Το σχήμα «3+1» και ο ενεργειακός «πυρετός» στην Αν. Μεσόγειο

Στο προσκήνιο επανέρχονται τα θέματα ενέργειας στην Ανατολική Μεσόγειο και το γεωστρατηγικό παιχνίδι για τα κοιτάσματα φυσικού αερίου στην ευρύτερη περιοχή.

Η τριμερής συνάντηση ανάμεσα σε Ελλάδα, Κύπρο και Ισραήλ που αναμένεται να πραγματοποιηθεί την Τετάρτη, θωρακίζεται πολιτικά ακόμη περισσότερο και με τη συμμετοχή των ΗΠΑ, η οποία θα αντιπροσωπευθεί με τον πλέον επίσημο τρόπο, δια της παρουσίας στη Σύνοδο του αμερικανού υπουργού Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο.

Την ίδια στιγμή, οι ενεργειακοί κολοσσοί ετοιμάζουν τα επόμενα βήματα τους με τον τούρκο πρόεδρο να δηλώνει πως «δοκιμάζεται η υπομονή και η αποφασιστικότητα» της Τουρκίας στη Κύπρο και τον έλληνα υπουργό Άμυνας να χαρακτηρίζει την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο ως «αρκετά έκρυθμη».

«3+1» για ενεργειακή και θαλάσσια ασφάλεια

H ενεργειακή και θαλάσσια ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο αναμένεται να κυριαρχήσει κατά τη διάρκεια της Συνόδου που θα πραγματοποιηθεί στην Ιερουσαλήμ.

Σύμφωνα με κυπριακές κυβερνητικές πηγές, στο Ισραήλ αναμένεται να υπάρξει διμερής συνάντηση του Κύπριου ΥΠΕΞ με τους τρεις ηγέτες, ενώ η συνάντηση των τεσσάρων αναμένεται να γίνει παρουσία μόνο των ηγετών και να ακολουθήσουν συζητήσεις σε διευρυμένη μορφή.

Αναμένεται, επίσης, να καθοριστεί αν θα γίνουν δηλώσεις στον Τύπο ή αν θα υπάρξει κοινή δήλωση των τεσσάρων ηγετών. Ανεξάρτητα της τελικής έκβασης το σχήμα «3+1» με την παρουσία του αμερικανού ΥΠΕΞ είναι ικανό από μόνο του να στείλει μήνυμα στην Τουρκία, βάζοντας στην παρούσα  φάση φρένο στις όποιες βλέψεις έχει η Άγκυρα στην Ανατολική Μεσόγειο και στα σχέδια της να αναδειχθεί σε ενεργειακό παίκτη στην περιοχή.

Στο επίκεντρο θα βρεθεί και η κατασκευή του αγωγού EastΜed, ο οποίος έχει την αμέριστη στήριξη των ΗΠΑ, και με το θέμα των τελικών υπογραφών να παραμένει ανοικτό, λόγω των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση στην Ιταλία.

Η ιταλική κυβέρνηση έχει έρθει αντιμέτωπη με αντιδράσεις από ένα εκ των μικρών κομμάτων που συγκροτούν τον κυβερνητικό συνασπισμό στην Απουλία της Νότιας Ιταλίας, όπου αναμένεται να καταλήξει ο αγωγός EastMed αλλά και τοπικές αντιδράσεις από οργανωμένες ομάδες πολιτών που επιθυμούν να μη συνεχιστεί η κατασκευή αγωγών. Αποτέλεσμα των αντιδράσεων σε τοπικό επίπεδο φαίνεται πως είναι η ολιγόμηνη αναβολή των υπογραφών που φαίνεται πως έχει ζητήσει η ιταλική κυβέρνηση.

Επιπλέον, τη στήριξη των ΗΠΑ στα δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας στην αποκλειστική οικονομική της ζώνη, ανάλογη με αυτή που εκφράστηκε πρόσφατα από πλευράς ΕΕ, θα επιδιώξει ο Νίκος Αναστασιάδης, κατά τη διάρκεια διμερούς συνάντησης που αναμένεται να έχει με τον Μάικ Πομπέο στο περιθώριο της Συνόδου.

Σε δηλώσεις του στο ΚΥΠΕ, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος της Κύπρου, Πρόδρομος Προδρόμου, ανέφερε ότι πρέπει να θεωρείται δεδομένη η κατ’ ιδίαν συνάντηση του Προέδρου Αναστασιάδη με τον κ. Πομπέο, όπου μεταξύ άλλων αναμένεται να συζητηθεί και το θέμα των τουρκικών απειλών στην κυπριακή ΑΟΖ.

Τα κοιτάσματα και οι εταιρίες

Η ExxonMobil, εκτός των ευρημάτων εντός της κυπριακής ΑΟΖ, επιδιώκει την είσοδό της και στο νέο γύρο παραχωρήσεων του Ισραήλ. Επίσης ο αμερικανικός κολοσσός βρίσκεται και στις δύο θαλάσσιες παραχωρήσεις στην Κρήτη, συμμετέχοντας μαζί με τα ΕΛ.ΠΕ σε κοινοπραξία όπου επικεφαλής είναι η Total.

Ωστόσο, όπως δήλωσε στα μέσα Δεκεμβρίου και ο αντιπρόεδρος της Exxon, η εταιρία βρίσκεται αν αναμονή των αποφάσεων της ελληνικής κυβέρνησης και της Βουλής.

«Η κοινοπραξία (Total – ExxonMobil – ΕΛΠΕ) περιμένει ακόμα την τελική χορήγηση των αδειών από την ελληνική κυβέρνηση και τη Βουλή να εγκρίνει τις έρευνες πριν αρχίσει οποιαδήποτε δραστηριότητα για να δούμε αν επιβεβαιώνονται τα “γεωλογικά μας προαισθήματα”» είπε ο Τρίσταν Άσπρει, εκφράζοντας την ελπίδα ότι αυτό θα συμβεί μέσα στους επόμενους μήνες.

«Είμαστε πολύ ενθουσιασμένοι για τις δυνατότητες αυτού του χώρου, είναι μια τεράστια περιοχή που δεν έχει δει ποτέ μια σύγχρονη εξερεύνηση, έτσι νομίζουμε ότι υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες εκεί», πρόσθεσε.

Από την πλευρά της η ιταλική ENI έχει επένδυση 700 εκατ. ευρώ εντός της ΑΟΖ της Κύπρου ενώ είναι η εταιρία που ανακάλυψε το μεγάλο κοίτασμα Ζορ της Αιγύπτου. Επιπλέον η ENI πρόσφατα ανακοίνωσε μία ακόμη μεγάλη ανακάλυψη στην Αίγυπτο, το κοίτασμα Nουρ.

Στο μεταξύ, τον επόμενο μήνα πρόκειται να υπογραφούν οι συμβάσεις παραχώρησης στις θαλάσσιες περιοχές «Ιόνιο» και «οικόπεδο 10» με την κοινοπραξία της ισπανικής Repsol με τα ΕΛΠΕ για το οικόπεδο του Ιονίου και με τα ΕΛ.ΠΕ για τον Κυπαρισσιακό Κόλπο.

Με την υπογραφή των συμβάσεων, και αφού επικυρωθούν στη Βουλή, κλείνει ο κύκλος των παραχωρήσεων στις θαλάσσιες και χερσαίες περιοχές της Δυτικής Ελλάδας. Μάλιστα, τα πρώτα γεωτρύπανα αναμένονται ίσως και μέσα στο 2019 στο Κατάκολο από την Energean Oil & Gas, ενώ μέχρι τις αρχές του 2020 αναμένεται η πρώτη ερευνητική γεώτρηση της κοινοπραξίας ΕΛΠΕ – Edison στον Πατραϊκό Κόλπο.

