Οι ενδοκρινείς αδένες είναι τα όργανα του σώματος που παράγουν ορμόνες. Οι κυριότεροι εξ αυτών είναι ο θυρεοειδής, οι παραθυρεοειδείς, τα επινεφρίδια, οι ωοθήκες και οι όρχεις.
Όπως μας εξηγεί ο Ενδοκρινολόγος Παπαρώδης Ρόδης η παραγωγή των ορμονών όλων αυτών των αδένων είναι ρυθμική, και έχει στόχο να συντηρήσει σε φυσιολογικά επίπεδα, τη λειτουργία όλων των οργάνων του ανθρώπινου σώματος. Για να αποφύγουμε διαταραχές στην έκκριση των ορμονών του σώματός μας, το σώμα μας δημιουργήθηκε με τέτοιο τρόπο, ώστε κανένας ενδοκρινής αδένας να μην μπορεί να αποφασίσει μόνος του πόση ορμόνη θα φτιάξει και θα βγάλει στην κυκλοφορία. Αντίθετα δημιουργήθηκε ένα πλέγμα ενδοκρινών αδένων που φροντίζει ώστε όλοι οι ενδοκρινείς αδένες να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, και να φροντίζουν για την ιδανική λειτουργία του ανθρώπινου σώματος. Στην κεφαλή όλων αυτών των αδένων, βρίσκεται ένα σύστημα ελέγχου στον εγκέφαλο, που εντοπίζεται πίσω από τα μάτια, και ονομάζεται υποθάλαμος και υπόφυση. Αυτές οι δύο περιοχές καθορίζουν το ρυθμό και την ποσότητα που παράγεται για κάθε ορμόνη του ανθρώπινου σώματος. Για να το επιτύχουν αυτό, εκκρίνουν έναν μεγάλο αριθμό ορμονών, που στέλνουν τα κατάλληλα μηνύματα στους υπόλοιπους ενδοκρινείς αδένες.
Ποιες είναι οι κυριότερες ορμόνες της υπόφυσης και του υποθαλάμου;
Οι κύριες ορμόνες του συστήματος της υπόφυσης και του υποθαλάμου είναι οι εξής:
TRH και TSH, που ρυθμίζουν τη λειτουργία του θυρεοειδούς.
CRH και ACTH, που ρυθμίζουν τη λειτουργία των επινεφριδίων.
GnRH, FSH και LH (γοναδοτροπίνες), που ρυθμίζουν τη λειτουργία των γενετήσιων αδένων (όρχεις και ωοθήκες).
Προλακτίνη, που ρυθμίζει την παραγωγή γάλακτος κατά το θηλασμό.
GHRH και αυξητική ορμόνη (Growth hormone), που ρυθμίζουν το μεταβολισμό του σώματος, τη διάπλαση και την αύξηση, μέσω της επίδρασής τους στο ήπαρ (συκώτι).
Οξυτοκίνη που βοηθά τη μήτρα να συσπαστεί μετά τον τοκετό και έχει πολλαπλές άλλες μεταβολικές δράσεις στο σώμα.
Αντιδιουρητική ορμόνη (ADH), που ρυθμίζει τον όγκο των ούρων και βοηθά στο μεταβολισμό του νατρίου.
Όπως φαίνεται από τον αριθμό και τη δράση των διαφόρων ορμονών του συστήματος του υποθαλάμου και της υπόφυσης, οποιαδήποτε ανωμαλία στην περιοχή αυτή τουεγκεφάλου, μπορεί να επηρεάσει βαθιά το ανθρώπινο σώμα και να οδηγήσει σε σοβαρές ανωμαλίες σε μεγάλο αριθμό λειτουργιών.
