Από αναφορές , απάντων κατοίκων Τ… Πατρών του Νομού Αχαΐας, και τις προσκομισθείσες από αυτούς φωτογραφίες και τα σχετικά έγγραφα, προκύπτει ότι: υφίσταται εκτεταμένη διάβρωση της ακτής στις περιοχές από το Μονοδένδρι μέχρι τα Τσουκαλαίικα. Περαιτέρω, στην πρόσφατη ημερίδα, που πραγματοποιήθηκε στις (…) στο Τ.Ε.Ε. Τμήμα Δυτικής Ελλάδας, παρουσιάστηκε η σχετική μελέτη «Αντιμετώπιση Διάβρωσης Ακτών Δυτικής Αχαΐας» (Βραχναίικα, Τσουκαλαίικα, Μονοδένδρι, Νιφοραίικα, Καλαμάκι, Αλισσός).
Στην εν λόγω μελέτη αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ότι: οι ανεξέλεγκτες επιχώσεις, κατασκευές έργων που λειτουργούν ως πρόβολοι, κατασκευή εξωστών για την εξυπηρέτηση παραλιακών ταβερνών, κατασκευή παραλιακών δρόμων, κατασκευή υψηλών κατακόρυφων αναλημματικών τοίχων, κατασκευή προβόλων και η αποδεδειγμένη υπερύψωση της μέσης στάθμης της θάλασσας, συντελούν ώστε οι ακτές να υποχωρούν δραματικά, με αποτέλεσμα μέχρι σήμερα να έχει χαθεί πλάτος παραλίας μέχρι και 26 μέτρα.
Οι αιτούντες ισχυρίζονται, ότι η θάλασσα έχει καταστρέψει τις προστατευτικές μάνδρες των ακινήτων τους και έχει εισβάλει στις ιδιοκτησίες τους προκαλώντας σοβαρή διάβρωση του εδάφους, με αποτέλεσμα τον κίνδυνο κατάρρευσης μεγάλων εδαφικών εκτάσεων και την απώλεια ακτών για τους λουόμενους.
2. Ο ν. 2971/2001 (ΦΕΚ Α 285) ορίζει στο άρθρο 1 ότι : «1. “Αιγιαλός” είναι η ζώνη της ξηράς, που βρέχεται από τη θάλασσα από τις μεγαλύτερες και συνήθεις αναβάσεις των κυμάτων της. 2.”Παραλία” είναι η ζώνη ξηράς που προστίθεται στον αιγιαλό, καθορίζεται δε σε πλάτος μέχρι και πενήντα (50) μέτρα από την οριογραμμή του αιγιαλού, προς εξυπηρέτηση της επικοινωνίας της ξηράς με τη θάλασσα και αντίστροφα. 3.”Παλαιός αιγιαλός” είναι η ζώνη της ξηράς, που προέκυψε από τη μετακίνηση της ακτογραμμής προς τη θάλασσα, οφείλεται σε φυσικές προσχώσεις ή τεχνικά έργα και προσδιορίζεται από τη νέα γραμμή αιγιαλού και το όριο του παλαιότερα υφιστάμενου αιγιαλού. 4. …» ̇ στο άρθρο 2 ότι: «1. … 3. … Κατ’ εξαίρεση ο αιγιαλός, η παραλία …. μπορούν να χρησιμεύσουν για κοινωφελείς περιβαλλοντικούς και πολιτιστικούς σκοπούς και για απλή χρήση της παραγράφου 1 του άρθρου 13, καθώς επίσης και για την εξυπηρέτηση υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος. 4. Στον αιγιαλό, την παραλία …. δεν επιτρέπεται η κατασκευή κτισμάτων και εν γένει κατασκευασμάτων, παρά μόνο για την επιδίωξη των σκοπών που αναφέρονται στην προηγούμενη παράγραφο. 5 …». Περαιτέρω, στο άρθρο 12 του αυτού νόμου, τιτλοφορούμενο «Προστατευτικά έργα – Προσχώσεις», ορίζονται τα εξής: « 1. Αν η Επιτροπή του άρθρου 3 διαπιστώσει ότι η ακτή διαβρώνεται από τη θάλασσα, επιτρέπεται η κατασκευή, κατά τις διατάξεις περί δημοσίων έργων, των αναγκαίων τεχνικών έργων στον αιγιαλό, την παραλία ή στη θάλασσα για την αποτροπή της διάβρωσης. 2. Αν από τη διάβρωση απειλείται ιδιωτικό κτήμα, μπορεί να επιτραπεί στον κύριό του να κατασκευάσει με δαπάνη του προ της ιδιοκτησίας του, και με την επίβλεψη μηχανικού, που έχει από το νόμο σχετικό δικαίωμα, τα ανωτέρω προστατευτικά έργα βάσει μελέτης που έχει εγκριθεί από τη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, που θα έχει και τον έλεγχο του έργου. 3. Τα έργα των παραγράφων 1 και 2 του παρόντος άρθρου ανήκουν στο Δημόσιο, το οποίο μπορεί να τα καταργεί ή να τα μετατρέπει οποτεδήποτε για λόγους δημοσίου συμφέροντος και ασφάλειας ή εθνικής άμυνας χωρίς καμία υποχρέωσή του, για αποζημίωση ή για καταβολή της δαπάνης του ιδιώτη. …». Εξάλλου, στο άρθρο 14, με τον τίτλο «Παραχώρηση αιγιαλού, παραλίας για την εκτέλεση έργων», ορίζεται ότι: «1. Η παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης αιγιαλού, παραλίας, συνεχόμενου ή παρακείμενου θαλάσσιου χώρου ή του πυθμένα, για την εκτέλεση έργων που εξυπηρετούν εμπορικούς, βιομηχανικούς, συγκοινωνιακούς, λιμενικούς ή άλλου είδους σκοπούς …, γίνεται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών … Η παραχώρηση μπορεί να περιλαμβάνει και απλή χρήση αιγιαλού και παραλίας για την εξυπηρέτηση λειτουργικών αναγκών των έργων αυτών …».
