Το σχέδιο «Κλεισθένης» πληροί όλες τις προϋποθέσεις για να αποβεί χειρότερο και από το σχέδιο «Καλλικράτης»

Η ανάγνωση των 325 σελίδων του νέου σχεδίου νόμου για την Τοπική Αυτοδιοίκηση που εισηγείται η κυβέρνηση, με τον τίτλο «ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ Ι», οδηγεί σε ένα αβίαστο συμπέρασμα: το σχέδιο «Κλεισθένης» πληροί όλες τις προϋποθέσεις για να αποβεί χειρότερο και από το νυν εφαρμοζόμενο σχέδιο «Καλλικράτης».

Από τη μία, αναπαράγονται όλα τα αρνητικά σημεία του «Καλλικράτη», τα οποία  έπληξαν την τοπική αυτοδιοίκηση και είχαν ολέθριες συνέπειες για την τοπική ζωή των κοινοτήτων της χώρας. Πιο συγκεκριμένα, δεν θέτει κανένα φραγμό ούτε αναιρεί επί της ουσίας το χωροταξικό συγκεντρωτισμό του «Καλλικράτη», που δημιούργησε εκτρωματικές διοικητικές επικράτειες σε πολλούς Δήμους· ενισχύει τη φοροεπιδρομή εναντίον των πολιτών, καθώς αυξάνει την ανταποδοτικότητα και ταυτοχρόνως μειώνει τις χρηματοδοτήσεις, έτσι ώστε οι Δήμοι να εξαρτώνται ολοένα και περισσότερο από τις εισπράξεις σε τέλη, φόρους και πρόστιμα (γεγονός, για παράδειγμα, που διευκολύνει πρακτικές όπως η εκποίηση και συνακόλουθη κατάληψη του δημόσιου χώρου για να υπάρχουν έσοδα, κλπ)· αυξάνει τους μηχανισμούς και τα όργανα ελέγχου της δημοτικής δραστηριότητας και των αποφάσεων των δήμων, εντείνοντας το ήδη ασφυκτικό πλαίσιο εποπτείας˙ τέλος, δεν αντιμετωπίζει τα τεράστια κενά που φανερώθηκαν στους Δήμους όλης της χώρας σε κρίσιμα ζητήματα πολιτικής προστασίας και αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης.

Από την άλλη, επαναφέρει ως κεντρικά εργαλεία της δημοτικής πολιτικής της περιώνυμες «αναπτυξιακές εταιρείες», το μοντέλο, δηλαδή, το οποίο χρεοκόπησε παταγωδώς πριν μερικά χρόνια, αφήνοντας πίσω του, ανά την Ελλάδα, σωρεία σκανδάλων, κακοδιαχείρισης και υπεξαιρέσεων. Ταυτόχρονα, διευρύνει, όπως αναφέραμε, την κρατική γραφειοκρατία που παρασιτεί στο σώμα της τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς θεσπίζει καινούριες βαθμίδες ελέγχου και όργανα οριζόμενα απευθείας από την κρατική διοίκηση: επιτροπές, γραφεία διαμεσολάβησης, γραμματείες, κλπ. Θεσμούς, δηλαδή, που μοναδικό στόχο έχουν τον ασφυκτικό έλεγχο της τοπικής αυτοδιοίκησης και την καλοπληρωμένη αναπαραγωγή του εκάστοτε κομματικού/κυβερνητικού στρατού.

 

