Ένας μήνας Συμφωνία των Πρεσπών: O πρώτος απολογισμός

Σήμερα, 12 Μαρτίου, συμπληρώνεται ένας μήνας από την επίσημη μετονομασία της ΠΓΔΜ σε Βόρεια Μακεδονία, η οποία έθεσε σε ισχύ τη Συμφωνία των Πρεσπών μεταξύ Αθήνας και Σκοπίων.

Ένα μήνα μετά οι πινακίδες στη γειτονική χώρα, έστω και με…αυτοκόλλητα, γράφουν Βόρεια Μακεδονία ωστόσο οι αντίστοιχες στην ελληνική πλευρά των συνόρων παραμένουν στη θέση τους με την παλαιά ονομασία, παρά την εγκύκλιο που ήδη έχει αποσταλεί στους αρμόδιους φορείς από το υπουργείο Εξωτερικών.

Την ίδια στιγμή, έχουν πληθύνει οι επισκέψεις ελλήνων αξιωματούχων στα Σκόπια για τη σύναψη συμφωνιών, οι οποίες αναμένεται να κορυφωθούν με την επικείμενη επίσκεψη Τσίπρα στα Σκόπια, συνοδεία ελλήνων επιχειρηματιών κυρίως από τη Βόρεια Ελλάδα, μέσα στις επόμενες εβδομάδες.

Ωστόσο, μέσα σε λιγότερες από 30 ημέρες η συμφωνία των Πρεσπών έχει καταγράψει και δύο αρνητικά επεισόδια που κατέληξαν σε παρέμβαση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών. Αρχικά στο δημοσίευμα του BBC περί «μακεδονικής μειονότητας» στην Ελλάδα και λίγες ημέρες αργότερα στο θέμα που προέκυψε με το περίπτερο της Βόρειας Μακεδονίας στη Διεθνή ¨Έκθεση Τουρισμού στη Γερμανία, θέμα το οποίο λύθηκε μετά την παρέμβαση της ελληνικής πρεσβείας στο Βερολίνο.

Μέχρι στιγμής ο συμφωνίες ανάμεσα στις δύο χώρες αφορούν θέματα μεταφορών εμπορευμάτων, μια νέα συνοριακή δίοδο στις Πρέσπες και τα τέλη περιαγωγής ενώ εκκρεμεί και η πρόταση του υπουργού Άμυνας προς την ομόλογό του της Βόρειας Μακεδονίας για στρατιωτική συνεργασία ανάμεσα στις δύο χώρες.

Οι πρώτες συμφωνίες μεταξύ των δύο χωρών

Ο πρώτος Έλληνας υπουργός, που επισκέφθηκε τα Σκόπια, μετά και την έναρξη της ισχύος της Συμφωνίας των Πρεσπών ήταν ο Νίκος Παππάς.

O υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης Νίκος Παππάς, στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τον υπουργό της Κοινωνίας της Πληροφορίας και Διοίκησης των Σκοπίων Ντάμιαν Μάντσεφσκι, μετά την υπογραφή συμφωνίας για τη μείωση των τελών περιαγωγής μεταξύ των δύο χωρών.

Όπως εξήγησαν οι δύο υπουργοί, θα γίνει προσπάθεια έως την έναρξη της τουριστικής περιόδου να υπάρξει μια πρώτη μείωση στις χρεώσεις περιαγωγής, με απώτερο στόχο, σταδιακά, να φτάσουμε στην εξάλειψή τους το 2021. Στο πλαίσιο αυτό, οι Ρυθμιστικές Αρχές των δύο χωρών θα αναλάβουν τον συντονισμό των ενεργειών ώστε να προχωρήσει ταυτόχρονα και ισότιμα η διαδικασία στις δύο χώρες. Ο Νίκος παππάς είχε συνάντηση και με τον Ζόραν Ζάεφ.

Λίγες ημέρες αργότερα συνάντηση με τον υπουργό Μεταφορών και Επικοινωνιών της Βόρειας Μακεδονίας Γκόραν Σουγκάρεσκι είχε στα Σκόπια ελληνική αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον γενικό γραμματέα Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Αναπτυξιακής Συνεργασίας του υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδας, Ιωάννη Μπράχο και τον διευθυντή του Οικονομικού Γραφείου του πρωθυπουργού, Γιώργο Τσίπρα.

Στη συνάντηση, σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Μεταφορών και Επικοινωνιών της Βόρειας Μακεδονίας, συζητήθηκαν τα οφέλη της Συμφωνίας των Πρεσπών, καθώς και τα περιφερειακά έργα υποδομών που θα υλοποιηθούν μεταξύ της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας και της Ελλάδας.

Ο Γκόραν Σουγκάρεσκι υπογράμμισε τη σημασία της κατασκευής της σιδηροδρομικής γραμμής από το Μοναστήρι στην Κρεμενίτσα, που θα συμβάλει στην περιφερειακή διασύνδεση και θα επιτρέψει την ταχύτερη μεταφορά εμπορευμάτων και επιβατών.

Ο ίδιος, όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση, ζήτησε από την ελληνική πλευρά την επόμενη περίοδο να οριστικοποιηθεί το κείμενο των Συμφωνιών για τις συνοριακές διαδικασίες στις σιδηροδρομικές διόδους Γευγελή-Ειδομένη και Κρεμενίτσα-Νέος Καύκασος, με στόχο τη διεξαγωγή κοινών συνοριακών ελέγχων.

Στη συνάντηση, ο υπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών της Βόρειας Μακεδονίας έθεσε και το θέμα της αύξησης των ποσοστώσεων για τις άδειες μεταφοράς εμπορευμάτων. Μάλιστα, η ελληνική αντιπροσωπεία, στο πλαίσιο της επίσκεψής της στα Σκόπια, συναντήθηκε και με τον Ζόραν Ζάεφ.

Τέλος, την προηγούμενη Παρασκευή και με τις Πρέσπες να βρίσκονται στην 24η ημέρα εφαρμογής, συμφωνία για τη διάνοιξη συνοριακής διόδου Λαιμός -Μάρκοβα Νόγκα, στην περιοχή των Πρεσπών, υπέγραψαν η αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας Σία Αναγνωστοπούλου και ο υπουργός Εξωτερικών της Βόρειας Μακεδονίας Νίκολα Ντιμιτρόφ.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του Υπουργείου Εξωτερικών της Βόρειας Μακεδονίας, η συμφωνία αυτή είναι η πρώτη που υπογράφεται στη βάση των προβλέψεων της Συμφωνίας των Πρεσπών και η οποία αναμένεται να συμβάλει στην επιπλέον ανάπτυξη των σχέσεων, στην εντατικοποίηση της επικοινωνίας και στη συνολική ανάπτυξη της περιοχής των Πρεσπών.

Τι έχει αλλάξει στα Σκόπια

Η πρώτη κίνηση στη γείτονα χώρα ήταν να αλλάξει η επίσημη ονομασία τιου κράτους στην ιστοσελίδα της Κυβέρνησης και αμέσως μετά οι ονομασίες των υπουργείων και των δημόσιων φορέων. Ακολούθησαν οι πινακίδες στα σύνορα των δύο χωρών.

 

Παράλληλα, οι αστυνομικές αρχές της Βόρειας Μακεδονίας άρχισαν να σφραγίζουν, στις συνοριακές διόδους της χώρας, με το νέο όνομα του κράτους τα διαβατήρια των πολιτών κατά την είσοδο ή έξοδό τους από την επικράτεια.

Η σφραγίδα είναι τρίγλωσση -επίσημη τοπική γλώσσα, αγγλικά, γαλλικά- και αναγράφει: «Το παρόν διαβατήριο είναι ιδιοκτησία της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας» («This passport is property of the REPUBLIC OF NORTH MACEDONIA»).

