Ολοκληρώθηκε επιτυχώς η πρώτη εκδήλωση – Ημερίδα προβληματισμού που διοργάνωσε στην Πάτρα η «Εταιρεία Αχαϊκών Σπουδών», το Σάββατο 12 Μαΐου 2018, στις 12 το μεσημέρι, στην αίθουσα του Επιμελητηρίου Αχαΐας, Ρήγα Φεραίου 58
με θέμα: «Μουσείο πόλης», Κέντρο αναφοράς στην ιστορία της
Τη συζήτηση συντόνισε ο Πρόεδρος της Εταιρείας Νικόλαος Σαραφόπουλος, ο οποίος παρουσίασε τη νεοσύστατη «Εταιρεία Αχαϊκών Σπουδών» και αναφέρθηκε στους σκοπούς της.
Η ΕΑΣ είναι σωματείο πνευματικού, πολιτιστικού και κοινωφελούς σκοπού που επιδιώκει τη διαφύλαξη, μελέτη, ανάδειξη της ιστορικής κληρονομιάς του αχαϊκού χώρου και τη συμβολή στη γενικότερη πνευματική, πολιτιστική κίνηση, δημιουργία και ανάπτυξη.
Την πραγματοποίηση του γενικού αυτού σκοπού η «Εταιρεία Αχαϊκών Σπουδών» επιδιώκει:
Με την αναζήτηση, καταγραφή ή και συγκέντρωση στοιχείων, εκδόσεων, μελετών και κειμηλίων από όλη τη διάρκεια του ιστορικού βίου του χώρου. Με την έκδοση ή δημοσίευση σχετικών επιστημονικών εργασιών και μεταφράσεων, την επανέκδοση παλαιότερων, κ.ά.
Με την οργάνωση επιστημονικών, πολιτιστικών και καλλιτεχνικών εκδηλώσεων που συνδέονται με τους στόχους της, όπως συνέδρια, διαλέξεις, ημερίδες, δημόσιες συζητήσεις, εκθέσεις, κ.λπ.
Με τη συνεργασία του Δήμου Πατρέων και των λοιπών της Αχαΐας, φορέων και σωματείων σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και διεθνές επίπεδο.
Στραγηγικό στόχο της «ΕΑΣ» αποτελεί η λειτουργία «Μουσείου της Πόλης». Το στόχο αυτό που αποτελεί μία πρόκληση κάλυψε η εισήγηση του Ορέστη Σκαλτσά:
Η λειτουργία «Μουσείου της Πόλης», ως αφετηριακός τόπος αρχικής συγκέντρωσης κι ανάπτυξης, ως εκκολαπτήριο δηλαδή, όσων χαρακτηριστικών κι αποκλειστικών θεμάτων και δημιουργημάτων της πόλης δεν έχουν μέχρι σήμερα ανάλογα προβληθεί, θα δόσει τη δυνατότητα να παρουσιασθούν, αλλά και να ερευνηθούν συστηματικά, θέματα από την ιστορία της που έχουν ιδιαίτερο ιστορικό, γνωστικό, διδακτικό και ψυχαγωγικό ενδιαφέρον για τους κατοίκους και τους επισκέπτες της.