3. Κατά τις ανωτέρω διατάξεις, ερμηνευόμενες υπό το φως του άρθρου 24 του Συντάγματος, η εκτέλεση τεχνικών έργων στον αιγιαλό, την παραλία ή τη θάλασσα επιτρέπεται μόνον εφόσον τηρηθεί η διαδικασία του άρθρου 12 ή του άρθρου 14 του ν. 2971/2001, ανάλογα με τη φύση του έργου, και υπό την προϋπόθεση ότι θα τηρηθούν οι όροι προστασίας της ακτής, που αποτελεί ουσιώδες στοιχείο του φυσικού περιβάλλοντος (πρβλ. ΣτΕ 3733/2010, 826/2009). Ειδικότερα, η κατασκευή τεχνικών έργων στον αιγιαλό, την παραλία ή τη θάλασσα προς αποτροπή διαβρώσεων ή προς εξυπηρέτηση βιομηχανικών, εμπορικών ή άλλης φύσεως σκοπών, αντιστοίχως, δεν είναι επιτρεπτή, παρά μόνο για λόγους δημοσίου συμφέροντος και υπό την προϋπόθεση ότι το έργο είναι βιώσιμο, δηλαδή ότι ως εκ της χωροθέτησής του, της γενικής περιβαλλοντικής μελέτης και των όρων αυτής, έχει προηγουμένως εξασφαλισθεί το συμβατό του έργου προς τα οικεία οικοσυστήματα και τη λειτουργία και μορφολογία της ακτής, βάσει ενός συνολικού προγραμματισμού της επέμβασης στη συγκεκριμένη ακτή. Εξάλλου, πέραν της τήρησης των ως άνω ουσιαστικών προϋποθέσεων, η εκτέλεση τεχνικών έργων επί του αιγιαλού ή της παραλίας επιτρέπεται μόνον εφόσον τηρηθεί η διαδικασία του άρθρου 12 του ν. 2971/2001 και υπό την προϋπόθεση τήρησης των όρων προστασίας της ακτής. Σε περίπτωση δε που η διαδικασία αυτή δεν τηρηθεί, τα επί του αιγιαλού ή της παραλίας ανεγερθέντα κτίσματα είναι αυθαίρετα και κατεδαφιστέα. Συνεπώς, προκειμένης οποιασδήποτε επέμβασης στον χώρο του αιγιαλού και της παραλίας, ο οποίος λόγω της φύσης του και της κατά προορισμό χρήσης του, χρήζει ιδιαίτερης και εξειδικευμένης προστασίας, απαιτείται σε κάθε περίπτωση κατασκευής στους ανωτέρω χώρους κάθε φύσεως τεχνικού έργου, άρα και αποσκοπούντος στη διαμόρφωση της ακτής προκειμένου να αποφευχθεί η διάβρωσή της από τη θάλασσα, η χορήγηση σχετικής άδειας μετά την τήρηση των τασσομένων ειδικών προϋποθέσεων και κατά την προκαθορισμένη στο νόμο διαδικασία (πρβλ. ΣτΕ 3733/2010, 4222/2005, 3253/2005, πρβλ. επίσης ΣτΕ 3937/2014 κ.ά.).
4. Εν όψει των όσων εκτέθηκαν ανωτέρω (κεφ. 1), των διατάξεων που παρατέθηκαν (κεφ. 2) και της ερμηνείας αυτών (κεφ. 3), φρονώ, ότι πρέπει: (α) Να επιθεωρηθεί συστηματικά όλο το θαλάσσιο μέτωπο των προαναφερομένων περιοχών με στόχο να διαπιστωθούν οι καταστροφές του αιγιαλού από τις διάφορες επεμβάσεις (κτίσματα, μάνδρες, στηθαία, δρόμοι) ιδιωτών και δήμων, (β) Να ληφθούν άμεσα μέτρα αφενός για την αντιμετώπιση των επειγουσών και επικειμένων κινδύνων και αφετέρου για την εξασφάλιση ελεύθερης πρόσβασης των πολιτών στις ακτές, ώστε να αποφευχθούν ενδεχόμενα τραγικά συμβάντα, όπως στο «Μάτι» Αττικής και (γ) Να μελετηθεί συνολικά η λήψη αναγκαίων μέτρων και λύσεων, με επιστημονικά κριτήρια, προς αντιμετώπιση των διαχρονικών και τεράστιων προβλημάτων της διάβρωσης των ακτών.
