«Ζήτω» ή «Ζητώ» το δημόσιο συμφέρον στα ΑΕΙ;

 

Πήρα πριν λίγες μέρες ένα μήνυμα από κάποιο ιδιωτικό Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου. Ζητούσαν συνεργασία με το τμήμα μας και με μένα προσωπικά. Το παρέπεμψα στο γραφείο διεθνών συνεργασιών του Πανεπιστημίου μας . Ύστερα από μια εβδομάδα ξαναπήρα μήνυμα από την Τουρκο κοσμήτορα που ήθελε να μιλήσουμε. Πράγματι, σε λίγες μέρες με πήρε τηλέφωνο. Ήξερε τα πάντα για μένα. Πόσο καιρό κάθισα στις ΗΠΑ, πού ήμουν, τι ακριβώς κάνω στην έρευνα μου, κλπ. Με ξάφνιασε γιατί είμαι μαθημένος στην αδιαφορία της Ελληνικής πραγματικότητας.
Όταν απασχολείς δέκα άτομα και τα μισθοδοτείς στο εργαστήριο, φέρνεις στο πανεπιστήμιο πολλαπλά χρήματα από αυτά που σου δίνει το κράτος και αυτά που κάνεις δεν ενδιαφέρουν το πανεπιστήμιο (ελπίζω όχι για πολύ), ούτε το κράτος, τότε λες, πού με βρήκαν οι Τούρκοι; Οι φίλοι μας οι Τούρκοι φρόντισαν να έχουν τα δικά τους μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια. Υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις σε μερικά χιλιάδες στρέμματα campus, καλύπτουν με υποτροφίες μέχρι και το 35% των φοιτητών, επιτρέποντας σε παιδιά φτωχών οικογενειών να σπουδάσουν σε διπλανά θρανία με γόνους μεγαλοαστικών οικογενειών. Εδώ άραγε ένα φτωχό παιδί από το Σουφλί χωρίς φροντιστήρια μπορεί να μπεί Ιατρική ποτέ; Οχι. Αλλά μας ενοχλεί το μη κρατικό έστω και αν στα κρατικά ένα έξυπνο παιδί που δεν μπορεί να ανταγωνιστεί αυτόν που έχει χρήματα ο μπαμπάς του και κάνει φροντιστήρια, δεν θα μπει ποτέ.
Εμείς πού να συζητήσουμε τέτοια πράγματα… Πολλοί νεαροί Έλληνες επιστήμονες θα παρέμεναν στον τόπο τους και θα πρόσφεραν τις ακαδημαϊκές γνώσεις τους με έναν αξιοπρεπή μισθό, χωρίς να είναι δέσμιοι του απάνθρωπου νόμου 407 που εκμεταλλεύεται επιστήμονες στα ελληνικά δημόσια πανεπιστήμια.
Το κυριότερο: Το ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο θα έβαζε νερό στο κρασί του και θα άλλαζε στ’ αλήθεια. Θα ανασκουμπωνόταν αποβάλλοντας τους κομματανθρώπους που μας φέρνουν εμετό. Θα επιζητούσε την αξιολόγηση για να ανταγωνιστεί τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Λένε κάποιοι προσχηματικά ότι τους ενδιαφέρει το δημόσιο συμφέρον. Μα το δημόσιο συμφέρον υπάρχει όταν το προασπίζεσαι. Το δημόσιο συμφέρον σημαίνει κοινωνικό συμφέρον. Δηλαδή με απλά λόγια πώς θα κρατήσεις ζωντανό το ίδρυμα σου σε συνθήκες σκληρού ανταγωνισμού. Οχι πώς θα το απομονώσεις. Πώς θα το κάνεις ζωντανό σε έναν κόσμο που διευρύνεται. Οχι πώς θα το κλείσεις χρησιμοποιώντας συνθηματολογία του Χότζα της δεκαετίας του 1960. Πώς θα αποδείξεις ότι τα προϊόντα που «παράγεις» ως πανεπιστήμιο, που είναι ο απόφοιτος και η έρευνα, κάποιος ενδιαφέρεται να τα αγοράσει, να τα χρησιμοποιήσει. Μακάρι να έβλεπα ακόμη και το κράτος να πει: «Κύριε Χ καθηγητή, θέλω να χρησιμοποιήσω τα αποτελέσματα της έρευνας που εγώ ως κράτος πλήρωσα». Μακάρι να είχα ακούσει ακόμη και αυτό.
Η Ευρώπη συζητεί μαζί μας για το πώς θα δοθούν περίπου 2 δισ. σε επιχειρηματικότητα και καινοτομία το 2014-2020 στη χώρα μας και τα πανεπιστήμια μαλώνουν ποιός έχει το πάνω χέρι για να το κλείσει το μαγαζί. Η σύγκλητος ή οι συνδικαλιστές;
Μοιάζει με το γεγονός ότι στις αρχές του 18ου αιώνα στην Ευρώπη συζητούσαν για σοβαρά θέματα μετά την Γαλλική επανάσταση και εμείς στην Ελλάδα δεν μπορούσαμε να αποφασίσουμε αν θέλουμε τον Πασά η όχι.
Πώς θα παίξουν τα ανώτατα ιδρύματα τον ρόλο τους στη νέα εποχή όταν διάφοροι μικρονοϊκοί και υποχόνδριοι έχουν ποινικοποιήσει την επιχειρηματικότητα στα πανεπιστήμια; Θα μπορέσουμε άραγε να δημιουργήσουν πανεπιστήμια χρήσιμα στην κοινωνία και την πραγματική οικονομία; Εδώ είμαστε τώρα. Και από εκεί πρέπει να ξεκινάει κάθε συζήτηση για την επιβίωση των Πανεπιστημίων της χώρας σήμερα.

 

ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΟΥΡΕΤΑ *

·Ο Δημήτρης Κουρέτας είναι πατρινός Καθηγητής και πρώην Αναπληρωτής Πρύτανη στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.