Διαχρονικά η αυτοδιοίκηση κατηγορούσε την εκάστοτε Κυβέρνηση ότι δεν την είχε συνοδοιπόρο στις όποιες αποφάσεις λάμβανε η τελευταία για την περιοχή ευθύνης της πρώτης. Εντονότερες ήταν οι αντιδράσεις για το έλλειμμα πόρων και υποδομών στερώντας από τις τοπικές κοινωνίες την αναπτυξιακή τους προοπτική και ευημερία. Αντίθετα, οι προκλήσεις της αυτοδιοίκησης σε ένα έντονα μεταβαλλόμενο περιβάλλον συνεχώς αυξάνονταν. Αυτή η γενική αρχή στις περισσότερες περιπτώσεις αποτελεί πραγματικότητα.
Σήμερα με τη διαχείριση του φράγματος Πείρου-Παραπείρου δίνεται χώρος και δυνατότητα στην τοπική αυτοδιοίκηση να διαχειριστεί εκείνη, όπως επιθυμεί, ένα μεγάλου μεγέθους έργο που προορίζεται για τους ίδιους τους πολίτες της χωρικής αρμοδιότητάς της, και αυτό να αποτελέσει το υπόδειγμα της αποκεντρωμένης διαχείρισης μεγάλων έργων.
Να δημιουργήσει, δηλαδή, ένα άλλο, νέο, κεφάλαιο στην καταστατική της λειτουργία ως αυτοδιοίκηση, μετατρέποντάς την εν τοις πράγμασι σε τοπική διακυβέρνηση. Να γυρίσει σελίδα στις μέχρι σήμερα πρακτικές και να φανεί αντάξια των περιστάσεων απέναντι στους πολίτες που πριν από λίγες μέρες εξέλεξαν τις νέες αυτοδιοικητικές τους αρχές.
Προφανώς το εγχείρημα είναι μεγάλο και δύσκολο. Πόσο δε μάλλον όταν στο θέμα εμπλέκονται υπηρεσίες διαχείρισης δήμων (όπου αυτές υπάρχουν) με οικονομικά, διοικητικά, τεχνικά αλλά και στελεχιακού δυναμικού προβλήματα.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, όλες οι αδυναμίες θα πρέπει να καταγραφούν, να συγκεντρωθούν, να αναλυθούν και να βρεθούν, από κοινού, λύσεις ώστε σταδιακά να αρθούν τα όποια εμπόδια. Από την άλλη πλευρά, όπου αυτό δεν είναι δυνατό, θα πρέπει, ως κοινή διεκδίκηση, να προβλεφθούν και να θεσμοθετηθούν αντισταθμιστικά οφέλη, έτσι ώστε να αμβλυνθούν τα ανωτέρω προβλήματα.
Προφανώς και τα προβλήματα για κάθε συμμετέχοντα φορέα της αυτοδιοίκησης είναι διαφορετικά όπως και οι επισφάλειες, αλλά και οι διεκδικήσεις.
Αλλωστε με την πρόταση του υπουργείου Υποδομών, η οποία έχει κατατεθεί προς την τοπική αυτοδιοίκηση, η οποία παρεμπιπτόντως έχει λάβει πολύ σοβαρά υπόψη της την πρόταση του Τεχνικού Επιμελητηρίου Δυτικής Ελλάδας (ΤΕΕ/ΤΔΕ), επιτρέπεται σε κάθε περίπτωση η συμμετοχή του εκάστοτε φορέα τοπικής αυτοδιοίκησης σύμφωνα με τις επιθυμίες και τις δυνατότητες του.
Παράλληλα δε, για την εξασφάλιση μείωσης των επισφαλειών, κατά την αρχική λειτουργία, ως βασικός μέτοχος μπαίνει στο σχήμα το Ελληνικό Δημόσιο, με πρόβλεψη η ένταση συμμετοχής του Δημοσίου να δύναται να ελαχιστοποιηθεί έως το 20%, εφόσον η τοπική αυτοδιοίκηση επιθυμεί να αναλάβει τα ηνία του φορέα διαχείρισης στα χέρια της.
Να σημειωθεί ότι είναι σημαντική για τον εκάστοτε αυτοδιοικητικό φορέα η δυνατότητα επιλογής στον φορέα διαχείρισης του φράγματος τόσο της πρόθεσης όσο και της έντασης συμμετοχής, μιας και τα προβλήματα, οι επισφάλειες και οι επιθυμίες της κάθε δημοτικής αρχής είναι διαφορετικά.
Υπάρχουν περιοχές με ολοκληρωμένο δίκτυο ύδρευσης στη χωρική τους αρμοδιότητα και με πλήρως αναπτυγμένο σύστημα ογκοχρέωσης, με δημοτική εταιρεία διαχείρισης και πλήρες αυτοματοποιημένο σύστημα μετρήσεων και χρεώσεων νερού.
Από την άλλη πλευρά, οι ίδιες αυτές περιοχές φαίνεται να αντιμετωπίζουν και μεγάλες ελλείψεις προσωπικού, ανάγκες για διαχείριση και συντήρηση εκατοντάδων χιλιομέτρων δικτύων κ.ά.
Υπάρχουν άλλες πάλι περιοχές με ιδιαίτερα παλαιό δίκτυο ύδρευσης, με υποτυπώδη ή ανύπαρκτη εταιρεία ύδρευσης, με όχι και τόσο ανεπτυγμένο σύστημα ογκοχρέωσης, με έντονη χρήση νερού ύδρευσης για άρδευση και με μεγάλες δανειακές υποχρεώσεις.
Ανομοιογένειες στις οποίες αν συμπεριληφθούν και οι ιδεολογικά διαφορετικές πολιτικές προσεγγίσεις των Αρχών τους, κάνουν τα πράγματα ακόμη πιο δύσκολα. Ομως αυτό είναι και το μεγάλο στοίχημα των νέων Αυτοδιοικητικών Αρχών της περιοχής, το οποίο καθορίζει και τα όρια της πραγματικής χειραφέτησης και ωριμότητας της τοπικής αυτοδιοίκησης στις απαιτήσεις των σύγχρονων κοινωνιών. Αναλαμβάνοντας την ευθύνη συμμετοχής στη διαχείριση ενός τέτοιου μεγάλου εγχειρήματος, αλλά και το όποιο πιθανό πολιτικό κόστος.
Συμμετέχοντας η τοπική αυτοδιοίκηση ενεργά σε έναν Φορέα ο οποίος θα διαχειρίζεται το νερό αποκλειστικά ως αγαθό για τους πολίτες της, εξασφαλίζει με τον καλύτερο τρόπο το Δημόσιο Χαρακτήρα της διαχείρισης του νερού.
Οφείλουμε να σημειώσουμε ότι μέσα στον όρο Αυτοδιοικητικές Αρχές περιλαμβάνεται προφανώς και η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας ως εγγυητής στο ανωτέρω εγχείρημα και είναι η συμμετοχή της αυτή που μειώνει ιδιαίτερα τις επισφάλειες των δήμων.
Βέβαια, πρέπει να γίνει σαφές ότι αν κάποιος δεν επιθυμεί τη συμμετοχή του, το αντίστοιχο ποσοστό στον φορέα θα πρέπει να το αναλάβει το Ελληνικό Δημόσιο.
Σε κάθε όμως περίπτωση και εφόσον άμεσα επιβεβαιωθεί η ισχύς του υφιστάμενου σχεδίου από την νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υποδομών, η αυτοδιοίκηση θα πρέπει να προχωρήσει, να συνεργαστεί και να απαντήσει στο σχέδιο αυτό. Δεν επιτρέπεται το μεγάλο αυτό έργο που αφορά το αγαθό νερό να αφεθεί και να παραδοθεί σε ιδιώτες.
Έτσι, εντός του προσεχούς χρονικού διαστήματος ο δήμος με περισσότερες και μεγαλύτερες καταναλώσεις, πρέπει να προκαλέσει σύσκεψη των φορέων της αυτοδιοίκησης για την αντιμετώπιση του θέματος. Στην περίπτωση που αυτό δεν καταστεί δυνατό, τότε ο τεχνικός σύμβουλος της πολιτείας, το ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας, προτίθεται να αναλάβει την πρωτοβουλία αυτή, για σύσκεψη όλων των εμπλεκόμενων φορέων της αυτοδιοίκησης σχετικά με το θέμα.
Ως ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας, πιστεύουμε ότι η αυτοδιοίκηση, με την αρωγή του επιστημονικού δυναμικού, μπορεί να κερδίσει το στοίχημα. Μαζί μπορούμε να κερδίσουμε το στοίχημα.
ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΑΪΒΑΛΗ, ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΤΕΕ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