Ερντογάν: Δοκιμάζουν την υπομονή και την αποφασιστικότητα της Τουρκίας

Στο μεταξύ, σε νέες δηλώσεις του ο τούρκος πρόεδρος αναφέρθηκε για ακόμη μία φορά στην Κύπρο και το Αιγαίο.

Στην Κύπρο, στο Αιγαίο, στη Συρία, το Ιράκ δοκιμάζουν την υπομονή και την αποφασιστικότητα της Τουρκίας, δήλωσε ο Ταγίπ Ερντογάν μιλώντας για την 104η επέτειο της μάχης των Δαρδανελίων.

«Παρενοχλώντας τα σύνορά μας με τη Συρία μας δοκιμάζουν προσπαθώντας να ιδρύσουν εκεί ένα διάδρομο τρομοκρατίας. Το ίδιο και στο Ιράκ. Στην Κύπρο μας δοκιμάζουν προσπαθώντας να παραβιάσουν τα δικαιώματά μας. Μας δοκιμάζουν στο Αιγαίο προσπαθώντας να το μετατρέψουν σε θάλασσα απροσπέλαστη. Μας δοκιμάζουν προκαλώντας ταραχές στους δρόμους, κάνοντας απόπειρα πραξικοπήματος, κάνοντας συμμαχίες σκότους. Μας δοκιμάζουν με μηνύματα που έστειλαν από τη Νέα Ζηλανδία η οποία βρίσκεται 16 χιλιάδες 500 χλμ μακριά από τη χώρα μας».

Η αναφορά του τούρκου προέδρου στη Συρία έρχεται λίγες ώρες μετά από δημοσίευμα της «Wall Street Journal» σύμφωνα με το οποίο η Ουάσινγκτον σχεδιάζει πλέον να διατηρήσει 1.000 στρατιωτικούς ανεπτυγμένους στη Συρία ακόμη και μετά την ήττα της εξτρεμιστικής οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος.

Υπενθυμίζεται ότι η απόφαση για αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Συρία ελήφθη κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής συνομιλίας Τραμπ – Ερντογάν, όπου ο αμερικανός πρόεδρος πείστηκε ότι δεν απαιτείται πλέον η αμερικανική δύναμη στην περιοχή.

Αποστολάκης: Η κατάσταση στην Αν. Μεσόγειο είναι αρκετά έκρυθμη

Την ίδια στιγμή, το δικό του μήνυμα έστειλε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Ευάγγελος Αποστολάκης, ο οποίος επιβαίνων της φρεγάτας ΨΑΡΑ, παρακολούθησε εκπαιδευτικές δραστηριότητες του Πολεμικού Ναυτικού στην ευρύτερη περιοχή του Σαρωνικού.

Ο κ. Αποστολάκης εξήρε την εξαιρετική απόδοση και προσπάθεια του προσωπικού του Πολεμικού Ναυτικού για βελτίωση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων των πλοίων σε μία περίοδο κατά την οποία «η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο είναι αρκετά έκρυθμη, με ένα σωρό θέματα να είναι στον αέρα», όπως χαρακτηριστικά ανέφερε.

Όπως είπε στο «ασταθές περιφερειακό περιβάλλον, με εύθραυστες ισορροπίες στον γεωπολιτικό μας χώρο, αποτελεί ύψιστη εθνική προτεραιότητα η ανάδειξη του ρόλου της Ελλάδας ως πυλώνα σταθερότητας και εγγυητή της ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και των Βαλκανίων. Οι Ένοπλες Δυνάμεις συνεισφέρουν σε αυτή την εθνική προσπάθεια, μέσω της άσκησης ενεργού αμυντικής διπλωματίας. Έχοντας αναλάβει ρόλο κλειδί στην προώθηση διεθνών αμυντικών συνεργασιών, λειτουργούν ως αγωγός επικοινωνίας μεταξύ χωρών της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής»

Πηγή: ΚΥΠΕ, ΑΠΕ-ΜΠΕ, Φιλελεύθερος