Ως παράδειγμα συγκρότησης του Μουσείου, ο Ορέστης Σκαλτσάς, ανέφερε τις ενότητες:
Εισαγωγική παρουσίαση της ιστορίας της πόλης από τους μυκηναϊκούς χρόνους έως το 1800, η Πάτρα και ο απελευθερωτικός αγώνας του 1821, η παραδοσιακή αρχιτεκτονική της πάνω πόλης και η πολεοδόμηση και αρχιτεκτονική στην κάτω πόλη, ο εξαγωγικός ρόλος του λιμανιού της ( και η καλλιέργεια της σταφίδας) ως άξονας της οικονομικής της ανάπτυξης, η Πάτρα ως βιομηχανικό κέντρο και η αποβιομηχάνιση, η μεταναστευτική (προς Η.Π.Α.) περίοδος του λιμανιού, η Πάτρα και τα μεγάλα γεγονότα της ιστορίας του τόπου μας σε αυτή την περίοδο (διχασμός, εγκατάσταση μικρασιατικού ελληνισμού, οικονομικές και πολιτικές περιπέτειες του μεσοπολέμου, ο βομβαρδισμός της πόλης το 1940, η κατοχή και η εθνική αντίσταση, ο εμφύλιος, η μετεμφυλιακή περίοδος, η δικτατορία, τα Πρόσωπα της Πάτρας και Αχαΐας, οι συλλογικες οργανώσεις, τα κοινωνικά και ιδεολογικά ρεύματα, κ.α), ο Απόστολος Ανδρέας και η πόλη (Ιερός Ναός, Ιστορικές Μονές, κ.ά.), το καρναβάλι, ο Καραγκιόζης, κ.ά.
Στην εισήγησή της η Σταυρούλα Φωτοπούλου, Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού, παρουσίασε τους γενικούς επιχειρησιακούς στόχους όπως:
Η εφαρμογή πολιτικής για τη διαφύλαξη και ανάδειξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς και την προώθηση διαπολιτισμικών θεμάτων,
Η προστασία και ανάδειξη των κινητών μνημείων της νεώτερης πολιτιστικής κληρονομιάς,
Η εφαρμογή μουσειακής πολιτικής για τα μουσεία του νεώτερου πολιτισμού (εποπτεία και επιστημονική συνδρομή, αναγνώριση − πιστοποίηση, προώθηση και εφαρμογή σύγχρονων μουσειολογικών προσεγγίσεων), κ.ά.
Ο Ανδρέας Τάκης Πρόεδρος του ΔΣ του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, παρουσίασε την προσφατη προσπάθεια συλλειτουργίας τριών Μουσείων στη Θεσσαλονίκη (του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης µε τα ιδιαίτερα τµήµατά του – το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης και το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης – και του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης).
Υπό το οραματικό τίτλο MOMus, ο νέος οργανισμός θα προκύψει από τη συνένωση και επ’ ουδενί τη συγχώνευση των μουσείων.
Ο Μητροπολιτικός Οργανισμός θα έχει ενιαίο Δ.Σ. με αντιπροσωπευτική εκπροσώπηση, με τρεις πυλώνες και ξεχωριστό καλλιτεχνικό διευθυντή:
1) Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης (για τα έργα τέχνης μέχρι τη δεκαετία του ’50)
2) Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (για τα έργα τέχνης μετά τη δεκαετία του ’50)
3) Μουσείο Φωτογραφίας
Επίσης, με σύντομες παρεμβάσεις αναδείχθηκαν οι προσπάθειες στην Πάτρα και αυτές εξελίσσονται, π.χ.:
Ο Αντιδήμαρχος Χρήστος Κορδάς τόνισε ότι ο Δήμος Πατρέων έχει δρομολογήσει (με τη συμβολή του Βασ. Κοσμόπουλου) τη δημιουργία Μουσείου Οπτικοακουστικής Κληρονομιάς, όπου θα μπορούσε να φιλοξενηθεί το ιστορικό αρχείο του Δήμου και η ηλεκτρονική ψηφιοποίηση των αρχείων της Δημοτικής Βιβλιοθήκης.
Ο Αθανάσιος Κούστας αναφέρθηκε στην επικείμενη δημιουργία (Σύμπραξη Δήμου, Επιμελητηρίου, Περιφέρειας) Θεματικού Πάρκου Αναψυχής και Ψυχαγωγίας με θέμα το Καρναβάλι, που παράλληλα θα προβάλει και θα παρουσιάζει το θεσμό και την ιστορία του Πατρινού Καρναβαλιού.