Κι ενώ η κυβέρνηση με την κατάθεση του «Κλεισθένη» κανένα από τα μεγάλα προβλήματα του «Καλλικράτη» δεν επιλύει – αντίθετα προσθέτει και άλλα – με τις εκλογικές διατάξεις περί απλής αναλογικής, επιχειρεί να μεταθέσει τη δημόσια συζήτηση σε ζητήματα δημοκρατικής εκπροσώπησης, εκβιάζοντας τη συναίνεση απέναντι στο σύνολο του σχεδίου νόμου. Ακόμα και καλοπροαίρετοι άνθρωποι φαίνεται να πέφτουν σε αυτήν την παγίδα,  βλέποντας «και κάτι θετικό» στο νομοσχέδιο. Θα πρέπει εδώ να σημειώσουμε ότι δημοκρατικά όπλα, όπως η απλή αναλογική, ποτέ δεν υφίστανται από μόνα τους, αλλά πάντα σε ένα δεδομένο περιβάλλον, όπου εκδιπλώνουν τη δημοκρατική τους δυναμική ή όχι. Όπως περιγράψαμε, ο «Κλεισθένης» διατηρεί και ενισχύει ένα περιβάλλον χωροταξικού υπερσυγκεντρωτισμού, γραφειοκρατικού ελέγχου, οικονομικής ασφυξίας και κρατικής επιτροπείας. Ένα περιβάλλον, στο οποίο κανένας θεσμός που να βάζει αποφασιστικά στο κέντρο τη λαϊκή και κοινοτική βούληση δεν αναδύεται ή εγκαθιδρύεται (ακόμα και τα τοπικά δημοψηφίσματα που προβλέπει, εξουδετερώνονται από τον κρατικό έλεγχο στα ερωτήματα τους πριν και στην αποδοχή των αποτελεσμάτων μετά τη διεξαγωγή τους). Σε μια τόσο δυσμενή για την πραγματική δημοκρατία συνθήκη, τα εργαλεία της δημοκρατικής πολιτικής κινδυνεύουν να μετασχηματιστούν στο αντίθετό τους. Από αναβάθμιση της δημοκρατικής εκπροσώπησης του λαού, σε ένα διαρκές παρασκηνιακό αλισβερίσι παρατάξεων, παραγοντίσκων και βοναπαρτίσκων για καρέκλες και εξουσία. Από αποτίναξη της σημερινής δημαρχοκεντρικής τυραννίας στην εγκαθίδρυση της παραταξιοκεντρικής και παραγοντίστικης τυραννίας. Από τη δυνατότητα ανάδυσης νέων και υγιών τοπικών πολιτικών δυνάμεων απέναντι στους εκπροσώπους του φθαρμένου και παρηκμασμένου πολιτικού συστήματος, στο γρήγορο εκμαυλισμό τους από τα παζάρια και τη συναλλαγή για τη διαχείριση της τοπικής «κυβερνησιμότητας». Σε αυτό το πλαίσιο, η απλή αναλογική που «προσφέρει» ο «Κλεισθένης» είναι είτε ένα επικοινωνιακό τρυκ που θα εξασφαλίσει συναίνεση στο λοιπό απαράδεκτο περιεχόμενο του νόμου είτε/και η προσπάθεια καθεστωτικού εκφυλισμού του δημοκρατικού δυναμικού που φέρει. Και πάντως, τίποτε περισσότερο από μια προσπάθεια των κυβερνητικών δυνάμεων των ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ, σε συνθήκες διαφαινόμενης πτώσης της εκλογικής  τους επιρροής, να δημιουργήσουν προγεφυρώματα συνεργασίας με «πρόθυμες» πολιτικές δυνάμεις και παράγοντες σε τοπικό επίπεδο, γεγονός που θα εξασφαλίζει τη μόνιμη συμμετοχή τους στη νομή της εξουσίας, τόσο σε τοπικό όσο και εθνικό επίπεδο.

 

Καταλήγοντας, οι πολιτικές δυνάμεις της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ, ενώ πριν το 2015 δεν κουράζονταν να καταγγέλλουν τον «Καλλικράτη», σήμερα με τον «Κλεισθένη» αναπαράγουν τις χειρότερες πρακτικές του πρώτου και δεν δίνουν καμία λύση άξια λόγου για τα προβλήματα και τις καταστροφές που εκείνος δημιούργησε. Με το ανά χείρας σχέδιο νόμου επιδιώκουν ταυτόχρονα: να ικανοποιήσουν τις μνημονιακές πολιτικές που επέβαλλαν το 2011 τον «Καλλικράτη», να συντηρήσουν τον ασφυκτικό κρατικό έλεγχο πάνω στην τοπική αυτοδιοίκηση και τον σφιχτό εναγκαλισμό της με την κομματοκρατία και, τέλος, να επιδιώξουν την πολιτική τους αυτοσυντήρηση ξαναμοιράζοντας την τράπουλα ενός σημαδεμένου πολιτικού παιχνιδιού.

Οι τοπικές κοινωνίες δεν έχουν κανένα λόγο να περιμένουν έστω και την παραμικρή βελτίωση της ζωής τους από νομοθετικές μεθοδεύσεις σαν αυτή του «Κλεισθένη».

Θόδωρος Ντρίνιας

Δημοτική Κίνηση «Κοινοτικόν»