Το «χαλί» για τη διεκδίκηση των αστικών αποζημιώσεων για τους συγγενείς των 100 θυμάτων, τους 31 τραυματίες, αλλά και τους πληγέντες από την πυρκαγιά στο Μάτι στρώνουν οι εισαγγελείς με το πόρισμά τους στο οποίο περιγράφουν διεξοδικά και λεπτομερώς τις πράξεις και τις παραλείψεις των κρατικών υπηρεσιών.
Η ανυπαρξία των κρατικών λειτουργών, η ασυνεννοησία των υπηρεσιών και τα εγκληματικά λάθη που περιγράφονται ξεχωριστά για κάθε εμπλεκόμενο φορέα από τους εισαγγελείς είναι ικανά στοιχεία που μπορούν να οδηγήσουν τους συγγενείς των θυμάτων στη διεκδίκηση αποζημιώσεων από το ελληνικό κράτος. Το μοντέλο αυτό εξάλλου είχε ακολουθηθεί και στην υπόθεση με τις φωτιές στην Ηλεία, το 2007.
Αγωγές
Ετσι, όπως όλα δείχνουν, πολύ σύντομα θα αρχίσουν να κατατίθενται και οι σχετικές αγωγές στα Διοικητικά Δικαστήρια με βάση τις οποίες οι κάτοικοι στο Μάτι και πρωτίστως οι συγγενείς των 100 νεκρών μπορούν να στραφούν εις βάρος του ελληνικού Δημοσίου. Το ύψος των αποζημιώσεων αυτών, λόγω των εγκληματικών παραλείψεων που αιτιωδώς συνδέονται με το τραγικό αποτέλεσμα, σε συνδυασμό με τον μεγάλο αριθμό των νεκρών και το μέγεθος της καταστροφής που άφησε πίσω της η φονική πυρκαγιά της 23ης Ιουλίου 2018, είναι δύσκολο να υπολογιστεί. Σε κάθε περίπτωση οι διεκδικούμενες αξιώσεις θα ανέρχονται σε εκατομμύρια ευρώ, που θα κληθεί να πληρώσει το ελληνικό Δημόσιο, όπως συνέβη και στην περίπτωση με τις φωτιές στην Ηλεία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σε εκείνη την υπόθεση μετά και την έκδοση θετικών αποφάσεων υπέρ των θυμάτων και των οικογενειών τους από το Διοικητικό Εφετείο Πατρών, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους αποφάσισε να μην ασκήσει αναίρεση, με αποτέλεσμα ορισμένες από τις αποφάσεις να έχουν ήδη εκτελεστεί.
Αρρυθμίες
Με βάση το «διά ταύτα» του εισαγγελικού πορίσματος τα «σοβαρά λάθη, οι ενέργειες, οι παραλείψεις, οι ολιγωρίες, οι αρρυθμίες και οι δυσλειτουργίες εντοπίζονται κυρίως στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, στο Πυροσβεστικό Σώμα, την Ελληνική Αστυνομία και τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Περιφέρεια και Δήμους)». Σύμφωνα με εκτιμήσεις νομικών οι τρεις εισαγγελικοί λειτουργοί, οι οποίοι διενήργησαν την έρευνα (Ηλίας Ζαγοραίος, Νίκος Φιστόπουλος και Κώστας Σπυρόπουλος), οριοθέτησαν όχι μόνο τις ποινικές ευθύνες για τους 20 κατηγορουμένους, αλλά και τις αστικές ευθύνες που έχουν ως εκπρόσωποι των εμπλεκόμενων φορέων.
Οι εισαγγελείς μάλιστα μιλούν για «καθυστερημένη επέμβαση των πυροσβεστικών δυνάμεων» καθώς και «για απουσία επαρκών επίγειων πυροσβεστικών δυνάμεων κατά την εξέλιξη της πυρκαγιάς», βάζοντας στο κάδρο με ξεκάθαρο τρόπο τις ευθύνες της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας.
Σε άλλο σημείο του πορίσματός τους επισημαίνουν: «Από το υλικό της δικογραφίας προέκυψε ότι η ηγεσία του Πυροσβεστικού Σώματος δεν χρησιμοποίησε επιχειρησιακά, παρ’ όλο που είχε ιδιαίτερη νομική υποχρέωση, τα δύο από τα τρία πυροσβεστικά πλοία, τα οποία θα μπορούσαν να συνδράμουν τη Λιμενική Αρχή της Ραφήνας και να βοηθήσουν μαζί με τα υπόλοιπα πλωτά μέσα στη διάσωση ατόμων από τη θαλάσσια περιοχή στο Μάτι και το Κόκκινο Λιμανάκι, όπου είχαν καταφύγει κάτοικοι για να προφυλαχθούν από την πυρκαγιά».
Σύγχυση και χάος
Αντίθετα περιγράφεται σκηνικό σύγχυσης και χάους που έφτανε στο σημείο της άγνοιας της πραγματικής εικόνας του μετώπου της πυρκαγιάς στους διάφορους οικισμούς. Ενδεικτικό του τρόπου λειτουργίας του (ανύπαρκτου) κρατικού μηχανισμού ήταν κατά τους εισαγγελείς πως «αγνοούσαν ακόμη και ποιος ήταν ο αξιωματικός του Πυροσβεστικού Σώματος που διαχειριζόταν τα εναέρια μέσα στην περιοχή Νταού Πεντέλης – Νέου Βουτζά».
Οσο για οργανωμένη απομάκρυνση πολιτών ούτε λόγος να γίνεται! «Είναι προφανές – σημειώνεται στο πόρισμα – ότι δεν μπορεί να γίνει λόγος για επιχείρηση κατάσβεσης και διάσωσης ανθρώπων που κινδυνεύουν, όταν το βασικό κεντρικό συντονιστικό όργανο αγνοεί ποιος είναι επικεφαλής των επίγειων δυνάμεων, πού είναι η πυρκαγιά, πού έχει επεκταθεί, ποιος διαχειρίζεται τα εναέρια μέσα, ακόμη κι αν υπάρχει πυρκαγιά».
Η περιφέρεια Αττικής
Στο κάδρο των αστικών διεκδικήσεων μπαίνει και η Περιφέρεια Αττικής, καθώς στο πόρισμα ξεκαθαρίζεται: «Οταν η εξελισσόμενη ή η επικείμενη καταστροφή μπορεί να επηρεάσει πάνω από ένα Δήμο, η απόφαση λαμβάνεται από τον αρμόδιο περιφερειάρχη, ο οποίος μπορεί να εξουσιοδοτήσει σχετικώς τον οικείο αντιπεριφερειάρχη».
Ωστόσο, όχι μόνο δεν έγινε τίποτα από όλα αυτά, αλλά το σύστημα πολιτικής προστασίας αποδείχθηκε ανύπαρκτο. Και οι εισαγγελείς δεν αφήνουν περιθώρια παρερμηνείας τονίζοντας πως «αν κατ’ ελάχιστο είχε λειτουργήσει και είχε ενεργοποιηθεί ένας μηχανισμός ενημέρωσης – προειδοποίησης των κατοίκων των περιοχών που απειλούνταν, εκείνοι θα είχαν τον χρόνο να απομακρυνθούν πριν πλησιάσει η φωτιά ή ο καπνός και το θεσμικό φορτίο ακόμα και με ίδια μέσα και όχι απόλυτα οργανωμένα ή να λάβουν μέτρα αυτοπροστασίας έγκαιρα και έτσι να αποτραπούν οι τραγικές συνέπειες για τη ζωή τους».
