβρυχίων του Πολεμικού Ναυτικού, φαίνεται να κλείνει με τη συμφωνία διευθέτησης της διαφοράς μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και των εταιρειών ThyssenKrupp Marine Systems (TKMS) και Ελληνικά Ναυπηγεία (ΕΝΑΕ), με βάση τα όσα αναφέρονται σε νομοσχέδιο του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας με θέμα “Ρυθμίσεις θεμάτων του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας”.
Με το άρθρο 3 του σχεδίου νόμου που βρίσκεται στη Βουλή προτείνεται η κύρωση της Συμφωνίας Διευθέτησης της διαφοράς που αφορά την οριστική ρύθμιση των θεμάτων που αφορούν στα Επιπλέον Υλικά (Excess Materials) της εκτελεστικής συμφωνίας του 2010 ως εκκρεμότητα που ανέκυψε κατά την εκτέλεση του προγράμματος των υποβρυχίων του Πολεμικού Ναυτικού (ΠΝ) ΠΟΣΕΙΔΩΝ ΙΙ, καθώς και των λοιπών υλικών απαραίτητων για τις εργασίες συντήρησης των υποβρυχίων. Με την εκτελεστική συμφωνία του 2010 είχε συμφωνηθεί να παραλάβει το Ελληνικό Δημόσιο επιπλέον υλικά συμβατικής αξίας 117 εκατ. ευρώ, τα οποία είχαν παραχθεί και αγοραστεί από την εταιρεία HDW (νυν TKMS), προκειμένου να χρησιμοποιηθούν στον εκσυγχρονισμό των δύο υποβρυχίων κλάσης 209 που προβλεπόταν στην αρχική σύμβαση ΠΟΣΕΙΔΩΝΙΟ ΙΙ.
Τι προβλέπει η συμφωνία διευθέτησης
Η συμφωνία διευθέτησης διαφοράς προβλέπει τα εξής:
-Η TKMS παραιτείται του δικαιώματος να λάβει από την ΕΝΑΕ οποιοδήποτε επιπλέον πόσο ως αντάλλαγμα για τα Επιπλέον Υλικά και η ΕΝΑΕ παραιτείται του αντίστοιχου δικαιώματος να λάβει από το Ελληνικό Δημόσιο το υπόλοιπο ποσό για τα Επιλέον Υλικά (15 εκατ. ευρώ) που της είχε επιδικαστεί από το Διαιτητικό Δικαστήριο. Το αναθεωρημένο τίμημα των Επιπλέον Υλικών ορίζεται σε 102 εκατ. ευρώ.
-Το Ελληνικό Δημόσιο αναγνωρίζει αμετάκλητα και ανεπιφύλακτα ότι η αμφισβητούμενη πληρωμή που πραγματοποιήθηκε κατά την ημερομηνία ενεργοποίησης της Εκτελεστικής Συμφωνίας (ύψους 115,5 εκατ. ευρώ), η οποία αποτελεί αντικείμενο της πράξης καταλογισμού κατά της TKMS, καταβλήθηκε νομίμως στην TKMS, η οποία και δικαιούται να διακρατήσει το εν λόγω ποσό. Κατά την ημερομηνία ενεργοποίησης της Συμφωνίας, η πράξη καταλογισμού κατά της TKMS (115 εκατ. ευρώ) ακυρώνεται αυτοδικαίως και παύει να επιφέρει οποιαδήποτε έννομη συνέπεια.
-Το Ελληνικό Δημόσιο αναγνωρίζει αμετάκλητα και ανεπιφύλακτα την απομείωση της πράξης καταλογισμού κατά της ΕΝΑΕ στο ποσό των 110,5 εκατ. ευρώ, που προκύπτει από τη διαφορά του συνολικού ποσού των 115,5 εκατ. ευρώ, μειούμενου κατά το ποσό των 5 εκατ. ευρώ που καταβλήθηκε νομίμως στην ΕΝΑΕ για τα Επιπλέον Υλικά. Τα Μέρη διατηρούν το δικαίωμα να προβούν σε οποιαδήποτε πράξη κρίνουν σκόπιμη σε σχέση με το υπολειπόμενο ποσό της πράξης καταλογισμού ΕΝΑΕ.
-Τα Μέρη αναγνωρίζουν και αποδέχονται ότι το ΠΝ έχει την πλήρη και αποκλειστική κατοχή, νομή και κυριότητα, επί ορισμένων υλικών με συνολική αξία 5,062 εκατ. ευρώ πέραν των επιπλέον Υλικών, τα οποία είχαν ήδη παραδοθεί από την TKMS στην ΕΝΑΕ πριν την ημερομηνία ενεργοποίησης της Εκτελεστικής Συμφωνίας του 2010, στο πλαίσιο του αρχικού Προγράμματος Ποσειδών ΙΙ για τον εκσυγχρονισμό και την επισκευή υποβρυχίων τ. Ποσειδών (τ 209) και βρίσκονται σήμερα στις εγκαταστάσεις της ΕΝΑΕ.
-Επιπλέον, βάσει της προτεινόμενης προς κύρωση Συμφωνίας το ΠΝ θα παραλάβει τα Excess Materials και τα υλικά (σ.σ.: της παραπάνω παραγράφου) που είναι απαραίτητα για τη διενέργεια παρόντων ή μελλοντικών εργασιών συντήρησης στα υποβρύχια, που θα κλείσουν οριστικά χρονοβόρες και κοστοβόρες δικαστικές διενέξεις σχετικά με το θέμα των Επιπλέον Υλικών, αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση του σχεδίου νόμου.
