Η απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να εξαιρέσει προσωρινά οχτώ χώρες από τις κυρώσεις κατά του ιρανικού πετρελαίου είναι μία καλοδεχούμενη εξέλιξη από την Τεχεράνη και την αγορά ενέργειας, ωστόσο δεν πρόκειται για μια αθώα κίνηση.
Το πρακτορείο Bloomberg σε άρθρό του αναλύει τι κρύβεται πίσω από αυτή την απόφαση εστιάζοντας σε τρεις από τις οκτώ χώρες, την Ελλάδα, την Ιταλία και την Κίνα.
Οπως αναφέρει σίγουρα η απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ δεν είναι απλώς το αποτέλεσμα της αναγνώρισης ότι η απότομη πτώση των ιρανικών εξαγωγών θα οδηγούσε τις τιμές του πετρελαίου στα ύψη και θα έθετε σε κίνδυνο τις διπλωματικές σχέσεις με εταίρους ανά τον κόσμο.
Μια δεύτερη ανάνγωση των εξαιρέσεων αποκαλύπτει ότι πρόκειται για κίνηση τακτικής, επισημαίνει το Bloomberg. Η ένταξή των τριών αυτών χωρών υπονομεύει την προσπάθεια, που καταβάλλεται διεθνώς για παράκαμψη των αμερικανικών κυρώσεων.
Εκπληξη η εξαίρεση Ελλάδας και Ιταλίας
Το γεγονός ότι η Ελλάδα και η Ιταλία συμπεριλαμβάνονται μεταξύ των χωρών που εξαιρέθηκαν από τις κυρώσεις Τραμπ αποτελεί έκπληξη. Και αυτό γιατί οι ΗΠΑ είχαν απορρίψει όλες τις ευρωπαϊκές αιτήσεις παραίτησης.
Σε επιστολή που απηύθυναν τον Ιούνιο στον υπουργό Οικονομικών Στίβεν Μνούτσιν και τον υπουργό Εξωτερικών Μάικ Πομπέο, οι κυβερνήσεις της Γαλλίας, της Γερμανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου μαζί με την ΕΕ ζήτησαν «εξαιρέσεις για να επιτρέψουν οικονομικές σχέσεις σε βασικούς τομείς», συμπεριλαμβανομένης της ενέργειας.
Από τη συνάντηση Τίπρα-Τραμπ στην Ουάσιγκτον τον Οκτώβριο του 2017/Φωτογραφία: AP
Η ανταπόκριση από τους υπουργούς του Τραμπ ήταν αρνητική, καθώς τους κατέστησε σαφές ότι η μόνη κατέστησε σαφές ότι η μόνη εξαίρεση θα μπορούσε να είναι το εμπόριο για ανθρωπιστικούς λόγους. Κατά τη διάρκεια μιας ενημέρωσης την περασμένη Παρασκευή, ο Πομπέο δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι η «Ευρωπαϊκή Ένωση» δεν θα έπαιρνε εξαίρεση.
Ο ευρωσκεπτικισμός Ελλάδας -Ιταλίας και η υπονόμευση της ευρωπαϊκής ενότητας
«Σε μία δεύτερη ανάγνωση η επιλογή του Πομπέο να χορηγήσει εξαιρέσεις στην Ιταλία και την Ελλάδα, δύο ευρωσκεπτικιστικές χώρες, φαίνεται ως μία εσκεμμένη προσπάθεια να υπονομεύσει την ευρωπαϊκή ενότητα» σχολιάζει το Bloomberg.
Επιπλέον αναφορικά με την Ελλάδα το πρακτορείο τονίζει ότι ενώ ο Ελληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας ήταν επικριτής του Τραμπ, οι δύο ηγέτες είχαν παραγωγικές συναντήσεις τον Οκτώβριο του 2017. Επίσης το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα μεταξύ των ευρωπαϊκών στις αμυντικές δαπάνες στο ΝΑΤΟ (υψηλότερες δαπάνες με βάση το ΑΕΠ) μπορεί να βόηθησε στην απόφαση για εξαίρεση, προσθέτει.
Ιταλία – ΗΠΑ, «δίδυμες χώρες»
Αν και η Ιταλία παραμένει υποστηρικτής της πυρηνικής συμφωνίας του Ιράν κυρίως διότι ιστορικά συγκαταλέγεται μεταξύ των μεγαλύτερων εμπορικών εταίρων του Ιράν, η ιταλική υποστήριξη των απόψεων του Τραμπ για ζητήματα όπως το ΝΑΤΟ και η μετανάστευση ίσως βοήθησαν να κερδίσουν την εξαίρεση.
Θυμίζει δε ότι στην προ μηνών επίσκεψή του στην Ουάσιγκτον ο Ιταλός πρωθυπουργός, Τζουζέπε Κόντε είχε περιγράψει Ιταλία και ΗΠΑ ως «δίδυμες χώρες».
Ενδεικτικό είναι το γεγονός καταλήγει το πρακτορείο στην ανάλυσή του ότι η Ισπανία που κινείται στην ευρωπαϊκή γραμμή δεν συμπεριελήφθη στις χώρες με την προσωρινή εξαίρεση παρά το γεγονός ότι οι Repsol και Cepsa, όπως οι Ιταλοί και οι Έλληνες ομολογοί τους προσανατολίζονται στην επεξεργασία του ιρανικού αργού.
Η εξαίρεση της Κίνας
Η εξαίρεση της Κίνας αποτρέπει το Πεκίνο από το να αψηφήσει ευθέως την Ουάσιγκτον συνεχίζοντας κανονικά να αγοράζει ιρανικό αργό, όπως ήλπιζε η Τεχεράνη. Με τον εμπορικό πόλεμο σε εξέλιξη, η Κίνα πιθανότατα θα συμμορφωθεί στο πλαίσιο της εξαίρεσης, το οποίο προβλέπει ότι θα μειώνει σταδιακά τις αγορές πετρελαίου από το Ιράν έως ότου τελικά τις μηδενίσει.
Αυτό τουλάχιστον για τώρα- γιατί το Πεκίνο ενδεχομένως να επιδιώξει αργότερα κάποιον άλλο δίαυλο συναλλαγών με την πολύτιμη για αυτό ιρανική αγορά.
