Ο οικονομικός «Καζαμίας» του 2019: Τι μας περιμένει φέτος

Χρονιά με δύο πρόσωπα στην Οικονομία -άλλο πριν και άλλο μετά τις ευρωεκλογές- προμηνύεται το 2019. Ο διπρόσωπος θεός Ιανός θα έχει την τιμητική του, όχι μόνον τον μήνα Ιανουάριο αλλά σχεδόν έως και το τέλος της χρονιάς. Εκτός από το «καλαντάρι» των φόρων (46,4 δισ. ευρώ ή +1 δισ. παραπάνω από ο 2018), η χρονιά φέρει το στίγμα των πολλαπλών εκλογών και χαρακτηρίζεται από σημαντικά οικονομικά και πολιτικά ορόσημα, που απειλουν να φέρουν τα πάνω-κάτω στο πέρασμά της.

Το α΄τετράμηνο προμηνύεται «καυτό» από οικονομικής απόψεως, αλλά οι συνέπειές του δεν θα αρχίσουν να αποκαλύπτονται πριν τις ευρωεκλογές. Και αυτό γιατί, σύμφωνα με κοινοτικές πηγές, οι Βρυξέλλες έχουν «συνθηκολογήσει» ως τον Μάιο με την Αθήνα και την Ρώμη, ως τις ευρωεκλογές δηλαδή, αφήνοντας τα προβλήματα «κάτω από το χαλί» για τους επόμενους, προκειμένου να αποφευχθούν –προεκλογικά- εντάσεις οι οποίες θα ενίσχυαν την οικονομική αβεβαιότητα στην Ευρώπη, αλλά και τα αντιευρωπαϊκά (λαϊκίστικα ή εθνικιστικά) κινήματα. Μετά τις ευρωεκλογές θα προκύψει νέα Ευρωβουλή και νέα Κομισιόν, και ως τον Νοέμβριο οι πάντες και τα πάντα στις Βρυξέλλες θα έχουν αλλάξει, αφήνοντας τα προβλήματα «στους επόμενους».

Κρίσιμες ημερομηνίες για την χώρα μας μέχρι και τον Μάρτιο θεωρούνται οι εξής:

Ιανουάριος:
*Αυτήν ή την επόμενη εβδομάδα ενδεχομένως, αναμένεται να κατατεθεί το νέο πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών όπου θα περιέχει ρυθμίσεις και λεπτομέρειες για μείωση του ορίου πληρωμών με μετρητά (από 500 σε 200 ευρώ πιθανότατα) αλλά και αύξηση των πληρωμών με πλαστικό χρήμα κατά 50% (αππό 10% σε 15% κλπ) για την κατοχύρωση του αφορολογήτου ορίου μισθωτών και συνταξιούχων.

*Στις 21 Ιανουαρίου συνεδριάζει η Επιτροπή Συμμόρφωσης του ΣτΕ επειδή από το 2015 η κυβέρνηση δεν εφαρμόζει την απόφαση του 2015 για την χορήγηση 13ης και 14ης σύνταξης (ν.4051 και 4093 του 2012). Το Ελληνικό Δημόσιο απειλείται με πρόστιμα για κάθε μέρα που καθυστερεί να συμμορφωθεί με τις αποφάσεις του ΣτΕ, αλλά στον Προϋπολογισμό του 2019 δεν έχει προβλεφθεί ούτε ένα ευρώ για να δοθεί, όπως επιτάσσουν τα δικαστήρια.

*Μέσα στον Ιανουάριο το ΣτΕ αναμένεται να ανακοινώσει και την απόφασή του για τον ν. Κατρούγκαλου (ν.4387/2016) που απειλεί να ανατρέψει επίσης τον Προϋπολογισμό του 2019.

*Στις 21 Ιανουαρίου επίσης συνεδριάζει το Eurogroup, αν και το θέμα της Ελλάδας δεν θα μπει στην ατζέντα των αποφάσεων. Ωστόσο θα συζητηθούν οι γενικές συστάσεις για ολόκληρη την Ευρωζώνη, πάντα όμως στο πλαίσιο ότι πρέπει να αποφευχθουν εντάσεις προεκλογικά.

*Την ίδια ημέρα (21 Ιανουαρίου) καταφτάνουν στην Αθήνα και τα κλιμάκια των θεσμών για επιτόπιους ελέγχους, προκειμένου να ετοιμάσουν την έκθεσή τους για την Μεταμνημονιακή Εποπτεία.

Φεβρουάριος:

*Στις 11 Φεβρουαρίου συνεδριάζει ξανά το Eurogroup αλλά ούτε ως τότε αναμένεται να είναι έτοιμη για να συζητηθεί η Έκθεση των Θεσμών για την Ελλάδα, η οποία θα δημοσιευθεί στις 27 του μηνός.

*Στο παρασκήνιο πάντως, θα γίνονται και παράλληλα παζάρια για τα κόκκινα δάνεια και τον νέο Νόμο Κατσέλη. Η δίμηνη παράταση που δόθηκε λήγει στις 28 Φεβρουαρίου, προκειμένου να έρθουν σε συμφωνία κυβέρνηση και ελληνικές τράπεζες, πριν δοθεί για έγκριση στις ευρωπαϊκές Αρχές.
Στο πλαίσιο αυτό, θα ληφθούν και οι αποφάσεις για τις 120 δόσεις χρεών στην εφορία και τα Ταμεία, αλλά και για το νέο στεγαστικό επίδομα για ενοικιαστές και δανιολήπτες.

