Σε εφιάλτη… πέντε αστέρων μπορεί να εξελιχθεί για την Ελλάδα η αλλαγή του πολιτικού τοπίου στην Ιταλία, κάτι που αποτυπώνεται τις τελευταίες ημέρες στα επιτόκια των ομολόγων των προβληματικών χωρών της Ευρωζώνης.
Η πολιτική αβεβαιότητα σε σχέση με τις προθέσεις της νέας ιταλικής συγκυβέρνησης Πέντε Αστέρων – Λέγκας του Βορρά επαναφέρει τους φόβους για τη βιωσιμότητα του ιταλικού χρέους, το οποίο διαμορφώνεται στα 2,3 δισ. ευρώ και μπορεί να αποτελέσει παράγοντα αστάθειας για την Ευρωζώνη. Ήδη, το επιτόκιο του ιταλικού δεκαετούς ομολόγου έφτασε στο 2,5% από 1,70%, επηρεάζοντας και το αντίστοιχο ελληνικό, το οποίο από το 3,65% έχει ανέλθει στο 4,5%! Βέβαια, η ιδιαιτερότητα του ιταλικού χρέους έγκειται στο γεγονός ότι κατά το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος του αποτελεί εσωτερικές υποχρεώσεις προς ασφαλιστικά ταμεία, τράπεζες και λοιπούς ιδιώτες.
Το 2019 θα τεθεί επιτακτικά επί τάπητος το θέμα της μη βιωσιμότητάς του και αν ο σημερινός συνασπισμός επιμείνει στη θέση περί «κουρέματος» κατά 250 δισ., τότε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα βάλει στον «πάγο» τα ιταλικά ομόλογα, οπότε θα χαθεί ο βασικός χρηματοδότης της τρίτης μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρωζώνης. Αν οι ιταλικές Αρχές επιδιώξουν μια σύγκρουση με την Ευρωζώνη ή έστω πρόκληση αναταραχής κατά το… πρότυπο της Ελλάδας το 2015, τότε η πρώτη μεταμνημονιακή εποχή της σκληρής επιτροπείας μπορεί να κρύβει ακόμη πιο δυσάρεστες εκπλήξεις τόσο για την Ευρωζώνη όσο και για τη χώρα μας, σε επίπεδο δημοσιονομικών και άλλων μέτρων.
Το πλάνο για την Ελλάδα
Η ιταλική περίπτωση φαίνεται ότι αλλάζει σημαντικά τα δεδομένα και για την Ελλάδα, καθώς το Βερολίνο επισημαίνει ότι δεν τίθεται θέμα μη βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους έως το 2021, οπότε δεν χρειάζεται αυτήν τη στιγμή τίποτα περισσότερο από την περιγραφή ενός οδικού χάρτη με χρονοδιαγράμματα και προϋποθέσεις.
Την ίδια στιγμή, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο πιέζει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τη Γερμανία για να προχωρήσουν τώρα στη ρύθμιση του ελληνικού χρέους, αλλιώς δεν θα εισέλθει στο πρόγραμμα. Ωστόσο, θεωρείται δεδομένο ότι θα έχει ρόλο τεχνικού συμβούλου αποτελώντας ουσιαστικά ένα εχέγγυο για τις αγορές, όταν θα… υποδεχθούν την Ελλάδα μετά το τέλος του προγράμματος. Ταυτόχρονα, οι τρεις αμερικανικοί οίκοι αξιολόγησης (Fitch, Standard & Poor’s, Moody’s) ζητούν οπωσδήποτε τη συμμετοχή του Ταμείου στο πρόγραμμα ώστε να διασφαλιστεί η μεταμνημονιακή ομαλότητα στην Ελλάδα αλλά και να μην υπάρξουν… ενδοιασμοί από τις αγορές.
Οι ανησυχητικές εξελίξεις στην Ιταλία και η στασιμότητα της Ελλάδας στο σκέλος της ανάπτυξης και των μεταρρυθμίσεων έρχονται σε μια στιγμή όπου το χρέος σημειώνει νέα αύξηση κατά 15 δισ. ευρώ λόγω των δόσεων από τον Μηχανισμό Στήριξης. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών στο τέλος Μαρτίου, το ύψος του δημόσιου χρέους είχε αυξηθεί στα 343,74 δισ. από 328,7 δισ. ευρώ στις 31 Δεκεμβρίου 2017.
Υπό το πρίσμα των τελευταίων εξελίξεων, οι δανειστές θα προωθήσουν μέσα στο προσεχές διάστημα το σχέδιο για τη ρύθμιση του ελληνικού χρέους, το οποίο, ωστόσο, θα γίνει σε πολλές φάσεις, θα έχει πολλούς όρους και θα απαιτεί περισσότερες προϋποθέσεις. Έτσι, αναμένεται να πάρουμε μια υποσχετική στη βάση του σχεδίου που είχε συμφωνηθεί στο Eurogroup του Νοεμβρίου 2012, εν αναμονή απτών αποτελεσμάτων στο μέτωπο των μεταρρυθμίσεων. Ωστόσο, όλες οι πλευρές των δανειστών εκφράζουν τους ενδοιασμούς και τις αμφιβολίες τους σχετικά με την επίτευξη των στόχων τα επόμενα τέσσερα χρόνια, καθώς βλέπουν ότι η αναιμική ανάπτυξη δεν επιτρέπει στην ελληνική οικονομία και το χρέος να πάρουν βαθιές ανάσες.
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο
