Καταστροφή ιστορικών διαστάσεων στην Παναγία των Παρισίων

Συγκλονίζει η καταστροφή που προκάλεσε η πυρκαγιά στον εμβληματικό γοτθικό καθεδρικό ναό της Παναγίας των Παρισίων τη Μεγάλη Δευτέρα των Καθολικών.

Τα μηνύματα συμπαράστασης και αλληλεγγύης από όλο τον κόσμο πληθαίνουν, ενώ οι αρχές στη Γαλλία έχουν ήδη ξεκινήσει την έρευνα για τα αίτια της καταστροφής σε έναν ναό με ιστορία 850 ετών.

Ήδη ανακοινώθηκαν οι πρώτες μεγάλες δωρεές εκατομμυρίων ευρώ από μεγάλες επιχειρήσεις (οικογένειες Αρνό, Πινό, κλπ).

Η φωτιά που ξέσπασε στις 19:50 το απόγευμα της Δευτέρας έσβησε εντελώς λίγο πριν τις 11:00 το πρωί της Τρίτης. «Όλες οι εστίες φωτιάς έσβησαν στη Νοτρ Νταμ», ανακοινώθηκε από τους πυροσβέστες.

Προκάλεσε την κατάρρευση μεγάλου μέρους της οροφής του εμβληματικού παρισινού μνημείου, αφήνοντας άναυδη τη Γαλλία και όλο τον κόσμο, ωστόσο οι πυροσβέστες μπόρεσαν να σώσουν την πέτρινη κτιριακή δομή και τα δύο κωδωνοστάσια, αποτρέποντας την κατάρρευσή τους.

Κίνδυνος και από την ποσότητα νερού της πυρόσβεσης

Εκτός από τις καταστροφικές φλόγες, ο γοτθικός ναός της Παναγίας των Παρισίων έχει να αντιμετωπίσει πλέον και έναν άλλον κίνδυνο, το ίδιο το μέσο που καλείται να τη σώσει από τη φωτιά: το νερό.

Αυτό επεσήμανε από την πρώτη στιγμή της είδησης για την πυρκαγιά στη “Νοτρ Νταμ” ο καθηγητής Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής και Αποκατάστασης Μνημείων και υποδιευθυντής του Ινστιτούτου Εθνικής Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ισπανίας Χαβιέρ Ριβέρα Μπλάνκο, επικαλούμενος το προηγούμενο παράδειγμα του καθεδρικού ναού της Λιόν, ο αντίστοιχος ναός στη Νότιο Γαλλία σώθηκε το 1966 επειδή αποφεύχθηκε να κατασβεστεί η πυρκαγιά με τη χρήση νερού.

Σύμφωνα με τον ίδιο, είναι προτιμότερο να αφεθούν τα ξύλινα και γύψινα δομικά στοιχεία στους υποστηρικτικούς αρμούς και στις αντηρίδες της “Νοτρ Νταμ” να καούν παρά να ρίξουν νερό στις νευρώσεις, διότι αυτές θα απορροφήσουν την υγρασία, αυξάνοντας έτσι το βάρος τους, με αποτέλεσμα να προκαλέσουν κατάρρευση όλου τού συνόλου. «Στη Λιόν συνέβη το ίδιο πριν πενήντα χρόνια. Οι ειδικοί έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου, αποφεύχθηκε να βρέξουμε τις πέτρες και ο Καθεδρικός σώθηκε».

Ο Ριβέρα Μπλάνκο υπενθύμισε πως ο παρισινός καθεδρικός ναός είχε αποκατασταθεί το 1830 από τον Εζέν Βιολέ-λε-Ντυκ, ο οποίος ανακατασκεύασε την οροφή και την κεντρική ακκίδα με κάλυμμα σχιστόλιθου που απομιμείτο την παλιά στέγη.

«Καίγεται ο θόλος, ο οποίος είναι ένα από τα μέρη που αποκατέστησε ο Βιολέ -λε -Ντυκ και όπου μπορείτε να δείτε την ομάδα των γλυπτών που αναπαριστούν τους 12 Αποστόλους να αναλήπτονται στους ουρανούς και όπου ο ίδιος ο συντηρητής συμπεριέλαβε τον εαυτό του (ΣτΜ, στη μορφή του Αγίου Θωμά) επειδή ήταν εγωμανής», εξηγεί ο καθηγητής.

Σύμφωνα με τον ίδιο ειδικό, η αξία της Παναγίας των Παρισίων είναι «ανεκτίμητη». «Αναπαριστά την ταυτότητα των ίδιων των Γάλλων. Είναι ο Καθεδρικός των Βασιλέων της Γαλλίας, και μετά την Επανάσταση πέρασε στον ίδιον τον λαό. Είναι επίσης μία φανταστική κι αστείρευτη πηγή εσόδων, καθώς αποτελεί το μεγάλο πρότυπο του γαλλικού γοτθικού ρυθμού». Η Παναγία των Παρισίων αντάμα με τους Καθεδρικούς της Σαρτρ και της Λιόν συνιστούν το μεγάλο τρίγωνο της ευρωπαϊκής γοτθικής αρχιτεκτονικής.

Για τον Ριβέρα Μπλάνκο, η φωτιά ενδεχομένως θα βλάψει και τα βιτρό του ναού, που κατά το 60% τους είναι τα αυθεντικά από κτίσεώς του. «Η φωτιά θα λιώσει τον μόλυβδο που ενώνει τα γυαλιά, εάν δεν αναχαιτίζονται έγκαιρα οι φλόγες», τονίζει ο ίδιος ειδικός, προσθέτοντας πως εκείνο που κινδυνεύει περισσότερο είναι το κύριο κλίτος, που βρίσκεται στο κέντρο του κυρίως ναού, καθώς και το τμήμα που οδηγεί προς το εξωτερικό του». Σε αυτά τα τμήματα βρίσκονται πλήθος αγάλματα και αναγεννησιακοί πίνακες μεγάλης αξίας, επισημαίνει.

Ο Γάλλος αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών Λοράν Νουνές δήλωσε από τη νπλευρά του ότι η αιτία της πυρκαγιάς που ξέσπασε στην Παναγία των Παρισίων δεν είναι γνωστή ακόμη, με τις αρχές να συνεχίζουν την έρευνα για το πώς ξέσπασε.

«Η πυρκαγιά είναι υπό έλεγχο, όμως δεν έχει σβήσει εντελώς», επεσήμανε ο Νουνές στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου έξω από τον εμβληματικό καθεδρικό ναό στο Παρίσι, ενώ πρόσθεσε ότι το ερώτημα πλέον είναι να μάθουμε «πώς θα συμπεριφερθεί το κτίριο».

«Ο κίνδυνος της πυρκαγιάς έχει αποσοβηθεί, το ζήτημα είναι δομικό: να δούμε πώς θα αντισταθεί το κτίριο στην πολύ μεγάλη πυρκαγιά της νύκτας», επεσήμανε ο Γάλλος υφυπουργός λίγο πριν τις 07:00 (τοπική ώρα, 08:00 ώρα Ελλάδας).

«Για τον λόγο αυτό θα πραγματοποιηθεί στις 08:00 (τοπική ώρα, 09:00 ώρα Ελλάδας) μια συνάντηση με ειδικούς, με αρχιτέκτονες κτιρίων στη Γαλλία για να προσπαθήσουμε να καθορίσουμε αν η δομή είναι σταθερή και αν οι πυροσβέστες μπορούν να εισέλθουν στο εσωτερικό για να συνεχίσουν το έργο τους», κατέληξε ο Νουνές.

«Μια τόσο μεγάλη φωτιά έχει επιπτώσεις στις δομές, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι εξακολουθούν να είναι σταθερές ώστε να επιτρέψουμε στους άνδρες μας να ξαναμπούν στο εσωτερικό. Το έκαναν στη διάρκεια αυτής της νύκτας με πολλή γενναιότητα στα κωδωνοστάσια για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν την πυρκαγιά από το εσωτερικό και να αποτρέψουν την κατάρρευσή τους», εξήγησε ο ίδιος.

«Χωρίς την επέμβασή τους (των πυροσβεστών), η οποία έγινε με κίνδυνο τη ζωή τους, είναι βέβαιο ότι θα είχαν καταρρεύσει», τόνισε ο Νουνές.

Ερευνούν τα αίτια της πυρκαγιάς

Ο Γάλλος αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών Λοράν Νουνές δήλωσε σήμερα ότι η αιτία της πυρκαγιάς που ξέσπασε στην Παναγία των Παρισίων δεν είναι γνωστή ακόμη, με τις αρχές να συνεχίζουν την έρευνα για το πώς ξέσπασε.

Πρόσθεσε ότι το ερώτημα πλέον είναι να μάθουμε «πώς θα συμπεριφερθεί το κτίριο». «Ο κίνδυνος της πυρκαγιάς έχει αποσοβηθεί, το ζήτημα είναι δομικό: να δούμε πώς θα αντισταθεί το κτίριο στην πολύ μεγάλη πυρκαγιά της νύκτας», επεσήμανε ο Γάλλος υφυπουργός.

