Ερχονται ρυθμίσεις χρεών, αναστολή της περικοπής συντάξεων χηρείας

Ρυθμίσεις οφειλών, διαγραφή χρεών αλλά και αναστολή περικοπής των συντάξεων χηρείας περιλαμβάνει το σχέδιο του υπουργείου Εργασίας, σχεδόν τρία χρόνια μετά την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου και λίγους μήνες πριν από τις βουλευτικές εκλογές. Οι νέες ασφαλιστικές ρυθμίσεις και διευθετήσεις με έντονα προεκλογικό άρωμα αναμένεται να θεσμοθετηθούν το αμέσως επόμενο διάστημα, με αρχή το νομοσχέδιο-σκούπα του υπουργείου Εργασίας για τη ρύθμιση οφειλών προς τα Ταμεία σε 120 δόσεις.

Στο σχέδιο νόμου που «χτενίζουν» στη Γενική Γραμματεία Κοινωνικής Ασφάλισης, σύμφωνα με πληροφορίες, θα επιδιωχθεί το κλείσιμο σειράς θεμάτων όπως είναι η ασφάλιση με εργόσημο, αλλά και το πρόβλημα της επικουρικής ασφάλισης των συνταξιούχων και εργαζομένων στην Εθνική Τράπεζα (ΛΕΠΕΤΕ). Αμέσως μετά, αναμένεται να τεθεί επί τάπητος το θέμα της περικοπής των νέων συντάξεων χηρείας. Πρόκειται για φλέγον ζήτημα που αφορά δυνητικά εκατοντάδες χιλιάδες δικαιούχους συντάξεων για θανάτους μετά την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου, τον Μάιο του 2016. Ηδη, ο υφυπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης Τάσος Πετρόπουλος έχει αφήσει να εννοηθεί ότι θα υπάρξει τουλάχιστον μετάθεση της χρονικής έναρξης της σχετικής διάταξης που προβλέπει την περικοπή της σύνταξης χηρείας για δικαιούχους ηλικίας 52-55 ετών.

Μάλιστα, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «Κ», η αναβολή του μέτρου θα περιλαμβάνει «ρήτρα ανεργίας». Στην πράξη, θα επιδιωχθεί το «πάγωμα» της διάταξης για όσο χρονικό διάστημα το ποσοστό ανεργίας παραμένει άνω του 10%. Βάσει του νόμου Κατρούγκαλου, οι επιζώντες σύζυγοι που τη στιγμή του θανάτου ήταν πάνω από 55 ετών δικαιούνται τη σύνταξη διά βίου. Οσοι ήταν κάτω από 55 αλλά έχουν ανήλικα παιδιά ή παιδιά σπουδαστές δικαιούνται να λαμβάνουν τη σύνταξη χωρίς διακοπή έως ότου τα παιδιά κλείσουν τα 18 ή τα 24 έτη αντιστοίχως και σε κάθε περίπτωση για τουλάχιστον μια 3ετία. Αντιθέτως, όσοι χήρες/χήροι ήταν τη στιγμή του θανάτου κάτω των 55 ετών και δεν έχουν ανήλικα παιδιά δικαιούνται σύνταξη χηρείας για μια 3ετία.

Μετά την 3ετία, εάν δεν έχουν συμπληρώσει τα 55 έτη, η σύνταξή τους πρέπει να διακοπεί και να επαναχορηγηθεί όταν γίνουν 67. Αυτή την περικοπή εξετάζεται να μεταθέσει το υπουργείο. Δεδομένου ότι η ρύθμιση του νόμου Κατρούγκαλου τέθηκε πρώτη φορά σε ισχύ για θανάτους που επήλθαν από τις 13 Μαΐου 2016 και μετά, η επίμαχη τριετία συμπληρώνεται για πρώτη φορά τον Μάιο του 2019.

Να σημειωθεί ότι, βάσει των διαθέσιμων στοιχείων, έως και τον Αύγουστο του 2018 είχαν απονεμηθεί 67.000 συντάξεις χηρείας με το νέο σύστημα, ενώ εκκρεμούσαν τότε 21.000 αιτήσεις. Με παρέμβαση του υφυπουργού Κοινωνικής Ασφάλισης, μετά τον νόμο Κατρούγκαλου, τέθηκε μάλιστα ελάχιστο πλαφόν στο ποσό των συντάξεων χηρείας στα 360 ευρώ, καθώς υπήρχαν πολλές περιπτώσεις που η τελική παροχή ήταν πολύ χαμηλή. Εντός του Μαρτίου αναμένεται, τέλος, η υπογραφή σειράς υπουργικών αποφάσεων με νέες κατηγορίες ασφαλισμένων με οφειλές που μπορούν να διαγραφούν λόγω «εύλογης αμφιβολίας».

Αρχές Μαρτίου «ανοίγει» η ρύθμιση των 120 δόσεων

Στην τελική ευθεία εισέρχεται και η ρύθμιση οφειλών προς τον ΕΦΚΑ σε έως 120 μηνιαίες δόσεις, δηλαδή σε έως 10 χρόνια. Στόχος του υπουργείου είναι η διαδικασία να ξεκινήσει εντός του Μαρτίου και να ενταχθούν σε αυτήν όσο το δυνατόν περισσότεροι ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες με χρέη προς τα πρώην Ταμεία ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ και ΟΓΑ, καθώς σχεδιάζει ένα από τα πλέον ευνοϊκά πλαίσια που έχουν ποτέ προβλεφθεί σε ρύθμιση. Το «κούρεμα» οφειλής σε όσους επωφεληθούν τόσο από τον επανυπολογισμό των χρεών που δημιουργήθηκαν μεταξύ 2002 και 2016 όσο και από τη σημαντική μείωση του συνόλου των προστίμων και προσαυξήσεων, εκτιμάται ότι θα αγγίξει το 70%. Με τον τρόπο αυτό, στο υπουργείο Εργασίας εκτιμούν ότι θα ξεκαθαρίσει το χαρτοφυλάκιο οφειλετών του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ), προκειμένου σε δεύτερο χρόνο να ξεκινήσει σαφάρι αναγκαστικών μέτρων (δέσμευση τραπεζικών λογαριασμών, κατασχέσεις και πλειστηριασμοί) σε όσους δεν εκμεταλλευθούν τη ρύθμιση και δεν ενταχθούν σε αυτήν.

Βάσει της τελικής ρύθμισης που θα περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο-σκούπα που ετοιμάζουν πυρετωδώς στη Γενική Γραμματεία Κοινωνικής Ασφάλισης, στη νέα ρύθμιση θα μπορούν να ενταχθούν όλα τα βεβαιωμένα χρέη των μη μισθωτών έως και το 2018 ανεξάρτητα από τη χρονολογία γέννησής τους. Προσοχή όμως. Ο επανυπολογισμός θα γίνει μόνο για τα χρέη της περιόδου 2002-2016 για τα οποία υπάρχουν στοιχεία στο σύστημα Taxis της ΑΑΔΕ. Επίσης θα επανυπολογίζονται οι προσαυξήσεις, οι οποίες ακολούθως θα «κουρεύονται» κατά 85%. Οπως έχει αποκαλύψει η «Κ», αγρότες αλλά και επιστήμονες δεν θα μπορούν να επανυπολογίσουν τις οφειλές τους για ασφαλιστικούς και τεχνικούς λόγους. Θα μπορούν να επωφελούνται μόνον από το «κούρεμα» 85% στις προσαυξήσεις αλλά και τις 120 δόσεις. Ως ελάχιστη μηνιαία δόση καθορίζονται τα 50 ευρώ για τους προερχόμενους από ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ και τα 30 ευρώ για τους προερχόμενους από τον πρώην ΟΓΑ.

Ο επανυπολογισμός της βασικής οφειλής που έχει δημιουργηθεί μεταξύ 2002 και 2016 θα γίνεται με βάση το καθαρό φορολογητέο εισόδημα του οφειλέτη, κατά την επίμαχη περίοδο, με αποτέλεσμα μείωση του ποσού έως και κατά 50% με 55%. Επί της νέας αυτής βασικής οφειλής θα επανυπολογίζονται και στη συνέχεια θα «κουρεύονται» οι προσαυξήσεις.

Να σημειωθεί, τέλος, ότι ο οφειλέτης θα πρέπει να συναινεί στη διαδικασία επανυπολογισμού, καθώς αυτό θα έχει ως συνέπεια τη μείωση της μελλοντικής συνταξιοδοτικής παροχής.