Σημειώνεται, ότι βάσει των αποφάσεων της Συντονιστικής Διυπουργικής Επιτροπής της Βόρειας Μακεδονίας, που συστήθηκε από την κυβέρνηση με σκοπό την εκπλήρωση των δεσμεύσεων της χώρας βάσει της Συμφωνίας των Πρεσπών, η έκδοση νέων διαβατηρίων, στα οποία θα αναγράφεται το καινούριο όνομα της χώρας, θα ξεκινήσει μέχρι τα τέλη του 2019. Στο ενδιάμεσο, το υπουργείο Εσωτερικών (στο οποίο υπάγεται η αστυνομία), κατά την έξοδο ή είσοδο στη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας, θα θέτει, στα υφιστάμενα ταξιδιωτικά έγγραφα και σε εκείνα που εκδόθηκαν κατά την μεταβατική περίοδο, σφραγίδα με την οποία θα διευκρινίζει ότι τα ταξιδιωτικά έγγραφα ανήκουν σε πολίτες της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας.

Οι αλλαγές των ονομάτων σε κρατικούς φορείς συνεχίστηκαν με τα ονόματα ακόμη 136 κρατικών θεσμών, αφαιρώντας το τμήμα «Μακεδονία» και to «Δημοκρατία της Μακεδονίας».

Ορισμένα από αυτά τα ιδρύματα θα φέρουν το πρόθεμα “βόρεια”, ενώ ορισμένα από αυτά θα φέρουν το πρόθεμα “εθνικό”, σύμφωνα με τη συμφωνία Πρεσπών και τις συνταγματικές τροποποιήσεις που έχουν γίνει στην γειτονική χώρα

Η κυβέρνηση, το κοινοβούλιο, η προεδρία, τα υπουργεία, τα δικαστήρια, οι κρατικές τράπεζες θα συμπεριλάβουν τη νέα ονομασία “Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας”.

Επίσης η φιλαρμονική ορχήστρα θα μετονομαστεί. Το τμήμα “Μακεδονίας” θα αντικατασταθεί από το τμήμα “Εθνικό”. Το ίδιο θα γίνει και με την Όπερα. Εν τω μεταξύ, το κρατικό τηλεοπτικό δίκτυο θα ονομαστεί “Εθνική Ραδιοφωνία Σκόπια”.

“Τα θεσμικά όργανα της χώρας θα αλλάξουν τα ονόματά τους μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα, σύμφωνα με τη συνήθη διοικητική πρακτική και το πνεύμα της συμφωνίας των Πρεσπών. Όλες οι διατάξεις της συμφωνίας θα γίνουν σεβαστές », δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκολα Ντιμιτρόφ.

Όσον αφορά το όνομα της «Μακεδονικής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών», ο Ντιμιτρόφ δήλωσε ότι πρόκειται για κρατικό θεσμό, αλλά δεδομένου ότι έχει ιδιαίτερο χαρακτήρα, είπε ότι θα βρεθεί και εκεί η κατάλληλη λύση. Στο ίδιο μήκος κύματος και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Μίλε Μποσνακόφσκι, o οποίος στην ενημέρωση που έκανε στους δημοσιογράφους αναφέρθηκε στο ζήτημα και σημείωσε πως γίνονται διαβουλεύσεις. Επιπλέον ο κυβερνητικός εκπρόσωπος ανέφερε πως δεν θα υπάρξει αλλαγή στον εθνικό ύμνο της χώρας αλλά και σε ορισμένες πόλεις όπως η Makedonski Brod και η Makedonski kamenica.

Από την άλλη πλευρά, το υπουργείο Εσωτερικών της χώρας αλλάζει επίσης τις προσωπικές ταυτότητες και τους επόμενους τέσσερις μήνες, οι πολίτες θα μπορούν να λαμβάνουν τα νέα έγγραφα.

Τι αλλάζει στην Ελλάδα

Στη χώρα μας οι πινακίδες με την παλαιά ονομασία παραμένουν στη θέση τους. Στις 15 Φεβρουαρίου ο κυβερνητικός εκπρόσωπος ερωτηθείς από δημοσιογράφο του πρακτορείου MIA δηλώνει: «Η Ελλάδα έχει ήδη αναγνωρίσει την Βόρεια Μακεδονία και η αναγνώριση αυτή θα αντικατοπτριστεί και στις πινακίδες». Σύμφωνα με το πρακτορείο, ελληνικές διπλωματικές πηγές εξήγησαν ότι το υπουργείο Εξωτερικών θα αποστείλει μέσα στις επόμενες ημέρες εγκύκλιο προς τις δημόσιες υπηρεσίες με την οποία θα ενημερώνει για την αλλαγή του ονόματος σε Βόρεια Μακεδονία και την ανάγκη να αλλάξουν οι πινακίδες.

