Στην τελική ευθεία για μια από τις κρισιμότερες εκλογικές αναμετρήσεις των τελευταίων ετών εισέρχεται η χώρα αν και η ψευδαίσθηση εκτόνωσης που προκαλεί η πρόσφατη διεξαγωγή των ευρωεκλογών σε συνδυασμό με τις υψηλές θερμοκρασίες του Ιουλίου προκαλούν ανησυχία στα κομματικά επιτελεία για το ύψος της αποχής.
Σύμφωνα με όλες τις δημοσκοπήσεις η ψαλίδα υπερ της Νέας Δημοκρατίας έναντι του ΣΥΡΙΖΑ παραμένει σε υψηλά επίπεδα από 8 εως 9,5 μονάδες. Υπο αυτά τα δεδομένα ο «γρίφος» της πρωτιάς φαίνεται να έχει λυθεί και πλέον η κάλπη θα απαντήσει στο κρίσιμο ερώτημα της αυτοδυναμίας.
Εκεί πλέον εστιάζει και η επικοινωνιακή στρατηγική των κομματικών επιτελείων. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιζητά ισχυρή εντολή για να μπορέσει να εφαρμόσει το μεταρρυθμιστικό του πρόγραμμα αλλά και για να αποφευχθούν νέες εθνικές περιπέτειες με επαναληπτικές εκλογές, ενώ από την άλλη πλευρά ο ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί να ανακόψει την ορμή της ΝΔ.
Ο «σταυρός» και οι 17ρηδες
Σε κάθε περίπτωση και σε αντίθεση με τις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015 που έγιναν με λίστα, αυτή τη φορά οι εκλογείς θα μπορούν να «σταυρώσουν» τους υποψήφιους που επιθυμούν να υποστηρίξουν. Το πλήθος των «σταυρών» προτίμησης καθορίζεται από τις έδρες που δικαιούται κάθε εκλογική περιφέρεια. Γενικά:
α) Στις εκλογικές περιφέρειες, όπου εκλέγονται από 1 ως και 3 βουλευτές, 1 σταυρό.
β) Απο 4 ως και 7 βουλευτές, μέχρι 2 σταυρούς.
γ) Από 8 ως και 12 βουλευτές, μέχρι 3 σταυρούς, και
δ) Περισσότεροι από 13 βουλευτές, μέχρι 4 σταυρούς.
Δείτε εδώ τον αναλυτικό πίνακα με τους «σταυρούς» ανα εκλογική περιφέρεια
Επίσης για πρώτη φορά θα ψηφίσουν σε εθνικές εκλογές οι 17ρηδες (σ.σ. να έχουν γεννηθεί από 1/1/2002 μέχρι και 31/12/2002). Σύμφωνα με τους εκλογικούς καταλόγους θα προσέλθουν στις κάλπες 106.852 17ρηδες ενώ για πρώτη φορά θα ψηφίσουν συνολικά 529.089 νέοι ηλικίας 17 εως 21.
Η κατανομή των εδρών στους τομείς της Αθήνας
Μια ακόμα σημαντική διαφοροποίηση σε σχέση με τις προηγούμενες βουλευτικές αναμετρήσεις είναι η κατάτμηση της Β’ Αθήνας, της μεγαλύτερης εκλογικής περιφέρειας σε 3 μικρότερες (Βορείου, Νοτίου και Δυτικού Τομέα) και του πρώην υπολοίπου Αττικής σε 2 (Δυτικής και Ανατολικής Αττικής). Το γεγονός αυτό περιορίζει την δυνατότητα εκλογής υπερ-βουλευτών που λαμβάνουν δεκάδες χιλιάδες σταυρούς. Για παράδειγμα τον Ιανουάριο 2015 ο Γιάνης Βαρουφάκης εξελέγη με 142.046 «σταυρούς», όπως και ο Βαγγέλης Διαμαντόπουλος στην Καστορία με 2.455. Αυτή την φορά λοιπόν δεν αναμένεται να ξεπεραστεί το κατώφλι των 100.000 ψήφων.
Επιπροσθέτως, οι 44 έδρες της Β΄Αθήνας έχουν κατανεμηθεί ως εξής: 18 στον Νοτιο, 14 στον Βόρειο και 11 στον Δυτικό Τομέα.
Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, η ΝΔ διεκδικεί συνολικά 18 – 20 έδρες. Ειδικότερα, στονΒόρειο τομέα αναμένεται να εκλεγούν 6-7 γαλάζιοι βουλευτές. Πρώτος φαίνεται να κόβει το νήμα ο Κ. Χατζηδάκης, ακολουθεί ο Αδ. Γεωργιάδης, Ν. Κεραμέως, Θ. Ρουσόπουλος, Γ. Κουμουτσάκος και Ζ. Ράπτη. Επι ίσοις όροις διεκδικούν έδρα οι Π. Τσατσόπουλος, Ν. Ρωμανός, Ι. Καλαντζάκου και Ν. Κωστόπουλος.
Ο ΣΥΡΙΖΑ ευελπιστεί να λάβει 3 – 4 έδρες. Φαίνεται να προηγούνται οι Ε. Τσακαλώτος, Γ. Κατρούγκαλος και θα δώσουν μάχη οι Α. Καββαδία, Ε. Αυλωνίτου, Μ. Ξενογιαννακοπούλου, Κ. Ζαχαριάδης και Τ. Πετρόπουλος.
Στον Νότιο τομέα η ΝΔ φιλοδοξεί να εκλέξει 8-9 (Ν. Δένδιας, Δ. Χατζηδάκης, Μπ. Παπαδημητρίου, Κ. Κυρανάκης, Σ. Βούλτεψη, Αν. Καραμανλή, Γ. Καλλιάνος, Χ. Θςεοχάρης) και ο ΣΥΡΙΖΑ 4-5 (Ν. Παππάς, Ν. Ξυδάκης, Θ. Φωτίου, Γ. Μουζάλας, Γ. Χριστοφορίδης).
Η ΝΔ ρίχνει ειδικό βάρος στον Δυτικό τομέα, γι’ αυτό και θα συμμετέχει στα ψηφοδέλτια της συγκεκριμένες περιφέρειας και ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Συνολικά η Συγγρού εκτιμά ότι θα εκλέξει 4-5 βουλευτές (Μ. Βαρβιτσιώτης, Γ. Γιακουμάτος, Αν. Πανούτσος, Γ. Λοβέρδος) ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ 3-4 (Γ. Δραγασάκης, Δ. Βίτσας, Χ. Καφαντάρη, Π. Κουρουμπλής).
Όλα τα δεδομένα για την κάλπη της 7ης Ιουλίου
Να σημειωθεί ότι η ψηφοφορία διαρκεί από τις 7:00 εως τις 19:00 και οι ψηφοφόροι πρέπει να έχουν μαζί τους αστυνομική ταυτότητα, διαβατήριο ή άλλο έγγραφο ελληνικών αρχών. Η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος πέραν από κορυφαία δημοκρατική πράξη είναι σύμφωνα με την εκλογική νομοθεσία υποχρεωτική.
Για τους Έλληνες πολίτες που διαμένουν ή θα βρίσκονται στο εξωτερικό την ημέρα της ψηφοφορίας δεν υπάρχει δυνατότητα άσκησης του εκλογικού τους δικαιώματος.
Οι εκλογείς – και οι ετεροδημότες – μπορούν να μάθουν πού ψηφίζουν μέσω της ιστοσελίδας του υπουργείου Εσωτερικών www.ypes.gr «Μάθε πού Ψηφίζεις». Οι ψηφοφόροι με αναπηρία ψηφίζουν κατ’ απόλυτη προτεραιότητα. Επίσης, οι εργαζόμενοι δικαιούνται εκλογική άδεια 1 ή 2 ημερών ανάλογα με την χιλιομετρική απόσταση της εκλογικής τους περιφέρειας.
Πρώτη φορά Ιούλιο
Να σημειωθεί ότι ποτέ στην μεταπολιτευτική κοινοβουλευτική ιστορία της Ελλάδας δεν είχαν διεξαχθεί εκλογές τον Ιούλιο. Το μόνο ιστορικό προηγούμενο συναντάται στις εκλογές του 1875 πριν από 144 έτη.