«Για τον λόγο αυτό θα πραγματοποιηθεί μια συνάντηση με ειδικούς, με αρχιτέκτονες κτιρίων στη Γαλλία για να προσπαθήσουμε να καθορίσουμε αν η δομή είναι σταθερή και αν οι πυροσβέστες μπορούν να εισέλθουν στο εσωτερικό για να συνεχίσουν το έργο τους», κατέληξε ο Νουνές.

«Μια τόσο μεγάλη φωτιά έχει επιπτώσεις στις δομές, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι εξακολουθούν να είναι σταθερές ώστε να επιτρέψουμε στους άνδρες μας να ξαναμπούν στο εσωτερικό. Το έκαναν στη διάρκεια αυτής της νύκτας με πολλή γενναιότητα στα κωδωνοστάσια για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν την πυρκαγιά από το εσωτερικό και να αποτρέψουν την κατάρρευσή τους», εξήγησε ο ίδιος.

«Χωρίς την επέμβασή τους (των πυροσβεστών), η οποία έγινε με κίνδυνο τη ζωή τους, είναι βέβαιο ότι θα είχαν καταρρεύσει», τόνισε ο Νουνές.

Η πυρκαγιά που μαινόταν από χθες βράδυ στην Παναγία των Παρισίων «τέθηκε υπό έλεγχο», ανακοίνωσε σήμερα το πρωί το πυροσβεστικό σώμα της γαλλικής πρωτεύουσας, έπειτα από μάχη με τις φλόγες που διήρκεσε πάνω από 8 ώρες.

Η φωτιά ξέσπασε στις 19:50 το απόγευμα της Δευτέρας. Αξιωματικός του πυροσβεστικού σώματος της Γαλλίας δήλωσε ότι η κτιριακή δομή σώθηκε έχει προκληθεί όμως μεγάλη καταστροφή στον ναό, την χειρότερη στους εννέα και πλέον αιώνες ιστορίας του.

Η πυρκαγιά προκάλεσε την κατάρρευση μεγάλου μέρους της οροφής του εμβληματικού παρισινού μνημείου, αφήνοντας άναυδη τη Γαλλία και όλο τον κόσμο, ωστόσο οι πυροσβέστες μπόρεσαν να σώσουν την πέτρινη κτιριακή δομή και τα δύο κωδωνοστάσια, αποτρέποντας την κατάρρευσή τους.

 

 

Η φωτιά, που εκδηλώθηκε νωρίς χθες το βράδυ, εξαπλώθηκε αστραπιαία στην οροφή του γοτθικού κτιρίου που ανεγέρθηκε πριν από 9 αιώνες και πλέον, φθάνοντας στο βέλος της, που κατέρρευσε, ακολουθούμενο από ουσιαστικά όλη τη στέγη.

Ενώ οι φλόγες συνέχιζαν να κατακαίνε τον ναό όλο το βράδυ, πυροσβέστες μάχονταν για να αποτρέψουν την κατάρρευση του ενός κωδωνοστασίου του, ενώ προσπαθούσαν να περισώσουν όσα περισσότερα θρησκευτικά κειμήλια και — ανεκτίμητης αξίας — έργα τέχνης ήταν δυνατόν. Ένας πυροσβέστης τραυματίστηκε βαριά. Πρόκειται για το μοναδικό θύμα της πυρκαγιάς που έχει αναφερθεί μέχρι τώρα.

«Το χειρότερο αποφεύχθηκε, έστω κι αν η μάχη δεν έχει ακόμη κερδηθεί τελείως», είπε ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν μετά τα μεσάνυχτα [τοπική ώρα] σε δημοσιογράφους, καθώς πυροσβέστες συνέχιζαν τις προσπάθειές τους για να αποφευχθεί η κατάρρευση κι άλλων τμημάτων του ναού και να σβήσουν τελείως τις φλόγες.

Ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν δεσμεύθηκε ότι ξεκινά εκστρατεία για την ανοικοδόμηση του ναού, καλώντας τα «σπουδαιότερα ταλέντα» στη Γαλλία και πέραν αυτής να συμβάλλουν στην αποκατάσταση του παρισινού μνημείου.

«Θα ανοικοδομήσουμε τη Νοτρ Νταμ μαζί», τόνισε ο Μακρόν, που εμφανώς δυσκολευόταν να συγκρατήσει τα συναισθήματά του, υποσχόμενος ότι αυτό θα είναι «το έργο μας τα χρόνια που θα έλθουν».