Τελικά στις 20 Φεβρουαρίου το υπουργείο Εξωτερικών στέλνει την εγκύκλιο. Από τις 12 Φεβρουαρίου η επίσημη χρήση του συνταγματικού ονόματος της βόρειας γείτονας είναι “Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας”, ενώ το σύντομο όνομα θα είναι “Βόρεια Μακεδονία” και οι επιθετικοί προσδιορισμοί για το κράτος και τα όργανά του θα είναι “κυβέρνηση/υπουργός της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας ή Βόρειας Μακεδονίας”. Αυτό τονίζει το υπουργείο Εξωτερικών δίνοντας την ορθή κατεύθυνση ως προς τη χρήση ονόματος, ορολογιών και επιθετικών προσδιορισμών, αλλά και οδηγίες ως προς την τήρηση και εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών.

Η επίσημη διμερής αλληλογραφία δεν θα γίνεται αποδεκτή και θα επιστρέφεται άμεσα, αν δεν τηρείται η ορθή ονομασία και οι συναφείς ορολογίες της

Κατ αρχήν το ΥΠΕΞ επισημαίνει πως το νέο όνομα ισχύει για όλες τις χρήσεις, όλους τους σκοπούς, σε όλους τους διεθνείς και περιφερειακούς οργανισμούς, θεσμούς και φόρουμ και θα χρησιμοποιείται σε όλες τις διμερείς σχέσεις της γειτονικής χώρας με όλα τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ, καθώς και στο εσωτερικό της.

Το νέο όνομα επίσης θα αναφέρεται σε όλα τα έγγραφα που θα εκδίδει η γειτονική χώρα, κάθε είδους αλληλογραφία της με ημερομηνία έκδοσης μεταγενέστερη της 12ης Φεβρουαρίου. Ενώ σε ό,τι αφορά προγενέστερα έγγραφα, τονίζεται ότι προβλέπονται δύο μεταβατικές περίοδοι, μία «τεχνική» και μία «πολιτική».

Αποσαφηνίζεται ότι παύουν οριστικά να ισχύουν τόσο η χρήση της παλαιάς συνταγματικής ονομασίας της γείτονος χώρας όσο και το πΓΔΜ. Όπως επίσης παύει να ισχύει και το «Μνημόνιο Πρακτικών Μέτρων» στηριζόμενο στην Ενδιάμεση Συμφωνία του 1995, βάσει του οποίου η χώρα μας αποδεχόταν έγγραφα της βορείου γείτονος με την παλιά συνταγματική ονομασία της, επιθέτοντας σε αυτά σφραγίδα «αναγνωρίζεται από την Ελλάδα ως ΠΓΔΜ».

Στην εγκύκλιο του το υπουργείο Εξωτερικών διευκρινίζει επίσης ότι στην περίπτωση που δεν τηρούνται η ορθή ονομασία και οι συναφείς ορολογίες της Συμφωνίας των Πρεσπών, στην επίσημη αλληλογραφία μεταξύ των δύο κρατών, αυτή δεν θα γίνεται αποδεκτή και θα επιστρέφεται άμεσα στον αποστολέα της. Η εγκύκλιος σημειώνει ακόμα πως σύμφωνα με ανακοίνωση της βορείου γείτονος, οι αρμόδιες αρχές της θα λάβουν τα αναγκαία μέτρα για την εφαρμογή λύσης κατά τη μεταβατική περίοδο, μέχρι την έκδοση των νέων ταξιδιωτικών εγγράφων, η οποία θα ξεκινήσει μέχρι τα τέλη του 2019. Μέχρι τότε, κατά την είσοδο και έξοδο από τη χώρα θα τίθεται σφραγίδα σε όλα τα ταξιδιωτικά έγγραφα, με την οποία θα διευκρινίζεται η προέλευση από τη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας. Ειδικότερα, για τα θέματα των ταξιδιωτικών εγγράφων θα δοθούν χωριστές οδηγίες από τις αρμόδιες ελληνικές αρχές.

