Λίγους μήνες μετά τη γνωστή δήλωσή του ότι ο Αλέξης Τσίπρα «πιάνει πουλιά στον αέρα», δήλωση που προκάλεσε πολλές αντιδράσεις και ερωτήματα, ο συνταγματολόγος Νίκος Αλιβιζάτος τα γυρίζει και με άρθρο του απαντά στην προσπάθεια του Αλέξη Τσίπρα να χαρακτηρίσει τις φωτογραφίες που αποκαλύφθηκαν από τις χλιδάτες διακοπές του σε κότερο προσβολή και «παραβίαση της ιδιωτικής του ζωής, με υποκλαπείσες φωτογραφίες».
Και αυτό γιατί, όπως σημειώνει ο καθηγητής Αλιβιζάτος, «η αποκάλυψη αυτή, στη συγκεκριμένη περίπτωση, όχι μόνο επιτρεπόταν, αλλά και επιβαλλόταν για την ειλικρίνεια του δημόσιου διαλόγου. Και θα ήταν αδιανόητο η προβολή του περιστατικού αυτού να χαρακτηρισθεί “χτύπημα κάτω από τη μέση” σε οποιαδήποτε συνταγματικά ώριμη χώρα».
Όπως γράφει ο καθηγητής Νίκος Αλιβιζάτος, με βάση τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, «η αποκάλυψη του περυσινού θαλάσσιου περιπάτου του πρωθυπουργού ήταν νομικά θεμιτή». Και αυτό γιατί το δικαστήριο έχει δεχθεί ότι είναι δικαίωμα των ΜΜΕ να αποκαλύπτουν, ακόμη με παράνομη λήψη, τη ζωντανή εικόνα των πολιτικών προσώπων, που επιδεικνύουν συμπεριφορά αντίθετη, όπως επί λέξει έκρινε, «ως προς την εικόνα που εκείνα προβάλλουν για τον εαυτό τους. Η προβολή, δηλαδή, από τους πολιτικούς μιας δημόσιας εικόνας αποδεδειγμένα αντίθετης με την αληθινή. Και τούτο, με συνειδητή απόκρυψη σημαντικών πτυχών της ιδιωτικής ζωής τους».
Νίκος Αλιβιζάτος: Οι αντιφάσεις της προσωπικής ζωής του Αλέξη Τσίπρα
Έχει δεχθεί δηλαδή αυτό που ο καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου ονομάζει «κριτήριο της αντινομίας». Την προφανή αντίφαση ανάμεσα στην εικόνα που προσπαθεί να παρουσιάσει ένας πολιτικός για τη ζωή του και στην πραγματικότητα.
Γράφει ο Νίκος Αλιβιζάτος:
«Διότι, καλώς ή κακώς, στη σύγχρονη Ελλάδα, η πολυτελής θαλαμηγός είναι το κατεξοχήν σύμβολο του πλούτου και των ελίτ, τις οποίες ο κ. Τσίπρας από παλιά καταγγέλλει. Εξακολουθεί μάλιστα να το κάνει τόσο συστηματικά και τόσο διχαστικά, ώστε δεν θα ήταν υπερβολή να λεχθεί ότι στη διάκριση των πολλών από τους λίγους και των φτωχών από τους χλιδάτους στηρίζει και το πολιτικό του μέλλον. Με άλλα λόγια, ο αντιελιτισμός του κ. Τσίπρα, διανθισμένος μάλιστα με αναφορές σε συγκεκριμένα περιστατικά –συνήθως αναπόδεικτα– για την ιδιωτική ζωή των αντιπάλων του, είναι συστατικό στοιχείο, βασικός πυλώνας, όχι μόνο της ιδεολογίας, αλλά και της πολιτικής του.
Από την άποψη αυτή πιστεύω ότι, εκτός από τη δημοσιογραφική αποκάλυψη, η ανάδειξη του συγκεκριμένου περιστατικού στη Βουλή από τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης ήταν και πολιτικά δικαιολογημένη. Διότι η συγκάλυψή του από τον κ. Τσίπρα απέβλεπε στην παραπλάνηση των πολιτών, προβάλλοντας μια δημόσια εικόνα που πόρρω απείχε από την αληθινή».
Η υπόθεση Χρυσανθακόπουλου με τα φρουτάκια
Αφορμή για την απόφαση αυτή του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου ήταν η υπόθεση παλαιού Ελληνα πολιτικού, του Αλ. Χρυσανθακόπουλου, που «συνελήφθη» απο κρυφή κάμερα να παίζει παράνομα «φρουτάκια», αν και ήταν πρόεδρος της επιτροπής Τυχερών Παιγνίων της ελληνικής Βουλής. Οταν το πρόστιμο που επέβαλε στον τηλεοπτικό σταθμό Αλφα το ΕΣΡ έφθασε στην δικαιοσύνης, γράφει ο Νίκος Αλιβιζάτος, «το δικαστήριο θεώρησε τότε ότι το κανάλι είχε παραβιάσει το δικαίωμα της ιδιωτικής ζωής του βουλευτή και επικύρωσε το πρόστιμο που το ΕΣΡ του είχε επιβάλει (ΣτΕ 1213/2010). Αντίθετα, η μειοψηφία έκρινε ότι ήταν θεμιτή η προβολή του επίμαχου βίντεο. Και τούτο με την ορθή σκέψη ότι είναι δικαίωμα των ΜΜΕ να αποκαλύπτουν, ακόμη και με παράνομη λήψη, τη ζωντανή εικόνα των πολιτικών προσώπων, που επιδεικνύουν συμπεριφορά αντίθετη, όπως επί λέξει έκρινε, «ως προς την εικόνα που εκείνα προβάλλουν για τον εαυτό τους». Τελικά, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, όπου έφτασε ύστερα από χρόνια η υπόθεση, δικαίωσε τη μειοψηφική αυτή γνώμη και καταδίκασε την Ελλάδα για παραβίαση του δικαιώματος πληροφόρησης (υπόθεση Αλφα Δορυφορικής κατά Ελλάδος, 2018).
Πότε δεν είναι επιτρεπτή η δημοσιοποίηση της ιδιωτικής ζωής των πολιτικών συμπληρώνει ο Νίκος Αλιβιζάτος; Μόνο όταν «η συγκεκριμένη αποκάλυψη φτάνει έως το σημείο να δημοσιοποιεί απόκρυφες στιγμές του πολιτικού, που τον σεβασμό τους μπορεί να αξιώσει κάθε πολίτης: η κρεβατοκάμαρα ενός πολιτικού προστατεύεται το ίδιο με την κρεβατοκάμαρα του καθενός».