Το Σύνταγμα δεν θέτει περιορισμούς στον εκάστοτε πρωθυπουργό ως προς τον χρόνο προσφυγής στης κάλπες. Ωστόσο όλες οι κυβερνήσεις σεβάστηκαν την μη διατάραξη της κοινωνικής, οικονομικής και θρησκευτικής ζωής.
Σύμφωνα με μελέτη του Γιάννη Μαυρή της Public Issue από τις 17 μεταδικτατορικές εκλογικές αναμετρήσεις οι 9 έχουν γίνει μεταξύ Σεπτεμβρίου και Νοεμβρίου, 3 τον Ιούνιο, 4 την άνοιξη Μάρτιος – Μάιος και μια φορά τον Ιανουάριο.
Στην Ελλάδα από το 1829, σε 190 έτη εκλογικής ιστορίας, έχουν γίνει συνολικά 68 αναμετρήσεις, οι περισσότερες εκ των οποίων τον Νοέμβριο (11), τον Σεπτέμβριο (9), Μάιο (9) και Μάρτιο (7). Γενικότερα, η «καρδιά» του χειμώνα Δεκέμβριος, Ιανουάριος, Φεβρουάριος και το κατακαλόκαιρο Ιούλιος – Αύγουστος δεν προσφέρονται για εκλογές απο σεβασμό στις κοινωνικές και θρησκευτικές συνήθειες των ελλήνων.
Τα μετεκλογικά σενάρια: Αυτοδυναμία
Ουσιαστικά, δύο είναι τα ενδεχόμενα που μπορεί να διαμορφώσει η κάλπη της 7ης Ιουλίου. Το πρώτο και πιθανότερο σύμφωνα με τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων να προκύψει αυτοδύναμη κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας.
Οι μετρήσεις των τελευταίων ημερών δείχνουν ότι στην επόμενη Βουλή το κόμμα του Κυριάκου Μητσοτάκη μπορεί να λάβει από 154 εως 164 έδρες. Ο ακριβής αριθμός εδρών είναι συνάρτηση δύο παραγόντων: του τελικού ποσοστού που θα λάβει η ΝΔ και του αθροιστικού ποσοστού των κομμάτων που θα μείνουν εκτός Βουλής.
Σύμφωνα με τον εκλογικό νόμο οι 250 έδρες (οι 50 δίνονται ως μπόνους στο πρώτο κόμμα) θα μοιραστούν αναλογικά σε όλα τα κόμματα που θα ξεπεράσουν το 3%.
Ξεκινώντας από μηδενική βάση, από το απίθανο σενάριο τα εκτός βουλής κόμματα να έχουν 0%, το πρώτο κόμμα εξασφαλίζει την αυτοδυναμία εάν λάβει τουλάχιστον 40,4% ενώ για κάθε μονάδα που προστίθεται στα εκτός βουλής κόμματα το ποσοστό της αυτοδυναμίας μειώνεται κατά 0,4%.
Με βάση τα αποτελέσματα των προηγούμενων εκλογών τα κόμματα εκτός Βουλής συγκεντρώνουν ποσοστά 5% εως 7%. Αυτό σημαίνει ότι το πρώτο κόμμα θα πρέπει να λάβει τουλάχιστον από 38,38% εως 37,57% αντίστοιχα για να πάρει οριακά την αυτοδυναμία.
Στις επικείμενες εκλογές καταλυτικό ρόλο για την διαμόρφωση του σχετικού ορίου θα παίξουν το ΜΕΡΑ25 του Γιανη Βαρουφάκη και η Ελληνική Λύση του Κυριάκου Βελόπουλου. Τα δύο κόμματα βρίσκονται κοντά στο 3%.
Αυτό σημαίνει ότι εάν εισέλθουν τελικά στην Βουλή θα αδειάσουν την δεξαμενή των εκτός κοινοβουλίου κομμάτων η οποία θα περιοριστεί αθροιστικά σε ποσοστά πέριξ του 5% και άρα ο πρώτος χρειαστεί πάνω από 38% για να βγει αυτοδύναμος.
Εάν μείνουν εκτός και οι δύο τότε η εξωκοινοβουλευτική δεξαμενή ίσως προσεγγίσει το 10%.
