Οι τελευταίες αυτοδιοικητικές εκλογές έγιναν με το «σύστημα της απλής αναλογικής», όπως ονομάστηκε. Στην πραγματικότητα δεν ήταν η απλή και ανόθευτη απλή αναλογική, αφού σε αυτήν δεν προβλέπεται διαδικασία δύο γύρων.
Οι εκλογές έγιναν σε δύο γύρους. Οι παρατάξεις εξέλεξαν τόσους δημοτικούς συμβούλους όσα τα ποσοστά τους από την πρώτη Κυριακή. Την δεύτερη Κυριακή κρίθηκαν μόνο οι επικεφαλής των δύο πρώτων συνδυασμών. Η αναλογική κατανομή των εδρών έγινε με τη διαίρεση του αριθμού των έγκυρων ψηφοδελτίων κάθε συνδυασμού με το εκλογικό μέτρο και αν απόμειναν αδιάθετες έδρες μετά από αυτή την διαίρεση, αυτές δόθηκαν με βάση τα αχρησιμοποίητα υπόλοιπα του κάθε συνδυασμού. Το σύστημα αυτό, αν και δεν ήταν η 100% γνήσια απλή αναλογική, ήταν ένα σύστημα που αποτελούσε συνθήκη πραγματικής αποτύπωσης της λαϊκής βούλησης.
Η απλή αναλογική αποτελούσε πάγιο αίτημα του προοδευτικού κόσμου εδώ και δεκαετίες. Με το σύστημα αυτό λοιπόν υπήρξαν µόνο 101 δήμαρχοι και 6 περιφερειάρχες που εξελέγησαν µε απόλυτη πλειοψηφία, αφού κατάφεραν να συγκεντρώσουν το «50% συν µία ψήφο». Όμως σε 7 περιφέρειες και 229 δήμους κανείς δεν ξεπέρασε το 50% και χρειάστηκε δεύτερος γύρος προκειμένου να αναδειχθούν νικητές. Οι εκλεγμένοι περιφερειάρχες και δήμαρχοι έμειναν µε τους περιφερειακούς και δημοτικούς συμβούλους που είχαν εκλέξει στον πρώτο γύρο.
Στο προηγούμενο σύστημα, όποιος κέρδιζε στο δεύτερο γύρο, λάμβανε αυτόματα «δώρο» τόσους συμβούλους ώστε να έχει τουλάχιστον πλειοψηφία 60%!
Οι πολέμιοι της απλής αναλογικής μιλούν για σύστημα ακυβερνησίας και με κάθε ευκαιρία φέρνουν το παράδειγμα της Θεσσαλονίκης που ο εκλεγμένος δήμαρχος Κ. Ζέρβας έχει μόνο 7 έδρες στις 49. Για να αντιληφθούμε όμως πόσο αντιδημοκρατικός νόμος ήταν ο προηγούμενος, ο δήμαρχος αυτός, δηλαδή ο Κ. Ζέρβας, που μπήκε στο δεύτερο γύρο με μόλις 14%, θα είχε το 60% των μελών του δημοτικού συμβουλίου αν οι εκλογές γινόντουσαν με τον προηγούμενο νόμο!
Διατυμπανίζουν ότι η ελληνική κοινωνία δεν είναι ώριμη για απλή αναλογική και για τόσο μεγάλες δόσεις δημοκρατίας! Είναι οι ίδιοι που θέλουν τάχα εκδημοκρατισμό της κοινωνίας, εθνική συνεννόηση, δεν θέλουν να ακούσουν όμως τίποτα για απλή αναλογική.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε δηλώσει πριν τις εκλογές ότι «η απλή αναλογική ισοδυναμεί με ακυβερνησία, είτε πρόκειται για το κεντρικό κράτος, είτε πρόκειται για την αυτοδιοίκηση. Δεσμεύομαι ότι αυτός ο νόμος θα αλλάξει». Και πριν προλάβει να αναλάβει τα καθήκοντά της, η νέα κυβέρνηση Μητσοτάκη, προδικάζοντας την αποτυχία του νέου συστήματος πριν δοκιμαστεί, δήλωσε ότι θα «διορθώσει» την απλή αναλογική στην Αυτοδιοίκηση. Αμέσως με την ανάληψη των καθηκόντων του ο νέος υπουργός Εσωτερικών Τάκης Θεοδωρικάκος δρομολογεί νομοθετική «ρύθμιση» για τη «διασφάλιση της κυβερνησιμότητας» σε όσους δήμους δεν έχουν εκλεγεί δήμαρχοι από την πρώτη Κυριακή και επομένως δεν έχουν απόλυτη πλειοψηφία στο δημοτικό συμβούλιο.
Πιθανότατα, σύμφωνα με τον ίδιο, στο πρώτο κιόλας νομοσχέδιο που θα καταθέσει η ΝΔ στις 23 Ιουλίου, θα συμπεριληφθούν οι αλλαγές στον «Κλεισθένη», δηλαδή στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Πόσο, όμως, αυτές συμβαδίζουν με τον κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων και ασφαλώς με το Σύνταγμα; Οι σκέψεις αυτές της νέας κυβέρνησης, μέσω του υπουργού Εσωτερικών, αγγίζουν τα όρια αντιδημοκρατικής νοοτροπίας, πέραν του συντηρητισμού, αφού είχαμε πρόσφατα αυτοδιοικητικές εκλογές που η θητεία των νέων τοπικών αρχών αρχίζει την 1η Σεπτέμβρη 2019 και οι πολίτες ψήφισαν με βάση τον συγκεκριμένο νόμο.
Ολοι οι πολέμιοι της απλής αναλογικής, με πρώτη την κυβέρνηση, αυτό βρήκαν από τον «Κλεισθένη» αρνητικό; Δεν έχουν να πουν τίποτα για την μείωση της κρατικής χρηματοδότησης; Για την ανταποδοτικότητα, την εμπορευματοποίηση αρμοδιοτήτων όπως Παιδείας, Υγείας, Πρόνοιας, για την στενή σχέση με τους επιχειρηματικούς Oμίλους, για τις ιδιωτικοποιήσεις, δεν έχουν να πουν κάτι; Ούτε για την προβλεπόμενη παραχώρηση δημοτικής ακίνητης περιουσίας στους επιχειρηματικούς ομίλους, ούτε για την ιδιωτικοποίηση του νερού, της διαχείρισης των απορριμμάτων, την εποπτεία, τις ελαστικές σχέσεις εργασίας έχουν να διαφωνήσουν εκτός της απλής αναλογικής;
Αυτόν ακριβώς τον αντιδραστικό στόχο του «Κλεισθένη» προσπαθούν να κρύψουν συνειδητά αυτοί που κινούνται αποπροσανατολιστικά στο ζήτημα της απλής αναλογικής.
*Ο Τάκης Παπακωνσταντινόπουλος είναι γιατρός, δημοτικός σύμβουλος Αιγιάλειας.