Ο Ανδρέας Καράβολας (πρώην Δήμαρχος Πατρέων), δήλωσε τη στήριξή του στην προσπάθεια της ΕΑΣ και τόνισε την χαμένη ευκαιρία να υιοθετήσει ο Δήμος την πρόταση του Ορέστη Σκαλτσά για τη δημιουργία Μουσείου Πόλης το 2006, στο συγκρότημα του παλαιού Αρσακείου. Δήλωσε χαρακτηριστικά: «έπρεπε να επιμείνω περισσότερο, απέναντι σε άλλες χρήσεις του κτηρίου».
Ακολούθησαν σύντομες παρεμβάσεις των Ν. Αντωνόπουλου και Τ. Καλοκαιρινού, πριν ολοκληρωθεί η συζήτηση.
Την Ημερίδα έκλεισε ο Αντιπρόεδρος της Εταιρείας Αχαϊκών Σπουδών και Διευθυντής του Γραφείου της Υπουργού Πολιτισμού Βαγγέλης Πολίτης – Στεργίου, τονίζοντας ότι:
«Είναι ιδιαίτερα σημαντική η συνένωση των πνευματικών δυνάμεων της πόλης, όπως αυτή που οδήγησε στην δημιουργία της εταιρείας , για τη διάσωση, την καταγραφή τη μελέτη και ανάδειξη της υλικής και άυλης πολιτιστικής μας κληρονομιάς, όπως και η εξοικονόμηση δυνάμεων και πόρων (πχ δυσκολία συντήρησης και δυναμικής αξιοποίησης μικρών μουσείων και συλλογών) .
Η κατάθεση νέων ιδεών, η παρουσίαση καλών πρακτικών και η συνεργασία των τοπικών φορέων και αρχών με τα ακαδημαϊκά –ερευνητικά ιδρύματα, την κεκτημένη εμπειρία ίδρυσης και λειτουργίας του Αρχαιολογικού Μουσείου, αλλά και τη στήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού, μπορούν να οδηγήσουν στο επιθυμητό αποτέλεσμα της δημιουργίας Μουσείου της Πόλης».
Πιστεύουμε, και αυτή είναι η πρόθεσή μας, ότι θα αναπτυχθούν γόνιμες συνεργασίες και συζεύξεις ώστε ένα συνολικό όραμα να βρεί τα βήματά του και να δοθεί πληρέστερο στον πολιτιστικό χάρτη το στίγμα της Πόλης μας.
Την εκδήλωση, πέραν των παραπάνω αναφερθέντων, τίμησαν με την παρουσία τους οι:
Βασίλειος Λάζαρης (Ιστορικός της πόλης), Ευστάθιος Αθανασόπουλος – Σερέτης (πρώην Νομάρχης), Γεώργιος Κοκκινάκης, Ν. Ασπράγγαθος, Σοφούλης Κολλαΐτης, Α. Δρουκόπουλος, Σοφία Χριστοπούλου, Δ. Πομώνης, Θ. Τσάκας, Γ. Ζεππάτος, Ι. Πανταζόπουλος, Μ. Καμαρίδης, Α. Γρίμας, Π. Μπαλτάς, Γ. Βιδάλης, Κ. Σκιαθάς και άλλοι Συμπολίτες.
Παρoύσα η Διοίκηση της Εταιρείας Αχαϊκών Σπουδών: Ξενοφών Παπαευθυμίου, Νίκη Ράλλη, Γεώργιος Σπηλιωτόπουλος, Νίκη Πετσάλη – Παπανδρέου, όπως και τα Μέλη: Β. Δεσποινιάδου, Ι. Μόσχος, Κ. Λογαράς, Β. Χριστόπουλος, Δ. Παπανικολάου, Γ. Τσάκωνας, Γ. Αμπατζής, Παναγής Μάμος, Σ. Σοκορέλης, Μ. Πραπόπουλος, Θ. Μανθόπουλος, κ.ά.
