Γιατί χρειάζεται η Νομική Σχολή στην Πάτρα

Τις τελευταίες μέρες τους πολίτες της Πάτρας απασχολεί η απόφαση της υπουργού Παιδείας να δώσει οριστικό τέλος στην ίδρυση Νομικής Σχολής στο Πανεπιστήμιο Πατρών. Τα επιχειρήματα του Υπουργείου αφορούν στην υπερπληθώρα των δικηγόρων, τους οποίους η αγορά εργασίας δεν μπορεί να απορροφήσει. Καταλήγει, λοιπόν, το Υπουργείο, στο συμπέρασμα ότι περισσότερους δικηγόρους πια δε χρειαζόμαστε.
Με χαρά, όμως, διάβασα ότι ο Νεκτάριος Φαρμάκης, ο νέος περιφερειάρχης τάσσεται υπέρ της ίδρυσης μιας τέταρτης Νομικής με έδρα την Πάτρα, χωρίς ωστόσο να θεωρεί το νομοσχέδιο της προηγούμενης Κυβέρνησης καλό και ωφέλιμο. Συντάσσομαι με τη θέση του κυρίου Φαρμάκη και ως εκ τούτου υπέρ της τέταρτης Νομικής Σχολής υπό προϋποθέσεις.
Δε θα αναλωθώ σε ζητήματα που αφορούν στην κοινωνικοοικονομική σκοπιά, επισημαίνοντας το οικονομικό όφελος, ούτε θα δώσω βαρύτητα στο γεγονός ότι η ίδρυση της Νομικής Σχολής είναι πολυετές αίτημα της κοινωνίας της Πάτρας. Θα σταθώ όμως σε μία φοιτητοκεντρική οπτική, την οποία θεωρώ και πιο εύστοχη. Το επιχείρημα περί υπερπληθώρας εισακτέων μπορεί εύκολα να αναιρεθεί, εάν ο αριθμός εισακτέων παραμείνει σταθερός και ουσιαστικά υπάρξει ανακατανομή των επιτυχόντων σε τέσσερις, αντί για τρείς Νομικές Σχολές. Αυτό θα έχει και μία άλλη θετική συνέπεια, της συρρίκνωσης του αριθμού των φοιτητών που παρακολουθούν τα μαθήματα οδηγώντας σε πιο παραγωγικές ώρες διδασκαλίας.
Ακόμα όμως και αν παρακάμψουμε αυτό το δεδομένο και δεχτούμε ως βάση συζήτησης την άποψη ότι θα αυξηθεί ο αριθμός των εισακτέων, ποια ειναι η κατάσταση που διαμορφώνεται; Οι νομικές σπουδές, όπως και οι ιατρικές, είναι σχολές μεγάλης ζήτησης, τις οποίες πολλοί σπουδαστές επιλέγουν. Στην περίπτωση όμως που δεν τα καταφέρνουν στην Ελλάδα, καταφεύγουν σε ισότιμα αναγνωρισμένα πανεπιστήμια του εξωτερικού.
Συνεπώς, το επιχείρημα της υπερπληθώρας δεν φαίνεται να πείθει, αφού όποιοι έχουν τα οικονομικά μέσα θα σπουδάσουν νομική, όπως και κάνουν, μακριά όμως από την πατρίδα τους. Μην ξεχνάμε εξάλλου ότι η αγορά εργασίας είναι πλέον παγκοσμιοποιημένη και δεν θέλουν όλοι οι απόφοιτοι να περιορίσουν τις επαγγελματικές τους δυνατότητες στην Ελλάδα. Αυτό σημαίνει ότι η ύπαρξη πολλών και άνεργων δικηγόρων—ειδικά σε μία κοινωνία που κάθε επάγγελμα υφίσταται ανεργία—δεν είναι αρκετά ισχυροποιημένο. Κανείς δεν υποχρεώνει τον απόφοιτο Νομικής να ασκήσει το επάγγελμα του δικηγόρου, να περιοριστεί στην Ελλάδα, να μη δει την παγκοσμιοποιημένη οικονομία και να ζει μόνο υπό καθεστώς αναγνώρισης επαγγελματικών δικαιωμάτων από το κράτος. Τον υποχρεώνει όμως να επιλέξει μόνο μεταξύ τριών Νομικών Σχολών.
Πιο συγκεκριμένα τώρα, όσον αφορά στο πανεπιστήμιο Πατρών. Πρόκειται για ένα πανεπιστήμιο με αρκετές ανθρωπιστικές επιστήμες, οι οποίες μπορούν να βρίσκονται σε επιστημονικό διάλογο με τη νομική. Καθώς η Νομική Σχολή όμως απουσιάζει, οποιαδήποτε δυνατότητα για διατμηματική έρευνα είτε σε επίπεδο προπτυχιακό είτε μεταπτυχιακό, αυτομάτως ακυρώνεται. Μειώνεται έτσι το εύρος της ακαδημαϊκής έρευνας, των δυνατοτήτων που παράσχει το πανεπιστήμιο της πόλης μας στους φοιτητές να εξειδικευτούν, ενώ παράλληλα στερεί στους εν ενεργεία δικηγόρους της πόλης μας την πρόσβαση σε μεταπτυχιακές σπουδές, τις οποίες μπορούν μόνο να εκπονήσουν σε άλλη πόλη.
Οσον αφορά τώρα την ποιότητα σπουδών η ίδρυση μίας νέας σχολής θα δημιουργήσει κλίμα γόνιμου ανταγωνισμού για καλύτερο πρόγραμμα σπουδών, για καλύτερο επίπεδο φοιτητών, αλλά και καθηγητών μεταξύ των τεσσάρων Νομικών Σχολών. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι είναι όλα ρόδινα για την ίδρυση μίας τέταρτης Νομικής Σχολής. Απαιτείται κτηριακή κάλυψη, συγκρότηση καλής βιβλιοθήκης, ικανή να στηρίξει απαιτητική έρευνα, ανανέωση των ήδη υπαρχόντων κτηριακών υποδομών των άλλων σχολών και τμημάτων, στελέχωσή τους, όπου διαπιστώνεται έλλειψη προσωπικού και γενικότερα μία τάση ενίσχυσης όλου του Πανεπιστημίου Πατρών χωρίς να δοθεί μόνο έμφαση σε ένα Τμήμα ή Σχολή.
Το νομοσχέδιο της προηγούμενης Κυβέρνησης ήταν γραμμένο στο πόδι και άφησε απ’ έξω κρίσιμα προβλήματα, καθώς υπηρέτησε μία ψηφοθηρική επικοινωνιακή πολιτική. Η εφαρμογή του θα μπορούσε να πλήξει το κύρος του Πανεπιστημίου. Χρειαζόμαστε σοβαρή μελέτη από τους αρμόδιους φορείς με στατιστικές, δεδομένα και στοιχεία που θα μας οδηγήσουν στον σωστό σχεδιασμό μίας καλής απόφασης, αυτής της ίδρυσης της Νομικής Σχολής στην Πάτρα.

ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΡΙΩΤΗ *

* Μέλος της παράταξης του Νεκτάριου Φαρμάκη «Ολα από την αρχή».