Στο δίμηνο Φεβρουαρίου-Μάρτιου πρέπει να έχει υπάρξει και μια έκδοση νέου ομολόγου του Ελληνικού Δημοσίου, ύψους τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ, έστω και αν αυτή θα έχει ουσιαστικά καλυφθεί από τους αναδόχους (τράπεζες) με τις «ευλογίες» της Ρότσιλντ.

Μάρτιος:
*Στις 7 Μαρτίου η ΕΛΣΤΑΤ ανακοινώνει τις «πρώτες εκτιμήσεις» της για το πώς έκλεισε το 2018. Η πρώτη αυτή ανακοίνωση δεν αναμένεται να κρύβει εκπλήξεις, καθώς η πραγματική εικόνα θα αποκαλυφθεί 7 μήνες αργότερα, όταν η ΕΛΣΤΑΤ θα επανέλθει με βάση τα «προσωρινά» (και τότε ακόμα) στοιχεία που θα έχει συλλέξει ως τα μέσα Οκτωβρίου.

*Στις 11 Μαρτίου αναμένεται να συζητηθεί στο Eurogroup η Έκθεση των Θεσμών για την Μεταμνημονιακή Εποπτεία. Και τότε πάλι επίσης αναμένονται θετικά σχόλια για τη χώρα μας, παρά τις τυχόν παρατηρήσεις για καθυστερήσεις που θα πρέπει να επιλυθούν στο β΄εξάμηνο του 2019, ως την επόμενη Έκθεση.

*Μέχρι τον Μάρτιο το αργότερο θα πρέπει η κυβέρνηση να έχει λαβει αποφάσεις και για μέτρα (κόστους δισεκατομμυρίων ευρώ) για τα οποία δεν έχει προβλέψει τίποτα ο Κρατικός Προϋπολογισμός του 2019, όπως: καταβολή Δώρων Πάσχα και Χριστουγένων και επίδομα αδείας στους δημοσίους υπαλλήλους με βάση τις αποφάσεις του ΣτΕ που θα έχουν ως τότε τελεσιδικήσει και δημοσιευθεί, διορθώσεις στα τυχόν λάθη των αναδρομικών που δόθηκαν τον Δεκέμβριο στα ειδικά μισθολόγια, εφαρμογή αποφάσεων για 13η και 14η σύνταξη, αλλαγές στο Ασφαλιστικό με βάση τις δικαστικές αποφάσεις για τον ν. Κατρούγκαλου κλπ.

Απρίλιος:
Τέλη Μαρτίου ή αρχές Αριλίου αναμένεται να ξεκινήσουν και οι υποβολές των φορολογικών δηλώσεων για τα εισοδήματα του 2018. Ταυτόχρονα με την υποβολή τους όμως θα εμφανιστούν και τα εκκαθαριστικά σημειώματα των φόρων. Η πληρωμή τους όμως θα ξεκινήσει πολύ αργότερα (Ιούλιος 2019) ενώ αντιθέτως τυχόν επιστροφές φόρων θα αρχίσουν να μοιράζονται καταβάλλονται άμεσα στους δικαιούχους, από τον Απρίλιο κιόλας. Με βάση τα εκκαθαριστικά θα καθοριστούν και οι νέοι δικαιούχοι επιδομάτων και ειδικών απαλλαγών ή διευκολύνσεων του 2019, για όσους πληρούν τα εισοδηματικά κριτήρια.

Και καθώς η χώρα και η Ευρώπη ολόκληρη θα ασχολείται με τις επικείμενες ευρωεκλογές (και όχι μόνον) τον Απρίλιο δεν έχει προγραματισθεί να διεξαχθεί συνεδρίαση του Eurogroup. Το επόμενο Eurogroup δρομολογείται για τις 16 Μαΐου, που δεν αναμένεται όμως να παρουσιάσει ενδιαφέρον καθώς συγκαλείται μόλις 10 μέρες πριν τις Ευρωεκλογές που θα κρίνουν πολλά για τα περαιτέρω βήματα της Ευρώπης.

Τέλη Απριλίου θα πρέπει να ανακοινωθούν και τα οριστικά στοιχεία για την εκτέλεση του Κρατικού Προϋπολογισμού και τον στόχο του πλεονάσματος α΄τριμήνου 2019. Ωστόσο λόγω των πολλαπλών αργιών του Πάσχα (28 Απριλίου) και της Πρωτομαγιάς, οι ανακοινώσεις για το πώς κινήθηκε ο Προϋπολογισμός στις αρχές του 2019 δεν αποκλείται να ανακοινωθούν τελικώς τον Μάιο.

Άλλο πρόσωπο στο β΄εξάμηνο
Από Ιούνιο (τέλη α΄εξαμήνου ή αρχές β΄εξαμήνου) και μετά τις ευρωεκλογές, θα αρχίσουν οι πληρωμές όλων των τρεχόντων φόρων της χρονιάς (φόροι ειοδήματος, ΕΝΦΙΑ κλπ) και θα αλλάξουν οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων. Τότε θα φανεί και αν ο Κρατικός Προϋπολογισμός κινείται «εντός στόχων» , καθώς το «μαξιλαράκι ασφαλείας» που προβλέπει για φέτος είναι μάλλον περιορισμένο και εύθραυστο (μόλις 199 εκατομμύρια ευρώ πάνω από τον στόχο για υπερπλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ).

Διαχρονικά πάντως, σχεδόν κανένας Προϋπολογισμός έτους εκλογών δεν έχει πέσει «μέσα» στους στόχους του κατά την εκτέλεσή του.