Ο επικεφαλής της πυροσβεστικής του Παρισιού Ζαν-Κλοντ Γκαλέ διαβεβαίωσε ότι η βασική δομή του κτιρίου σώθηκε από την καταστροφή.

Αποσβολωμένοι, παριζιάνοι, τουρίστες — καθολικοί, άθεοι, μουσουλμάνοι — αδυνατούσαν να πάρουν τα μάτια τους από το θέαμα της πύρινης κόλασης στην Παναγία των Παρισίων, στο Ιλ ντε λα Σιτέ, στο κέντρο της γαλλικής πρωτεύουσας. Κάποιοι έψαλλαν το Χαίρε Μαρία, άλλοι προσεύχονταν γονατιστοί. Έβρεχε στάχτη.

Ηγέτες κρατών σε όλο τον κόσμο εξέφρασαν σοκ αλλά και τη συμπαράστασή τους στους Γάλλους.

Οι πυροσβέστες χρειάστηκε να δώσουν μάχη με τον καπνό και με το λιωμένο μολύβι που έσταζε στην προσπάθειά τους να σώσουν κάποιους από τους θησαυρούς μέσα στη Νοτρ Νταμ.

Ένα αγκάθινο στεφάνι διακοσμημένο με χρυσό κι ένα άμφιο που φόραγε ο Λουδοβίκος ο Θ΄, επίσης γνωστός ως ο Λουδοβίκος ο Άγιος, μονάρχης της Γαλλίας τον 13ο αιώνα, σώθηκαν, είπε ο μονσινιόρος Πατρίκ Σοβέ, ιερωμένος αρμόδιος για τη διαχείριση της Παναγίας των Παρισίων. Αλλά οι πυροσβέστες δεν μπόρεσαν να κατεβάσουν κάποιους από τους ανεκτίμητους μεγάλους πίνακες ζωγραφικής έγκαιρα, πρόσθεσε.

 

Η εισαγγελία του Παρισιού ανακοίνωσε ότι διενεργεί έρευνα για τη φωτιά. Πολλές πηγές προσκείμενες στη γαλλική αστυνομία πάντως ανέφεραν ότι η υπόθεση εργασίας είναι πως οφειλόταν σε ατύχημα.

Η πυρκαγιά ανάγκασε τον Μακρόν να ακυρώσει το διάγγελμά του προς το έθνος, που σκόπευε να κάνει το βράδυ της Δευτέρας για να δώσει απάντηση στο κύμα των διαδηλώσεων των «κίτρινων γιλέκων» που συνταράσσει την προεδρία του. Αντ’ αυτού, πήγε επιτόπου, συνοδευόμενος από τη σύζυγό του Μπριζίτ και πολλούς από τους υπουργούς του. Ευχαρίστησε και συνεχάρη στελέχη της πυροσβεστικής για τις προσπάθειές τους.

Νωρίτερα, η γαλλική γενική γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, προφανώς απαντώντας στον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, που προέτρεψε τις γαλλικές αρχές να «δράσουν γρήγορα» και να χρησιμοποιήσουν πυροσβεστικά αεροσκάφη, επισήμανε ότι αυτό δεν εξεταζόταν καν: η ρίψη νερού από αέρος θα μπορούσε να καταστρέψει το γοτθικό κτίριο-κόσμημα ολοσχερώς.

Η δήμαρχος του Παρισιού Αν Ινταλγκό τόνισε πως πολλά έργα τέχνης που βρίσκονταν στον καθεδρικό ναό απομακρύνθηκαν και είναι ασφαλή.

Ο ναός αποτελεί Μνημείο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO και προσελκύει εκατομμύρια τουρίστες κάθε χρόνο.

Ο ναός βρισκόταν εν μέσω ανακαίνισης, με σκαλωσιές σε τμήματά του, κι ορισμένα από τα περίφημα μπρούτζινα γλυπτά του είχαν αφαιρεθεί την περασμένη εβδομάδα για συντήρηση. Η Νοτρ Νταμ, που άρχισε να οικοδομείται το 1163 και ολοκληρώθηκε περίπου έναν αιώνα αργότερα, θεωρείται υπόδειγμα της γαλλικής γοτθικής εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής. Η οροφή του ναού, το μεγαλύτερο μέρος της οποίας καταστράφηκε, ήταν μια από τις παλαιότερες τέτοιες κατασκευές στο Παρίσι.