Περαιτέρω, παρακαλώ να με ενημερώσετε σχετικά, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 179 παρ.1 εδάφ. τελευταίο και 168 παρ. 2 του ν. 3852/2010.
Με εκτίμηση,
Ο ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΣ ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΤΗΣ
ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ & ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΦΑΛΤΣΕΤΟΣ
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Του Περιφερειακού Συμπαραστάτη Π.Δ.Ε.
Γεωργίου Φαλτσέτου
1. Με τη λήξη της θητείας μου ως Συμπαραστάτη του Πολίτη και της Επιχείρησης Π.Δ.Ε. νοιώθω την ανάγκη να ευχαριστήσω: α) Τον απερχόμενο Περιφερειάρχη κ. Απόστολο Κατσιφάρα, την Εκτελεστική Γραμματέα κ. Διονυσία Μαράτου και τα μέλη του απερχόμενου Περιφερειακού Συμβουλίου (μεταξύ των οποίων και ο νυν Περιφερειάρχης κ. Νεκτάριος Φαρμάκης) για την εμπιστοσύνη και τη συμπαράσταση που επέδειξαν στον νεοπαγή θεσμό του Περιφερειακού Συμπαραστάτη, β) Το υπαλληλικό προσωπικό της Π.Δ.Ε. για την ανταπόκρισή του στην προσπάθεια επίλυσης και διευθέτησης των προβαλλομένων αιτιάσεων και αντιρρήσεων των πολιτών, μέσα από την διελκυστίνδα της πολυνομίας και των επάλληλων εγκυκλίων της κεντρικής Διοίκησης και γ) Τους υπαλλήλους της Π.Δ.Ε. που απασχολήθηκαν ως γραμματειακή υποστήριξη του Γραφείου του Περιφερειακού Συμπαραστάτη, καθώς και τους ασκούμενους δικηγόρους που απασχολήθηκαν, ένα σημαντικό διάστημα, για το ζήλο και το ενδιαφέρον τους.
2. Το Γραφείο του Περιφερειακού Συμπαραστάτη ξεκίνησε από το μηδέν, όταν συστάθηκε στις αρχές του έτους 2015, και λειτουργεί συνεχώς βελτιούμενο με την ελπίδα να συνεχίσει παραγωγικά αφενός προς το συμφέρον του πολίτη, με στόχο την προστασία των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων των πολιτών, αφετέρου της δημόσιας διοίκησης με επιδίωξη την εδραίωση της ισονομίας και της εμπιστοσύνης του πολίτη προς τις δομές του Κράτους.
3. Η θητεία μου στο νεοσύστατο θεσμό του Περιφερειακού Συμπαραστάτη από τον Ιανουάριο του 2015 μέχρι τον Αύγουστο του 2019 αποτέλεσε μια πρωτόγνωρη εμπειρία για μένα. Κι αυτό, διότι, αλλιώς αντιμετωπίζεις το αίτημα του πολίτη σε μια δίκη μέσα από τα έγγραφα της δικογραφίας, κι αλλιώς προσεγγίζεις το πρόβλημα που σού τίθεται σε μια πρόσωπο με πρόσωπο συζήτηση, μέσα σ’ αυτήν την περίοδο της μνημονιακής κρίσης.
Όμως, κάτω από την πίεση του χρόνου, που απαιτούσε η αντιμετώπιση κάθε μιας υπόθεσης χωριστά, με τη λήξη της θητείας μου, έμειναν υποθέσεις που δεν ολοκληρώθηκε η διαχείρισή τους. Λυπάμαι ειλικρινά γι’ αυτό και ζητώ συγγνώμη από τους πολίτες αυτής της κατηγορίας.
Προσπάθησα να μην αδικήσω κανέναν και να συμπαρασταθώ σε όσους, κατά την κρίση μου, είχαν δίκιο, οι οποίοι σε ένα σημαντικό ποσοστό δικαιώθηκαν.
4. Φρονώ, ότι ο θεσμός του Συμπαραστάτη χρειάζεται περαιτέρω στήριξη και ενίσχυση για να επιτελέσει το ρόλο του, ως στοιχείο μίας ευνομούμενης δημοκρατικής Πολιτείας.
Εύχομαι καλή επιτυχία στη νέα Περιφερειακή Αρχή και στον εκλεχθησόμενο Περιφερειακό Συμπαραστάτη.
Με εκτίμηση,
Ο ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΣ ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΤΗΣ
ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ & ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΦΑΛΤΣΕΤΟΣ
Επίτιμος Πρόεδρος Εφετών Δ.Δ
