Β. Η Συνέλευση της Βοστίτσας το 1821 υπήρξε ιστορικό γεγονός με ιδιαίτερο εκτόπισμα, όχι μόνο στους ιστορικούς και τα ιστορικά κείμενα, αλλά και στους λογοτέχνες και τα λογοτεχνικά έργα. ΄Αλλωστε τα σπουδαία λογοτεχνικά κείμενα-είτε πεζά είτε ποιητικά-είναι εμπνευσμένα από μεγάλα ιστορικά γεγονότα. Και η Συνέλευση ήταν σπουδαίο ιστορικό γεγονός, γι΄αυτό και ενέπνευσε σημαντικούς λογοτέχνες να γράψουν ανάλογα έργα. Σ΄αυτό συνέβαλαν τόσο το «περιεχόμενο» της Συνέλευσης, όσο και οι χαρακτηρισμοί που της απέδοσαν οι ιστορικοί. «Υψίστη Πολιτική πράξη», «Πρώτη επαναστατική πράξη», «Σπουδαία σύσκεψη», «Καθοριστικό γεγονός»,είναι μερικοί μόνο σημειολογικοί χαρακτηρισμοί.
Και πρώτος ο ισεθνικός ποιητής μας Κωστής Παλαμάς, διανοούμενος και φιλίστωρ,σε επετειακό άρθρο του για την 25η Μαρτίου σε εφημερίδα της εποχής του, τη χαρακτήρισε ως την «Πρώτη Εθνοσυνέλευση και χαραυγή της Ελληνικής Πολιτείας».
Ο Λογοτέχνης και θεατρικός συγγραφέας Σπύρος Μελάς,που ασχολήθηκε πολύ και με την ιστορία στο έργο του «Ματωμένα ράσα», όπου βιογραφεί τους ήρωες κληρικούς του 1821 Π.Π.Γερμανό, Γρηγόριο Ε΄,Αθανάσιο Διάκο και Παπαφλέσσα,κάνει εκτενή αναφορά στη Συνέλευση, καθώς αναφέρεται στους δύο πρωταγωνιστές της. Μάλιστα το έργο αυτό του Μελά παίχτηκε και στη σκηνή του Εθνικού θεάτρου, σε σκηνοθεσία Γρηγόρη Μεσσάλα,που υποδύθηκε και τον ομώνυμο ρόλο του Παπαφλέσσα.Το ίδιο έργο παίχτηκε και εδώ στο Αίγιο, το 1971,από μαθητές του Γυμνασίου Αρρένων, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τα 150 χρόνια της Επανάστασης του 21.
Αλλά εκείνος που αναφέρεται διεξοδικά, αφιερώνοντας ένα ολόκληρο τόμο, στην ιστορική τριλογία του « Αίμα χαμένο και κερδισμένο», είναι ο Μ.Καραγάτσης! Ο μεγάλος αυτός πεζογράφος της γενιάς του ΄30,έχοντας πάθος με την ιστορία, σχεδίαζε να γράψει δέκα βιβλία για την ελληνική ιστορία, αλλά πρόλαβε να γράψει μόνο τρία.΄Ετσι, το πρώτο βιβλίο αυτής της τριλογίας, με τίτλο «Ο κοτσάμπασης του καστρόπυργου», αναφέρεται αποκλειστικά στη Μυστική Συνέλευση της Βοστίτσας ! Ο ήρωάς του, ο Μιχάλης Ρούσης,ανταποκρινόμενος στο «κάλεσμα» του τούρκου πασά της Τρίπολης,πήγε εκεί, μαζί με άλλους, όπου φυλακίστηκε στα μπουντρούμια των φυλακών του πασά. Ο συγγραφέας,αναλύει ,με γνώσεις και συνείδηση ιστορικού,το πνεύμα και τους στόχους της Συνέλευσης στη Βοστίτσα και των αποφάσεών της,δικαιολογώντας αυτούς που δεν πήγαν στην Τρίπολη, εφαρμόζοντας το άρθρο 11 ,που απαγόρευε την έλευση στην Τρίπολη των συνέδρων, στην περίπτωση που θα κληθούν εκεί, γιατί, το πιο πιθανό ήταν να τους σκοτώσουν,αφού θα μάθαιναν τα της Συνέλευσης.Ο Ρούσης,που ξεκίνησε από την Πάτρα, μαζί με τον Π.Π.Γερμανό και κάποιους άλλους, στην πορεία προς την Τρίπολη,έφτασε εκεί μόνος,καθώς ο Π.Π.Γερμανός άλλαξε δρόμο και πήγε στα Καλάβρυτα, να συναντήσει το Ζαϊμη και το Λόντο και να συνενοηθούν για τις περαιτέρω κινήσεις τους.Ο Ρούσης,νέος και ωραίος κοτσάμπασης, με το πρόσχημα ότι ο Γερμανός τον κορόϊδεψε και τον έστειλε «στο στόμα του λύκου», για να «σωθεί αυτός»,μη μπορώντας να αντέξει τα βασανιστήρια της φυλακής στην Τρίπολη, «αλαξοπίστησε»,ντύθηκε τούρκικα και περνούσε…ωραία εκεί! ΄Ωσπου ,με την άλωση της Τρίπολης από τον Κολοκοτρώνη, ελευθερώθηκαν όσοι μπόρεσαν να αντέξουν τα φρικτά βασανιστήρια που υπέστησαν. *
Αναφορά στη Συνέλευση επίσης γίνεται και στο ιστορικό μυθιστόρημα «Ο Άρχοντας με τα πολλά πρόσωπα», του ιστορικού συγγραφέα Μελέτη Μελετόπουλου.Αξιοσημείωτο είναι, ότι ο συγγραφέας εδώ κάνει λόγο και για τον τόπο διεξαγωγής της Συνέλευσης,που είναι ένα μοναστήρι!
Αυτές οι αναφορές σε λογοτεχνικά κείμενα του γεγονότος της Συνέλευσης, είναι μόνο όσες έχω επισημάνει, από τα…διαβάσματά μου.Σίγουρα όμως, θα υπάρχουν και πολλές άλλες, επιβεβαιώνοντας τη σπουδαιότητα και την ιστορική σημασία της Συνέλευσης!
Σε τοπικό επίπεδο, έχουμε επίσης πολλ΄λες λογοτεχνικές προσεγγίσεις του γεγονότος: Πρώτος ο Δημήτριος Αργυριάδης,μουσικός,ζωγράφος και διανοούμενος της εποχής του’ 40, έγραψε ένα θεατρικό για μαθητές,με τίτλο « Η επανάσταση του 1821», όπου αναφέρεται στη Μ.Συνέλευση της Βοστίτσας ,με έπαινο μάλιστα από το τότε Υπουργείο Παιδείας.
Αργότερα, ο αείμνηστος Κώστας Ριζόπουλος, ποιητής και δημοσιογράφος,ο οποίος είχε μελετήσει πολύ καλά την ιστορία της Συνέλευσης, έγραψε ένα σημαντικό θεατρικό έργο με τίτλο « Η Μυστική Συνέλευση της Βοστίτσας». Το έργο αυτό παίχτηκε στο Γυμνάσιο Αρρένων το 1963(;).
Αλλά και ποιητικά κείμενα υπάρχουν για τη Συνέλευση: της ποιήτριας Λέτας Κουτσοχέρα και φυσικά, δεν θα μπορούσε να λείπει έργο του ιστορικού μας ποιητή Γιάννη Ανδρικόπουλου!
Βέβαια σημαντικότατη είναι και η εικονιστική απόδοση της Συνέλευσης σε τρία σπουδαία έργα, που πρέπει να αναφερθούν: Πρώτα πρώτα, η τοιχογραφία στη Βουλή των Ελλήνων , (ζωφόρος στην αίθουσα «Τροπαίων»),που τώρα κοσμεί-ως πίνακας- το Δημαρχείο Αιγίου και το Ιστορικό Μουσείο Αιγίου, δωρεά του κ. Γεωργίου Σπηλιόπουλου. Το δεύτερο έργο είναι αυτό το σπουδαίο χαρακτικό του Κ.Κλουβάτου, κατά παραγγελία του αειμνήστου δημάρχου ,ιστορικού Γεωργίου Παναγόπουλου,που κυκλοφόρησε και ως γραμματόσημο ,το 1975, για τα 150 χρόνια από τον ηρωϊκό θάνατο του Παπαφλέσσα στο Μανιάκι(1825). Και το τρίτο είναι το υπέροχο έργο της Λέτας Κουτσοχέρα «Η Μυστική Συνέλευση της Βοστίτσας»,ζωγραφικός πίνακας μεγάλων διαστάσεων, δωρεά της ζωγράφου στο Ιστορικό μουσείο Αιγίου, για την πρώτη επέτειο εορτασμού της Συνέλευσης, τον Ιανουάριο του 2018!
« Η Μυστική Συνέλευση της Βοστίτσας στην τέχνη»,θα μπορούσε να αποτελέσει και θέμα μιας πραγματείας,μιας επιστημονικής εργασίας κάποιου νέου επιστήμονα ιστορικού ,κάποιου υποψήφιου διδάκτορα της ιστορίας ίσως, σηματοδοτώντας έτσι και τη σπουδαιότητα του γεγονότος .Γιατί, σίγουρα υπάρχουν και άλλες αναφορές και θα υπάρξουν! ΄Ηδη, ανεβαίνει θεατρικό έργο,βασισμένο σε κείμενο ιστορικά τεκμηριωμένο, σε σκηνοθεσία Κώστα Κλάγκο.Ο δρόμος είναι…ανοικτός! Η ΙΣΤΟΡΙΑ της Μυστικής Συνέλευσης,που δίνει στο Αίγιο –Βοστίτσα- τη θέση που της αξίζει δίπλα στις πρωταγωνίστριες πόλεις του ΄21, μόλις αρχίζει!!
—-
*ο ήρωας του Καραγάτσι Μιχάλης Ρούσης, είναι πρόσωπο υπαρκτό!Πρόκειται για τον Μήτρο Ροδόπουλο, από περιοχή της Πάτρας, πρόγονο του συγγραφέα,καθώς το πραγματικό όνομα του Μ.Καραγάτσι είναι Δημήτριος Ροδόπουλος.Και για την..ιστορία:ο Μήτρος Ροδόπουλος, αφού σώθηκε από τις φυλακές της Τρίπολης, μετάνοιωσε πικρά και για να εξιλεωθεί, πολέμησε και στα Δερβενάκια με τον Κολοκοτρώνη και στο Μανιάκι με τον Παπαφλέσσα.
Βάνα Μπεντεβή