Ο επιθετικός προσδιορισμός για το κράτος είναι «κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας»

Με σαφήνεια το υπουργείο Εξωτερικών στην εγκύκλιο του ενημερώνει για τη χρήση των επιθετικών προσδιορισμών ως προς το κράτος, τα επίσημα όργανά του και τις άλλες δημόσιες οντότητες: «Κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας» ή το σύντομο όνομα «Κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας». Το ίδιο ισχύει και για τους υπουργούς της γειτονικής χώρας: «Υπουργός Εξωτερικών της Βόρειας Μακεδονίας». Και όχι βεβαίως «μακεδονική κυβέρνηση» ή «Μακεδόνας υπουργός». Αυτό θα ισχύει και για όλες τις ιδιωτικές οντότητες που χρηματοδοτούνται από το κράτος.

Σχετικά με την ιθαγένεια, τον νομικό δεσμό του πολίτη με το κράτος, είναι αποδεκτό σε εθνικά και διεθνή έγγραφα της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας να αναφέρεται ως αδιαίρετο σύνολο που θα αποτυπώνεται και στα ταξιδιωτικά έγγραφα της γείτονας χώρας ως «Μακεδονική/πολίτης της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας».

Σε ό,τι αφορά τους κωδικούς για τις πινακίδες αυτοκινήτων θα είναι ΝΜ ή ΝΜΚ και θα ξεκινήσει η έκδοση των νέων πινακίδων εντός 4 μηνών, με μεταβατική διευκρίνιση από αυτοκόλλητα, ενώ για τις άλλες χρήσεις ισχύουν οι κωδικοί χώρας ΜΚ, ΜΚD οι οποίοι έχουν υιοθετηθεί από το ISO.

Κάθε ελληνική αντιπροσωπεία σε διεθνή συνάντηση δεν θα υπογράφει κείμενα με λανθασμένες αναφορές στο όνομα και στις ορολογίες

Εφεξής όλες οι αντιπροσωπείες, και οι ελληνικές, σε διεθνείς συναντήσεις θα πρέπει να αναφέρονται επισήμως στη γειτονική χώρα με το όνομα και τις ορολογίες της Συμφωνίας των Πρεσπών. Ειδικότερα, οι ελληνικές αντιπροσωπείες θα πρέπει να αναφέρονται σε κάθε αξιωματούχο της γειτονικής χώρας με τους όρους «εκπρόσωπος/αντιπροσωπεία/αξιωματούχος/υπουργός/πρέσβης της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας».

Παράλληλα, οι ελληνικές αντιπροσωπείες θα πρέπει να είναι σε εγρήγορση και να αντιδρούν άμεσα όταν δεν εφαρμόζεται η ορθή χρήση του ονόματος και των ορολογιών της Συμφωνίας. Σε περίπτωση δε λανθασμένης αναφοράς από τρίτο κράτος ή διοργανώτρια αρχή ή γραμματεία, η ελληνική πλευρά θα πρέπει να αντιδρά με επίκληση της Συμφωνίας είτε από κοινού με τη βόρεια γείτονα είτε ξεχωριστά. Στην περίπτωση που οι εκπρόσωποι της βόρειας γείτονας χώρας δεν επιδείξουν διάθεση συνεργασίας με την ελληνική πλευρά, η τελευταία πρέπει να προβεί η ίδια στις δέουσες ενέργειες προς τους διοργανωτές τής συνάντησης και να ενημερώσει άμεσα το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών. Σε αυτό το πλαίσιο, υπογραμμίζεται ότι κάθε ελληνική αντιπροσωπεία που συμμετέχει σε διεθνή συνάντηση δεν θα πρέπει να υπογράφει ή να υιοθετεί κείμενα όταν σε αυτά υπάρχουν λανθασμένες αναφορές στο όνομα και στις ορολογίες βάσει της Συμφωνίας, ενώ θα πρέπει να είναι σε διαρκή επαφή με τις διπλωματικές μας αρχές και το ΥΠΕΞ, και μάλιστα να ενημερώνει εγκαίρως πριν από την άφιξη της στη χώρα στην οποία πραγματοποιείται η συνάντηση, στην αρμόδια για την περιοχή διπλωματική αρχή.

