Αλυσιδωτές αντιδράσεις σε διεθνές επίπεδο έχει προκαλέσει η παραδοχή της Σαουδικής Αραβίας το Σάββατο ότι ο δημοσιογράφος Τζαμάλ Κασόγκι σκοτώθηκε στο εσωτερικό του προξενείου του σουνιτικού βασιλείου στην Κωνσταντινούπολη.
Η άποψη που εξέφρασε ο Ντόναλντ Τραμπ τις πρώτες πρωινές ώρες, ότι η εξήγηση της Σαουδικής Αραβίας για τον θάνατο του δημοσιογράφου «κατά τη διάρκεια αψιμαχίας» είναι αξιόπιστη, επικρίνεται εκτενώς από τα διεθνή ΜΜΕ.
Την ίδια ώρα, τη διαφωνία του με την εκτίμηση του αμερικανού προέδρου διατυπώνει μεγάλο μέρος του πολιτικού κόσμου στις ΗΠΑ, ενώ οι ηγέτες άλλων χωρών τηρούν στάση αναμονής. Ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε δήλωσε σήμερα πως περισσότερες έρευνες θα πρέπει να γίνουν μετά την παραδοχή της Σαουδικής Αραβίας ότι ο Κασόγκι πέθανε μέσα στο σαουδαραβικό προξενείο. «Πολλά παραμένουν ακόμη απροσδιόριστα. Τι συνέβη; Πώς πέθανε; Ποιος ευθύνεται; Αναμένω και ελπίζω πως όλα τα σχετικά γεγονότα θα ξεκαθαρίσουν το ταχύτερο δυνατό», δήλωσε ο Ρούτε στους δημοσιογράφους στην Κοπεγχάγη. «Μια ενδελεχής έρευνα είναι απαραίτητη.»
Από την πλευρά της, η Βρετανία δήλωσε σήμερα ότι μελετά τα «επόμενα βήματα» σε σχέση με την υπόθεση Κασόγκι. «Στείλαμε τα συλλυπητήριά μας στην οικογένεια του Τζαμάλ Κασόγκι έπειτα από αυτή την επιβεβαίωση του θανάτου του. Μελετούμε τη σαουδαραβική αναφορά και τα επόμενα βήματά μας», αναφέρεται σε ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών. «Όπως έχει πει ο υπουργός Εξωτερικών, ήταν μια τρομερή πράξη και οι υπεύθυνοι για αυτήν πρέπει να λογοδοτήσουν.»
Δυσπιστία απέναντι στις εξηγήσεις του Ριάντ εκφράζουν όμως και μεγάλοι οργανισμοί, όπως η Διεθνής Αμνηστία και οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα. Οι τελευταίοι μάλιστα επισημαίνουν ότι οποιοσδήποτε συμβιβασμός στο θέμα της δολοφονίας θα δώσει στο Ριάντ την άδεια να συνεχίσει τις απαγωγές και τις δολοφονίες δημοσιογράφων.
Μία από τις πιο έντονες φωνές αντίδρασης στους ισχυρισμούς του Ριάντ ήρθε σήμερα από την πρώην διευθύντρια του Τζαμάλ Κασόγκι στην Washington Post, η οποία χαρακτήρισε την εξήγηση για τον θάνατό του δημοσιογράφου «εντελώς μ…κία». Η Κάρεν Ατία έγραψε στο Twitter ότι έγινε έξαλλη διαβάζοντας τη χθεσινή ανακοίνωση της Σαουδικής Αραβίας. «Σύμφωνα με τους Σαουδάραβες εισαγγελείς, προέκυψε μια διαφωνία μεταξύ εκείνου (του Κασόγκι) και αυτών με τους οποίους συναντήθηκε στο σαουδαραβικό προξενείο της Κωνσταντινούπολης, η οποία οδήγησε σε ανταλλαγή γρονθοκοπημάτων με αποτέλεσμα τον θάνατό του. «Αυτό που με ενοχλεί στην ανακοίνωση είναι η χρήση της γλώσσας που υπονοεί ότι ήταν ατύχημα. Ο Τζαμάλ δεν “πέθανε στη διάρκεια ενός καυγά”. Ο Κασόγκι δολοφονήθηκε. Από Σαουδάραβες. Σε ένα προξενείο. Του αφαίρεσαν τη ζωή», τόνισε η Ατία.
«Ο Κασόγκι ήταν ένας 60χρονος άνδρας. Τι είδους ίση “μάχη” θα μπορούσε να δώσει εναντίον 15 ανδρών; Και ποιος φέρνει μαζί του ένα πριόνι για κόκαλα σε μια “συζήτηση”;! Η ηλιθιότητα της σαουδαραβικής εξήγησης σου μουδιάζει τον εγκέφαλο», πρόσθεσε.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η θέση που κρατούσε μέχρι σήμερα το Ριάντ για την υπόθεση ήταν εκείνη της πλήρους διάψευσης, επιμένοντας για 19 μέρες ότι ο δημοσογράφος έφυγε από το προξενείο και δεν υπήρχε η παραμικρή εμπλοκή των Σαουδαράβων. Εχθές για πρώτη φορά η Σαουδική Αραβία ομολόγησε την εμπλοκή της, με τρόπο ωστόσο που δημιουργεί ακόμα περισσότερα ερωτηματικά.
Τι ακριβώς ανέφερε η ανακοίνωση της Σαουδικής Αραβίας
«Οι συνομιλίες ανάμεσα στον Τζαμάλ Κασόγκι και εκείνους με τους οποίους συναντήθηκε στο προξενείο του βασιλείου στην Κωνσταντινούπολη (…) είχαν ως αποτέλεσμα μια αψιμαχία, η οποία οδήγησε στον θάνατό του», ανέφερε η επίσημη ανακοίνωση της σαουδαραβική εισαγγελία.
Κατά το SPA, έχουν συλληφθεί «18 πρόσωπα», όλα τους Σαουδάραβες, στο πλαίσιο των ερευνών για την υπόθεση.
Ποιοι είναι οι αποδιοπομπαίοι τράγοι στους οποίους θα προσπαθήσει να φορτώσει το φόνο το Ριάντ
Δημοσιοποιώντας τα ευρήματα της εσωτερικής έρευνας για την εξαφάνιση του δημοσιογράφου, μια υπόθεση με τεράστια απήχηση σε όλο τον κόσμο, η Σαουδική Αραβία ανακοίνωσε ταυτόχρονα την καθαίρεση του υπαρχηγού της υπηρεσίας πληροφοριών και ενός συμβούλου του παλατιού. «Ο Άχμαντ αλ Ασίρι, υποδιευθυντής της γενικής υπηρεσίας πληροφοριών, απαλλάχθηκε από τα καθήκοντά του», μετέδωσε το SPA, επικαλούμενο βασιλικό διάταγμα.
Καθαιρέθηκε επίσης ο Σαούντ αλ Καχτάνι, σύμβουλος του παλατιού, συμφωνα με την ίδια πηγή. Σύμφωνα με τα διεθνή ΜΜΕ, πρόκειται για ένα εξέχον μέλος της βασιλικής αυλής και στενό συνεργάτη του πρίγκιπα Μπιν Σαλμάν.
Υπό την επίβλεψη του πρίγκιπα διαδόχου Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν η «νέα» υπηρεσία πληροφοριών
Ο βασιλιάς Σαλμάν της Σαουδικής Αραβίας διέταξε να συστηθεί μια υπουργική επιτροπή της οποίας θα προεδρεύει ο πρίγκιπας διάδοχος Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν προκειμένου να προχωρήσει στην αναμόρφωση της υπηρεσίας πληροφοριών της χώρας, μετέδωσαν σήμερα σαουδαραβικά κρατικά ΜΜΕ.
Η επιτροπή αυτή εντέλλεται να «ορίσει συγκεκριμένα τις εξουσίες» και να «τροποποιήσει τον κανονισμό», τις μεθόδους και τις διαδικασίες της υπηρεσίας πληροφοριών, σύμφωνα με τις πληροφορίες που μετέδωσαν κρατικά μέσα ενημέρωσης του βασιλείου, λίγη ώρα αφότου επιβεβαιώθηκε από το Ριάντ ότι ο σαουδάραβας δημοσιογράφος Τζαμάλ Κασόγκι σκοτώθηκε μέσα στο προξενείο της χώρας στην Κωνσταντινούπολη.
Στην επιτροπή αυτή θα συμμετέχουν ο υπουργός Εσωτερικών, ο υπουργός Εξωτερικών, οι επικεφαλής των υπηρεσιών κατασκοπείας και εσωτερικής ασφαλείας, μετέδωσε το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων SPA. Κατά την ίδια πηγή, η επιτροπή εντέλλεται να αναφέρει στο παλάτι σε έναν μήνα.
«Αξιόπιστη» για τον Τραμπ η εξήγηση του Ριάντ
Ο Τραμπ σημείωσε πως θεωρεί ένα «σπουδαίο πρώτο βήμα» την ανακοίνωση του Ριάντ για τον θάνατο του Κασόγκι και τη σύλληψη υπόπτων, πάντως πρόσθεσε ότι έχει ακόμη ερωτήματα που θέλει να θέσει στον σαουδάραβα πρίγκιπα διάδοχο, με τον οποίο, είπε, ανυπομονεί να ξαναμιλήσει. Ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος επανέλαβε πως δεν θέλει να επιβληθούν αντίποινα στο Ριάντ για τον θάνατο του Κασόγκι που θα οδηγήσουν στην ακύρωση πωλήσεων όπλων και άλλων επενδύσεων, διότι, όπως έκρινε, αυτό θα οδηγούσε σε απώλεια ακόμη και «600.000 θέσεων εργασίας» στις ΗΠΑ. «Το τελευταίο πράγμα που θέλω να πω είναι πως δεν πρόκειται να σας προμηθεύσουμε αυτό ή το άλλο», είπε ο Τραμπ.
«Νομίζω πως πλησιάζουμε πιο κοντά στην επίλυση ενός πολύ μεγάλου προβλήματος», συνέχισε ο Τραμπ, ο οποίος έκρινε πως «αυτό που έγινε ήταν απαράδεκτο», ένα «φρικτό γεγονός, που δεν έμεινε απαρατήρητο». «Για ακόμη μια φορά, είναι νωρίς ακόμη, δεν έχουμε ολοκληρώσει την αξιολόγησή μας ή την έρευνά μας, αλλά θεωρώ ότι πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό βήμα», πρόσθεσε ο αμερικανός πρόεδρος, αναφερόμενος στην ανακοίνωση του βασιλείου, ενώ σημείωσε πως περιμένει την «πλήρη έκθεση» του Ριάντ.
Ο αμερικανός πρόεδρος στάθηκε στο ότι οι ΗΠΑ έχουν ανάγκη τη Σαουδική Αραβία: «τους χρειαζόμαστε ως αντίβαρο στο Ιράν», εξήγησε, είναι «σπουδαίος σύμμαχος».
Ερωτηθείς για την δυνητική επιβολή κυρώσεων, απάντησε «είναι ακόμα νωρίς για να μιλήσουμε» για αυτό.
Ερωτηθείς εάν βρίσκει την εξήγηση για τον θάνατο του Κασόγκι «αξιόπιστη», ο Τραμπ αποκρίθηκε «ναι, ναι». Ερωτηθείς αν θεωρεί ότι η σαουδαραβική ηγεσία του είπε ψέματα για την υπόθεση, απάντησε «όχι, δεν το νομίζω (…) θα μιλήσω μαζί τους, θα δούμε τι θα γίνει, κι όπως σας έχω πει θα συνεργαστώ με το Κογκρέσο» για τη συγκεκριμένη υπόθεση.
Κύμα «αντιδράσεων» από Αμερικανούς γερουσιαστές
Αμερικανοί κοινοβουλευτικοί αντέδρασαν με έντονη επιφύλαξη και δυσπιστία μετά την ανακοίνωση των αρχών της Σαουδικής Αραβίας κατά την οποία ο Τζαμάλ Κασόγκι, ο δημοσιογράφος που αγνοείτο από τη 2α Οκτωβρίου, σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια «αψιμαχίας», αφού αντάλλαξε «γροθιές» με ανθρώπους που «συνάντησε» μέσα στο προξενείο του βασιλείου στην Κωνσταντινούπολη.
«Αν έλεγα ότι αντιμετωπίζω με σκεπτικισμό το νέο σαουδαραβικό αφήγημα για τον Κασόγκι, θα ήμουν πολύ συγκρατημένος», τόνισε μέσω Twitter ο Ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής Λίντσεϊ Γκρέιαμ, προσθέτοντας ότι βρίσκει «δύσκολο να πιστέψει ότι αυτή η νέα “εξήγηση” είναι αξιόπιστη» ή ότι ο Κασόγκι σκοτώθηκε «εν αγνοία του πρίγκιπα διαδόχου».
Ο Δημοκρατικός βουλευτής Άνταμ Σιφ αμφισβήτησε επίσης την αξιοπιστία της εκδοχής του παλατιού, κρίνοντας πως ακόμη κι «αν ο Κασόγκι ενεπλάκη σε καυγά με εκείνους που εστάλησαν για να τον αιχμαλωτίσουν ή να τον σκοτώσουν, έδινε μάχη για τη ζωή του». «Το βασίλειο πρέπει να λογοδοτήσει. Εάν η κυβέρνηση δεν ηγηθεί, το Κογκρέσο πρέπει» να παρέμβει, πρόσθεσε.
«Πού είναι το πτώμα; Πρέπει να παραδοθούν αμέσως τα λείψανα στην οικογένεια του Κασόγκι, της οφείλεται», για να δοθεί «τέλος» στο μαρτύριο της, σχολίασε ο Έρικ Σουόλγουελ, Δημοκρατικός βουλευτής, μέλος της Επιτροπής που είναι αρμόδια για τις Υπηρεσίες Πληροφοριών.
Τα μέλη του αμερικανικού Κογκρέσου έχουν τη δικαιοδοσία να εμποδίσουν πωλήσεις όπλων ή αμυντικού εξοπλισμού στη Σαουδική Αραβία.
Ο Δημοκρατικός γερουσιαστής Ρίτσαρντ Μπλούμενταλ δήλωσε στο τηλεοπτικό δίκτυο CNN ότι η επίσημη εκδοχή των αρχών της Σαουδικής Αραβίας «αψηφά απόλυτα κάθε έννοια αξιοπιστίας» και ζήτησε να διενεργηθεί διεθνής έρευνα για την υπόθεση. «Οι Σαουδάραβες φαίνεται καθαρά ότι προσπαθούν να κερδίσουν χρόνο και να βρουν κάλυψη. Αλλά ήγειραν περισσότερα ερωτήματα από όσα απάντησαν και ο κόσμος δεν μπορεί επ’ ουδενί να περιμένει τριάντα ημέρες προκειμένου να ολοκληρωθεί η σαουδαραβική έρευνα», πρόσθεσε ο Μπλούμενταλ.
Ο Δημοκρατικός γερουσιαστής Κρις Βαν Χόλεν είδε στην ανακοίνωση της Σαουδικής Αραβίας μια απόπειρα συγκάλυψης. Οι ΗΠΑ δεν πρέπει να γίνουν συνεργός σε αυτή τη συγκάλυψη. Ανυπομονώ να ακούσω τι έχουν να πουν οι δικές μας υπηρεσίες πληροφοριών», πρόσθεσε.
Βαθιά ταραγμένος δηλώνει ο Γκουτέρες
Ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες είναι «βαθιά ταραγμένος» μετά την «επιβεβαίωση» από τις αρχές στο Ριάντ «του θανάτου» του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι μέσα στο προξενείο της Σαουδικής Αραβίας στην Κωνσταντινούπολη, αναφέρει δελτίο Τύπου το οποίο δημοσιοποίησε εκπρόσωπος του ΟΗΕ.
Ο ΓΓ του ΟΗΕ ζητεί να διενεργηθεί «άμεση, διεξοδική, διαφανής» έρευνα για τις περιστάσεις υπό τις οποίες σκοτώθηκε ο Κασόγκι και να υπάρξει πλήρης απόδοση ευθυνών σε όσους ενέχονται στην υπόθεση, προστίθεται στην ανακοίνωση των υπηρεσιών του.
Τα ΗΑΕ χαιρετίζουν τις ανακοινώσεις της Σαουδικής Αραβίας
Η κυβέρνηση των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, στενός σύμμαχος του Ριάντ, χαιρέτισε σήμερα τις ανακοινώσεις που έκανε νωρίτερα η Σαουδική Αραβία, η οποία επιβεβαίωσε τον θάνατο του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι μέσα στο προξενείο της στην Κωνσταντινούπολη και απέπεμψε υψηλόβαθμους Σαουδάραβες αξιωματούχους.
«Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα χαιρετίζουν τις αποφάσεις και τις κατευθυντήριες οδηγίες του βασιλιά Σαλμάν» σε σχέση με την υπόθεση Κασόγκι, μετέδωσε το επίσημο πρακτορείο ειδήσεων των ΗΑΕ, WAM. Εκτός από την αποπομπή Σαουδαράβων υψηλόβαθμων αξιωματούχων, 18 ύποπτοι κρατούνται σε σχέση με την υπόθεση αυτή.