Το ιστορικό
Η Εκτελεστική Συμφωνία, που αφορούσε στα προγράμματα υποβρυχίων του Πολεμικού Ναυτικού (ΠΝ), το πρόγραμμα Αρχιμήδης για την προμήθεια νέων υποβρυχίων κλάσης 214 σχεδίασης της TKMS και το πρόγραμμα Ποσειδών ΙΙ για τον εκσυγχρονισμό και τη γενική επισκευή μεταχειρισμένων/παλαιών υποβρυχίων κλάσης 209 σχεδίασης και κατασκευής της TKMS, είχε κυρωθεί με τον ν. 3885/2010.
Στο κεφάλαιο C της εκτελεστικής σύμβασης ενσωματώθηκε το αντικείμενο της Κύριας Σύμβασης Ποσειδών ΙΙ, το οποίο ωστόσο τροποποιήθηκε ουσιωδώς. Συγκεκριμένα, προβλέφθηκε η ολοκλήρωση του εκσυγχρονισμού και της γενικής επισκευής ενός υποβρυχίου κλάσης 209 με την ονομασία Ωκεανός και η κατασκευή δύο νέων υποβρυχίων κλάσης 214, αντί του εκσυγχρονισμού και της γενικής επισκευής 3 μεταχειρισμένων/παλαιών κλάσης 209 του ΠΝ.
Επιπλέον, με την εκτελεστική συμφωνία συμφωνήθηκε να παραλάβει το Ελληνικό Δημόσιο επιπλέον υλικά συμβατικής αξίας 117 εκατ. ευρώ, τα οποία είχαν παραχθεί και αγοραστεί από την εταιρεία HDW (νυν TKMS), προκειμένου να χρησιμοποιηθούν στον εκσυγχρονισμό των δύο υποβρυχίων κλάσης 209 που προβλεπόταν στην αρχική σύμβαση Ποσειδών ΙΙ.
Εν συνέχεια, η ΕΝΑΕ ως ανάδοχος και η TKMS ως κύριος υποκατασκευαστής συνήψαν την από 22/10/2010 υποσύμβαση αναφορικά με την ολοκλήρωση του εκσυγχρονισμού και της γενικής επισκευής ενός υποβρυχίου κλάσης 209 με την ονομασία ΩΚΕΑΝΟΣ και την κατασκευή δύο νέων υποβρυχίων κλάσης 214 με υλικά, υπηρεσίες και τεχνογνωσία που θα παρείχε η TKMS, έναντι συνολικού τιμήματος 117 εκατ. ευρώ.
Στο πλαίσιο των ανωτέρω συμφωνιών το Ελληνικό Δημόσιο κατέβαλε για τα επιπλέον υλικά απευθείας στην TKMS το ποσό των 97 εκατ. ευρώ κατά την ημερομηνία ενεργοποίησης της εκτελεστικής συμφωνίας και στις 15/2/2011 το ποσό των 5 εκατ. ευρώ στην ΕΝΑΕ, που δεν αποδόθηκε όμως στην TKMS σύμφωνα με τα οριζόμενα στη μεταξύ των δύο εταιρειών υποσύμβαση.
Επειδή, τελικά, η παράδοση του συνόλου των επιπλέον υλικών δεν πραγματοποιήθηκε, το Ελληνικό Δημόσιο εξέδωσε πράξεις καταλογισμού εις βάρος των εταιρειών που αφορούσαν, μεταξύ άλλων, και τα καταβληθέντα ποσά για τα επιπλέον υλικά. Ειδικά το Ελληνικό Δημόσιο τον Ιανουάριο του 2014 αποφάσισε καταλογισμό στην εταιρεία TKMS ύψους 115 εκατ. ευρώ και στην ΕΝΑΕ 115,5 εκατ. ευρώ.
Οι εταιρείες προσέβαλαν τις πράξεις καταλογισμού ενώπιον των ελληνικών δικαστηρίων, ενώ ταυτόχρονα προσέφυγαν για το θέμα των επιπλέον υλικών και στα αρμόδια Διαιτητικά Δικαστήρια. Ήδη έχει εκδοθεί διαιτητική απόφαση που υποχρεώνει το Ελληνικό Δημόσιο να καταβάλει στην ΕΝΑΕ νομιμοτόκως το υπόλοιπο του τιμήματος των 117 εκατ. ευρώ, ήτοι το ποσό των 15 εκατ. ευρώ.
Τα Επιπλέον Υλικά, η πραγματική αξία των οποίων ανέρχεται στο ποσό των 117,255 εκατ. ευρώ, παραμένουν αποθηκευμένα τόσο στις εγκαταστάσεις της ΕΝΑΕ όσο και στις εγκαταστάσεις της TKMS στη Γερμανία. Τα υλικά αυτά είναι χρήσιμα για το ΠΝ καθόσον δύναται να χρησιμοποιηθούν ως ανταλλακτικά για υποβρύχια κλάσης 214 και για τον εκσυγχρονσιμό του υποβρυχίου ΩΚΕΑΝΟΣ κλάσης 209, σημειώνεται στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου.
