Τα σκουπίδια στον Δήμο της Αιγιάλειας έχουν μια μακριά και πονεμένη ιστορία, που πρέπει να την πιάσουμε από την αρχή της. Οι παλιές κοινότητες είχαν τους μικρούς τους, παράνομους σκουπιδότοπους. Τα σκουπίδια ήσαν λιγότερα και το πρόβλημα μικρό, δεν φαινότανε.
Οταν με τον νόμο «Καποδίστριας» ενωθήκαμε σε μεγαλύτερους δήμους, το πρόβλημα άρχισε και αυτό να μεγαλώνει. Οι δήμαρχοι της Ανατολικής και της Δυτικής Αιγιάλειας άρχισαν να ψάχνουν λύσεις. Ετσι ξεκίνησαν οι ΧΥΤΑ της Αιγείρας και της Παπανικολού. Και ενώ κανείς δεν διαφωνεί με την αναγκαιότητά τους, υπάρχουν σοβαρές ενστάσεις για την σωστή τους χωροθέτηση.
Η βασική σκέψη και στις δύο περιπτώσεις ήταν η εξής: Να είναι στα δικά τους όρια, για να έχουν τα οικονομικά οφέλη, αλλά στην άκρη, για να ενοχλεί τον όμορο. Ετσι επιλέχτηκαν λάθος θέσεις, κοντά σε ρέματα, σε πηγές, στην θάλασσα και σε ακατάλληλα εδάφη.
Ο ΧΥΤΑ δε της Αιγείρας είχε δυο πρωτοτυπίες:
*Η μία ήταν ότι στρώθηκε με λάστιχα αυτοκινήτων, πάνω από το γεωϋφασμα, δεν είχε καμιά υποδομή για συλλογή μεθανίου και ο βιολογικός δεν λειτούργησε ποτέ. Οταν δε έπιασε φωτιά, που έφτασε ως τα λάστιχα, η περιβαλλοντική ζημιά ήταν τεράστια.
*Η δεύτερη πρωτοτυπία ήταν ότι εγκαινιάστηκε με δεξίωση, παντού αλλού ανοίγουν με τα ΜΑΤ!
Ο Δήμος του Αιγίου την ίδια εποχή, για τα σκουπίδια, κοιμόταν τον ύπνο του δικαίου. Οφείλουμε όμως να πούμε ότι ο Μέγαρης έδωσε σκληρή μάχη και έφτιαξε τον Βιολογικό καθαρισμό, τεράστιο έργο. Παρόλα τα προβλήματα, η καθαριότητα στην Αν. Αιγιάλεια, για τους τρεις πρώην δήμους της, πήγαινε καλά. Ο ΧΥΤΑ δούλευε, έστω και με ελλείψεις, έκλεισαν οι χωματερές, τα σκουπίδια μαζεύονταν τακτικότατα, αγοράστηκε ειδικό αυτοκίνητο για την ανακύκλωση, που είχε αρχίσει σιγά-σιγά να εφαρμόζεται. Στην Δυτική Αιγιάλεια, η Παπανικολού, αφού απορρόφησε μεγάλες χρηματοδοτήσεις, σταμάτησε μετά από ενστάσεις και προσφυγές.
Και μετά ήρθε ο τυφώνας Καλλικράτης. Ο δήμος της Αιγιάλειας με δύο ΧΥΤΑ στα όριά του, έναν να λειτουργεί και έναν υπό κατασκευή, μαζί με το προσφιλές παραμύθι της κατασκευής εργοστασίου επεξεργασίας, ήταν ό,τι έπρεπε για τα πολιτικά παιχνίδια. «Κανένα σκουπίδι στην Παπανικολού», έλεγε ένας και έπαιρνε τις εκλογές. «Ούτε ένα σκουπίδι στην Αιγείρα», άλλο ένα προεκλογικό παραμύθι στην άλλη πλευρά. Κανένας όμως δεν ρωτάει, ούτε κανένας απαντάει στο απλό ερώτημα «και πού θα πάνε τα σκουπίδια;». Κάτι κοντέινερς και κάτι δέματα στην Τέμενη δεν έλυναν κανένα πρόβλημα. Αρχισε λοιπόν η αλόγιστη μεταφορά σκουπιδιών από όλο τον Δήμο στην Αιγείρα. Μέρα και νύχτα, και ειδικά την νύχτα, σε έναν αφύλαχτο ΧΥΤΑ, έρχονταν σκουπίδια από παντού. Και όταν λέμε από παντού, εννοούμε από παντού, ενώ στα χαρτιά φαινόταν ότι τα σκουπίδια μεταφέρονται αλλού… Μέχρι που ο ΧΥΤΑ ξεχείλισε, μαζί με την υπομονή των κατοίκων, που άρχισαν κινητοποιήσεις.
Οταν αποφασίστηκε το κλείσιμο του ΧΥΤΑ, φάνηκε το πρόβλημα σε όλο του το μεγαλείο. Τα σκουπίδια έγιναν λόφοι, βρώμα και δυσωδία σε κάθε γωνιά. Ο δήμος πάσχιζε να βρει λύσεις με μεταφορά, δύσκολη και ακριβή λύση σε κάθε περίπτωση. Kαι μετά ήρθαν τα ΜΑΤ, άνοιξε και πάλι ο ήδη υπερφορτωμένος ΧΥΤΑ, ξεπεράστηκε κάθε όριο, μέχρι που το δικαστήριο πλέον, μετά από προσφυγή των κατοίκων, απαγόρευσε νέα τοποθέτηση σκουπιδιών εκεί. Ξανάρχισε λοιπόν το πρόβλημα, πάλι τα σκουπίδια στους δρόμους, πάλι αναζήτηση λύσης μεταφοράς, ο Δήμος σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, και πάλι τα ίδια από την αρχή…
Τι φταίει; Και τι πρέπει να γίνει; Η κάθε δημοτική αρχή μόλις εκλέγεται, αρχίζει να λέει μια ιστορία για εργοστάσια που θα γίνουν, για ΧΥΤΥ των υπολειμμάτων και άλλες ιστορίες. Στην πραγματικότητα δεν θέλουν να αναλάβουν το πολιτικό κόστος, ούτε έχουν την δυνατότητα να φέρουν σε πέρας τέτοια έργα. Κοιτάζουν να περάσουν απλά την τετραετία. Ούτε ασχολούνται σοβαρά με την Ανακύκλωση, ούτε ιδέα για κομποστοποίηση, γιατί αυτά απαιτούν κόπο, χρόνο, ενασχόληση, φθορά.
Το έργο του εργοστασίου είναι μεγαλύτερης εμβέλειας και πρέπει να το αναλάβει η Περιφέρεια.
Ελπίζω ότι ο νέος μας Περιφερειάρχης θα ασχοληθεί σοβαρά με το πρόβλημα αυτό. Εν τω μεταξύ, στον δήμο Αιγιάλειας πρέπει να ασχοληθούμε πολύ σοβαρά με την Ανακύκλωση και να ανοίξουμε επιτέλους την Παπανικολού. Τα σκουπίδια δεν είναι δυνατόν να ταξιδεύουν για πάντα, ούτε οι άλλοι δήμοι είναι υποχρεωμένοι να καλύπτουν την δική μας ανοργανωσιά και αμέλεια.
Της ΜΑΡΙΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΠΟΥΛΟΥ *
*Η Μαρία Οικονομοπούλου είναι αρχιτέκτων.