Οι «αστοχίες»

Μέχρι στιγμής η Συμφωνία των Πρεσπών έχει προκαλέσει σε δύο περιπτώσεις την παρέμβαση του υπουργείου Εξωτερικών.

Αρχικά την έντονη αντίδραση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών προκάλεσε ρεπορτάζ του βρετανικού BBC για τους Έλληνες σλαβομακεδονικής καταγωγής, το οποίο τιτλοφορείται «Σλαβομακεδόνες, μια αόρατη μειονότητα» στην Ελλάδα.

Ο έλληνας πρέσβης στο Λονδίνο Δημήτρης Καραμήτσος-Τζιράς με επιστολή του εξέφρασε την έκπληξη και την απογοήτευση της ελληνικής κυβέρνησης για το δημοσίευμα, επισημαίνοντας ότι υπάρχουν ιστορικές ανακρίβειες και πως δεν υφίσταται μακεδονική μειονότητα στην Ελλάδα.

Λίγες ημέρες αργότερα, αντιδράσεις προκάλεσε φωτογραφία που αναρτήθηκε σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης με την οποία η Βόρεια Μακεδονία αυτοπροβάλλεται στη Διεθνή Έκθεση Τουρισμού του Βερολίνου χρησιμοποιώντας τον όρο Μακεδονία.

Συγκεκριμένα η χώρα προβάλλονταν στην ΙΤΒ με το διαφημιστικό σλόγκαν Macedonia timeless, δηλαδή «Διαχρονική Μακεδονία». Την Πέμπτη το απόγευμα και χωρίς καμία παρέμβαση από ελληνικής πλευράς το επίμαχο σλόγκαν αφαιρέθηκε και παρέμεινε μόνο η επιγραφή Agency for Promotion and Support of Tourism. Republic of North Macedonia, δηλαδή, «Οργανισμός για την Προώθηση και τη Στήριξη του Τουρισμού – Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας» (όπως φαίνεται στις φωτογραφίες).

Βέβαια στην κεντρική αφίσα του περίπτερου συνεχίζει να χρησιμοποιείται το Macedonia αντί του North Macedonia. Πέραν αυτού αναγράφονται ως επίσημο σύνθημα το Macedonia your next destination, δηλαδή, «Μακεδονία ο επόμενος προορισμός σου», με παραπομπή στην ιστοσελίδα «www.macedonia-timeless.com» (κεντρική φωτογραφία). Όπως διαβεβαίωσε η υπεύθυνη του περιπτέρου στην DW, δεν υπήρχε αρκετός χρόνος για να γίνουν οι δέουσες αλλαγές. Πρόσθεσε όμως ότι η Συμφωνία των Πρεσπών προβλέπει διορία πέντε χρόνων για να γίνουν οι σχετικές προσαρμογές.

Μετά από υπόδειξη της υπουργού Τουρισμού Έλενας Κουντουρά η οποία συμμετέχει στην ΙΤΒ, ο έλληνας πρέσβης στο Βερολίνο Θεόδωρος Δασκαρόλης επισκέφτηκε το περίπτερο της γειτονικής χώρας. Όπως δήλωσε στην DW, ο ίδιος επισήμανε στην υπεύθυνη του περιπτέρου ότι οι αναγραφές Macedonia, Macedonia your next destination και Macedonia timeless δεν συνάδουν με αυτά που έχουν συμφωνήσει οι κυβερνήσεις των δύο χωρών στο πλαίσιο των Πρεσπών. Η υπεύθυνη υποσχέθηκε να τα αλλάξει.

Σημειώνεται πάντως ότι τόσο στο logo του περιπτέρου όσο και στον επίσημο κατάλογο εκθετών της έκθεσης η χώρα αναφέρεται ως Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας.